Sứ mệnh bảo tồn và phát huy di sản văn hóa của Bắc Ninh

Hiện nay, Bắc Ninh có 1.589 di tích lịch sử văn hóa tiêu biểu, trong đó có 5 di tích quốc gia đặc biệt. (Nguồn: Báo Bắc Ninh)

Kho tàng các di sản văn hóa quý báu, đặc sắc

Kinh Bắc xưa và tỉnh Bắc Ninh ngày nay là vùng đất địa linh, nhân kiệt, có bề dày truyền thống lịch sử, văn hóa và cách mạng.

Trải qua hàng nghìn năm lịch sử, nơi đây đã hội tụ và lưu truyền một kho tàng đặc biệt phong phú các di sản văn hóa quý báu, đặc sắc, vừa chứa đựng các giá trị văn hóa tiêu biểu của vùng đồng bằng Sông Hồng, vừa độc đáo, mang đậm dấu ấn riêng, nhất là dân ca Quan họ Bắc Ninh - Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại.

Hiện nay, Bắc Ninh có 1.589 di tích lịch sử văn hóa tiêu biểu, trong đó có 5 di tích quốc gia đặc biệt, 206 di tích quốc gia, 457 di tích cấp tỉnh; 18 hiện vật, nhóm hiện vật được công nhận là bảo vật quốc gia.

Người Bắc Ninh hòa nhã, mến khách, trọng nghĩa, trọng tình, luôn rộng mở tấm lòng đón chào du khách. (Ảnh: Thu Giang)

Mảnh đất Bắc Ninh tự hào có bốn di sản văn hóa phi vật thể được UNESCO ghi danh là: dân ca Quan họ Bắc Ninh, ca trù, thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ của người Việt và nghi lễ, trò chơi kéo co làng Hữu Chấp. Bên cạnh đó, Bắc Ninh còn có tám di sản văn hóa phi vật thể được đưa vào Danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.

Không chỉ chứa đựng nhiều di sản văn hóa, vùng đất này còn được mệnh danh là xứ sở của lễ hội dân gian truyền thống, với gần 600 lễ hội lớn nhỏ; 140 làng nghề thủ công, trong đó 62 làng nghề thủ công truyền thống; nhiều loại hình nghệ thuật trình diễn dân gian như: tuồng, chèo, trống quân, múa rối nước, các trò chơi dân gian...

Ngoài ra, hàng nghìn nghi lễ, phong tục, truyền thuyết, giai thoại, hò vè, truyện kể xung quanh nhân vật lịch sử, bậc tiền bối và liên quan đến chu kỳ vòng đời con người được các cộng đồng dân cư Bắc Ninh - Kinh Bắc gìn giữ, trao truyền từ đời này sang đời khác...

Người Bắc Ninh hòa nhã, mến khách, trọng nghĩa, trọng tình, luôn rộng mở tấm lòng đón chào du khách.

Hàng nghìn du khách trẩy Hội Lim 2025. (Nguồn: VOV)

Để di sản văn hóa trường tồn với thời gian

Ý thức được tầm quan trọng trong bảo vệ và phát huy giá trị các di sản văn hóa, bên cạnh chú trọng xây dựng phát triển kinh tế - xã hội, tỉnh Bắc Ninh luôn quan tâm, đầu tư nguồn lực để bảo tồn, phát huy các loại hình di sản văn hóa với các chính sách cụ thể của từng lĩnh vực bảo tồn di sản.

Công tác tuyên truyền, quảng bá được chú trọng bằng nhiều hình thức phong phú, đa dạng, góp phần nâng cao ý thức, trách nhiệm của chính quyền các cấp và cộng đồng nhân dân trong công tác bảo tồn và phát huy giá trị các di sản văn hóa.

Tỉnh đã tiên phong triển khai Đề án số hóa di sản để bảo tồn bền vững kho tàng di sản văn hóa của quê hương, đồng thời hoàn thành Đề án sản xuất phim tuyên truyền, quảng bá di sản văn hóa tiêu biểu, mở ra cơ hội cho di sản văn hóa Bắc Ninh hội nhập trong xã hội hiện đại.

Các di sản văn hóa đa dạng và phong phú chính là một trong những động lực và nguồn lực quan trọng cho Bắc Ninh phát triển nhanh và bền vững. (Ảnh: Thành Long)

Tại Lễ kỷ niệm 1015 năm ngày vua Lý Công Uẩn đăng quang Hoàng đế và Lễ đón nhận Di tích quốc gia đặc biệt đình Đình Bảng; đón nhận bằng xếp hạng Di tích quốc gia Khu lưu niệm đồng chí Lê Quang Đạo và chiêm ngưỡng Bảo vật quốc gia “Hoàng đế Chi bảo” diễn ra hồi tháng 4/2025, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn cho rằng, các di sản văn hóa đa dạng và phong phú chính là một trong những động lực và nguồn lực quan trọng cho Bắc Ninh phát triển nhanh và bền vững.

Thời gian tới, tỉnh cần tăng cường giáo dục, tuyên truyền phổ biến về các di sản quý giá, đậm bản sắc văn hóa truyền thống này để mọi người dân hiểu về giá trị lịch sử của dân tộc và chung tay giữ gìn, bảo vệ.

Chủ tịch Quốc hội cũng đề nghị nghiên cứu các giải pháp “đưa di sản văn hóa đến gần hơn nữa với người dân”, để người dân được tiếp cận, tham gia rộng rãi và thụ hưởng đầy đủ, xứng đáng từ giá trị di sản văn hóa, làm cho các giá trị văn hóa luôn sống động và trường tồn.

“Nghiên cứu ban hành các cơ chế, chính sách để thúc đẩy phát triển công nghiệp văn hóa, du lịch văn hóa, thực hiện chuyển đổi số trong bảo tồn và phát huy các giá trị di sản văn hóa, góp phần đưa hình ảnh của Bắc Ninh đến với đông đảo đồng bào trong nước và nước ngoài”, Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh.

Như Bác Hồ đã căn dặn: "Văn hóa soi đường cho quốc dân đi", Bắc Ninh hiểu rõ trách nhiệm to lớn trong công tác bảo tồn, phát huy các giá trị di sản văn hóa gắn với phát triển bền vững. Tỉnh sẽ tiếp tục dành ưu tiên cho nhiệm vụ xây dựng văn hóa, con người, tập trung nguồn lực, giải pháp bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa gắn với phát triển du lịch... góp phần giúp những di sản văn hóa đó mãi trường tồn với thời gian.

Tống Thoan