Sử dụng vật liệu xây dựng thay thế nhiên liệu hóa thạch

Tuy nhiên, đằng sau những biến động ngắn hạn là bài toán dài hạn về sự cạn kiệt của nhiên liệu hóa thạch - nguồn nguyên liệu chủ yếu trong sản xuất vật liệu xây dựng hiện nay. Điều này đặt ra yêu cầu cần nghiên cứu tạo ra các loại vật liệu thay thế, hướng tới phát triển xanh và bền vững.

Theo phản ánh từ các nhà thầu, kể từ tháng 4 năm nay, giá xi măng tại tất cả các nhà máy trên toàn quốc đã đồng loạt tăng thêm 50 nghìn đồng mỗi tấn. Cùng với đó, giá sắt, đá xây dựng và đặc biệt là cát cũng tăng mạnh. Hiện giá cát dao động từ 450-470 nghìn đồng/m³, tăng hơn 100 nghìn đồng/m³ so với trước. Nguyên nhân chủ yếu được cho là do ảnh hưởng của mưa lũ kéo dài khiến nhiều đơn vị được cấp phép không thể khai thác, trong khi nhiều mỏ cát vẫn chưa được cấp phép hoạt động. Tình trạng khan hiếm nguồn cung đã đẩy giá lên cao, gây khó khăn cho các doanh nghiệp xây dựng.

Đại diện một doanh nghiệp thi công nhà xưởng tại cụm công nghiệp (xã Bắc Lũng) cho biết, chi phí xây dựng đã đội lên hơn 10% do biến động giá vật liệu. Trước nguy cơ giá tiếp tục tăng, nhiều đơn vị buộc phải đẩy nhanh tiến độ thi công để hạn chế thua lỗ.

Về phía cơ quan chức năng, Sở Xây dựng cập nhật giá vật liệu thường xuyên nhằm hỗ trợ doanh nghiệp trong việc quản lý chi phí đầu tư. Tuy nhiên, đây chỉ là giải pháp tình thế. Vấn đề cốt lõi vẫn nằm ở sự phụ thuộc vào nguồn nguyên liệu hóa thạch vốn đang dần cạn kiệt.

Trước thực trạng đó, nhiều chuyên gia đã đề xuất nghiên cứu và ứng dụng các loại vật liệu xây dựng thay thế. Một trong những giải pháp tiềm năng là sản xuất bê tông “xanh” sử dụng chất kết dính không xi măng từ hỗn hợp tro bay nhiệt điện, xỉ lò cao và phế thải gốm sứ. Giải pháp này giúp giảm áp lực xử lý chất thải công nghiệp, hạn chế ô nhiễm không khí từ quá trình sản xuất xi măng. Đồng thời, góp phần giải quyết bài toán khan hiếm vật liệu xây dựng, mở ra hướng đi mới cho ngành xây dựng trong tương lai.

Ngoài ra, việc đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ để tái chế chất thải rắn thành vật liệu xây dựng như san lấp mặt bằng, gạch không nung, tấm lợp… cũng là xu hướng cần được khuyến khích. Đây là bước tiến quan trọng trong việc bảo vệ môi trường và phát triển kinh tế tuần hoàn.

Giá vật liệu xây dựng tăng cao không chỉ là thách thức ngắn hạn mà còn là lời cảnh báo về sự phụ thuộc vào nguồn tài nguyên không tái tạo. Việc chuyển hướng sang sử dụng vật liệu thay thế, thân thiện với môi trường là xu thế tất yếu, góp phần xây dựng nền kinh tế xanh, bền vững và thích ứng với biến đổi khí hậu.

Trịnh Lan