Sự thật về nỗi lo AI cướp việc làm của con người

Video: Sự thật về nỗi lo AI cướp việc làm của con người.Thực hiện: MINH HOÀNG

Tuy nhiên, các phân tích mới cho thấy kịch bản “ngày tận thế việc làm” do AI gây ra đã bị thổi phồng, trong khi thực tế đang mở ra nhiều cơ hội nghề nghiệp mới xoay quanh công nghệ này.

Những tháng gần đây, không ít bình luận trên truyền thông quốc tế mô tả một tương lai u ám, nơi AI đảm nhận hầu hết công việc của con người, buộc xã hội phải dựa vào thu nhập cơ bản do chính phủ chi trả. Cách nhìn này đang được lan truyền rộng rãi, nhưng theo nhiều chuyên gia, nó bỏ qua một phần quan trọng của bức tranh toàn cảnh.

AI đang tạo thêm việc làm, không chỉ thay thế

Theo Forbes, AI không đơn thuần là công cụ thay thế lao động mà còn đang tạo ra nhiều cơ hội việc làm mới. Khi AI ngày càng được ứng dụng sâu rộng, nhu cầu nhân lực để thiết kế, triển khai, vận hành và giám sát các hệ thống này cũng tăng lên.

Bên cạnh đó là hàng loạt công việc liên quan đến bảo mật, quản trị dữ liệu, bảo trì hạ tầng và đảm bảo hệ thống AI vận hành ổn định. Đây đều là những lĩnh vực đòi hỏi con người tham gia trực tiếp, với kỹ năng chuyên môn ngày càng cao.

Thực tế này cho thấy AI đang làm thay đổi cấu trúc công việc, thay vì xóa sổ hoàn toàn thị trường lao động như nhiều dự đoán cực đoan.

Vì sao các dự báo mất việc thường sai lệch?

Nỗi lo về AI bùng phát mạnh sau khi Viện McKinsey công bố báo cáo cho rằng khoảng 40% việc làm tại Mỹ có thể bị ảnh hưởng bởi tự động hóa và trí tuệ nhân tạo.

Con số này nhanh chóng được truyền thông trích dẫn rộng rãi, dù chính McKinsey cũng nhấn mạnh mục tiêu là xác định những lĩnh vực cần chuẩn bị chuyển đổi kỹ năng, không phải dự báo một cuộc sụp đổ việc làm.

Thực tế cho thấy AI đang mở ra nhiều công việc mới chưa từng xuất hiện trước đây. Ảnh minh họa: AI

Trong một bài viết trên Harvard Data Science Review, hai học giả Thomas Davenport và Miguel Paredes cho rằng việc dự đoán tác động của AI lên việc làm gần như luôn thiếu chính xác. Nhóm tác giả đã xem xét nhiều dự báo từ trước năm 2017 và nhận thấy không kịch bản “thảm họa” nào thực sự xảy ra như dự đoán.

Một ví dụ điển hình là báo cáo của Diễn đàn Kinh tế Thế giới năm 2018, từng dự đoán AI sẽ khiến thế giới mất hàng triệu việc làm vào năm 2022. Tuy nhiên, thực tế thị trường lao động toàn cầu đã không diễn biến theo hướng đó.

Ngay cả khi phân tích ở cấp độ từng nhiệm vụ công việc, các chuyên gia cho rằng vẫn rất khó xác định chính xác đâu là phần việc sẽ bị AI thay thế hoàn toàn.

Thay vì lo sợ, người dùng cần chuẩn bị kỹ năng mới

Thay vì bi quan, nhiều tổ chức nghiên cứu lớn khuyến cáo người dùng nên tập trung vào việc tự học và nâng cao kỹ năng, doanh nghiệp nên đào tạo thêm cho lực lượng lao động. Có thể nói, AI đang thay đổi cách con người làm việc, nhưng cũng đồng thời mở ra những vai trò mới mà trước đây chưa từng tồn tại.

Trong bối cảnh đó, vấn đề cốt lõi không phải là AI có “cướp” việc làm hay không, mà là người lao động, doanh nghiệp và hệ thống giáo dục có kịp thích ứng với sự thay đổi này hay không.

Minh Hoàng