Sự thận trọng của Chủ tịch Fed

Chủ tịch Fed Jerome Powell - Ảnh: Bloomberg.

Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) cho biết lập trường lãi suất của ngân hàng trung ương này “vẫn còn hơi thắt chặt” sau đợt giảm lãi suất vào tuần trước. Đánh giá này được xem là tín hiệu cho thấy Fed vẫn còn dư địa để tiếp tục giảm lãi suất trong năm nay trong nếu các nhà hoạch định chính sách còn cho rằng sự suy yếu của thị trường lao động là đáng lo hơn rủi ro lạm phát.

Tuy nhiên, phát biểu tại một sự kiện ở Rhode Islands ngày 23/9/2025, ông Powell về cơ bản nhắc lại những gì ông đã nói tại cuộc họp báo sau cuộc họp chính sách tiền tệ của Fed hôm 17/9. Sự thận trọng thể hiện qua việc ông nhấn mạnh những thách thức mà Fed phải đương đầu để đạt cùng lúc cả hai mục tiêu đưa lạm phát về 2% và giữ ổn định thị trường lao động ở trạng thái lành mạnh.

“Rủi ro hai phía đồng nghĩa không có hướng đi nào là không có rủi ro”, Chủ tịch Fed nói. Ông phân tích rõ rằng việc giảm lãi suất quá nhanh quá nhiều có thể tạo điều kiện cho lạm phát giữ gần mức 3% hơn là gần mục tiêu 2% của Fed. Trái lại, giữ lập trường chính sách thắt chặt quá lâu có thể làm suy yếu thị trường lao động một cách không cần thiết.

TÍN HIỆU MƠ HỒ VỀ LÃI SUẤT

Lặp lại quan điểm đã đưa ra vào tuần trước, ông Powell cho rằng sự giảm tốc của thị trường lao động trong những tháng mùa hè là động lực phía sau việc Fed chuyển hướng sang quan tâm nhiều hơn đến thị trường lao động so với ở thời điểm trước đó trong năm nay. Dù tăng trưởng việc làm giảm còn do tăng trưởng nguồn cung lao động giảm, ông Powell cho biết nền kinh tế Mỹ trong mùa hè này đã không tạo đủ việc làm mới để bắt kịp số người có nhu cầu tìm việc làm.

Với tất cả sự thận trọng, nhà lãnh đạo ngân hàng trung ương quyền lực nhất thế giới tránh đưa ra một tín hiệu rõ ràng nào về cuộc họp tới của Fed, dự kiến diễn ra vào ngày 28-29/10/2025, nhưng ông cũng không bác bỏ kỳ vọng của thị trường về một động thái hạ lãi suất trong cuộc họp tới. Ông nói Fed sẽ xem xét các yếu tố tăng trưởng kinh tế, việc làm và lạm phát, đồng thời đặt ra câu hỏi: “Liệu chính sách đã đạt tới vị trí đúng đắn hay chưa? Nếu không, hãy dịch chuyển tới vị trí đó”.

Ông Powell nhắc lại đánh giá của ông rằng việc tăng thuế quan có thể sẽ dẫn tới sự tăng giá hàng hóa một lần, nhưng sự tăng giá một lần đó có thể cần nhiều thời gian để ngấm vào các chuỗi cung ứng. “Một sự tăng giá một lần không có nghĩa là ‘tất cả đều tăng giá cùng lúc’”, ông nói.

Dù nhiều nhà dự báo tin rằng sự tăng giá hàng hóa liên quan tới thuế quan sẽ không dai dẳng, ông Powell nói Fed có một nghĩa vụ đặc biệt là mang tới kết quả đó. “Chúng tôi không thể bỏ mặc một phần nhiệm vụ”, ông nói - ngầm phản bác những lập luận rằng Fed phải giảm lãi suất mạnh mẽ hơn nữa trong khi chưa có bằng chứng về sự xấu đi của nền kinh tế.

Trong dự báo cập nhật tại cuộc họp tuần trước, một đa số mỏng manh các quan chức Fed dự báo Fed sẽ có 2 lần giảm lãi suất nữa trong năm nay, đồng nghĩa Fed sẽ liên tục hạ lãi suất trong hai cuộc họp còn lại vào tháng 10 và tháng 12. Dự báo đó phản ánh sự dịch chuyển trong mối quan tâm của Fed sang những vết rạn đang xuất hiện trên thị trường lao động, trong một môi trường đang trở nên phức tạp hơn bởi những thay đổi lớn về chính sách việc đánh giá nền kinh tế trở nên khó hơn.

Tuy nhiên, dự báo đó cũng phải ánh thế khó mà ông Powell phải đối mặt trong việc tạo ra sự đồng thuận trong nội bộ Fed về những động thái chính sách tiếp theo, nhất là khi hoạt động tuyển dụng và nhu cầu trong nền kinh tế không có thêm những dấu hiệu suy yếu.

TỰ VỆ TRƯỚC SỨC ÉP CHÍNH TRỊ

Thời gian qua, ông Powell và Fed phải đương đầu với sức ép chưa từng có tiền lệ từ Tổng thống Donald Trump và các quan chức Nhà Trắng. Ông Trump và Bộ trưởng Bộ Tài chính Mỹ Scott Bessent đã lập luận rằng Fed quá “nhút nhát” trong việc cắt giảm lãi suất sau khi đánh giá sai về lạm phát cách đây 4 năm.

Cuộc tấn công nhằm vào Fed còn bao gồm việc ông Trump tìm cách sa thải Thống đốc Fed Lisa Cook. Trong lịch sử 111 năm của Fed, chưa có Tổng thống Mỹ nào từng tìm cách sa thải một thống đốc Fed. Bà Cook đã kiện Chính phủ về việc này và hai tòa án liên bang đã cho phép bà giữ vị trí trong lúc vụ kiện được xử lý. Tuần trước, chính quyền ông Trump đề nghị Tòa án Tối cao cho phép sa thải bà Cook.

Ông Powell không trực tiếp đề cập đến sức ép chính trị nhằm vào Fed, nhưng gián tiếp phản bác những lời chỉ trích của ông Bessent và các quan chức chính phủ khác cho rằng việc ông Trump can thiệp vào sự độc lập của Fed chẳng qua cũng chính vì Fed có vấn đề. Chẳng hạn, trong một bài luận dài xuất bản trong tháng 9 này, ông Bessent nêu một loạt những điều mà ông cho là sai lầm ở Fed trong những năm sau khủng hoảng tài chính 2008, bao gồm “lạm dụng sứ mệnh” và “phình to thể chế”.

Phát biểu ngày 23/9/2025, ông Powell đề cập ngắn gọn về việc khủng hoảng 2008 và đại dịch 2020 đã buộc Fed phải áp dụng các biện pháp hiếm gặp để hạn chế rủi ro đối với nền kinh tế. Ông nhấn mạnh rằng kinh tế Mỹ trong những giai đoạn hiện nay vẫn khiến các nền kinh tế lớn khác phải ghen tị.

“Bất chấp hai cú sốc lớn và khác thường, nền kinh tế Mỹ đã vận hành tốt hơn so với các nền kinh tế lớn khác trên thế giới”, ông Powell cho hay.

An Huy