Sự trở lại của môn vật lý ở sân chơi quốc tế

Trần Lê Thiện Nhân và Trần Trung Hiếu (giữa) tham gia Kỳ thi Olympic Vật lý châu Á

Trái ngọt từ hành trình bền bỉ

Buổi trưa hè tại sân bay quốc tế Phú Bài, những tiếng vỗ tay, những cái ôm thật chặt của học sinh, giáo viên Trường THPT chuyên Quốc Học - Huế chào đón hai gương mặt học sinh ưu tú trở về từ Kỳ thi Olympic Vật lý châu Á 2025. Sau chặng đường dài từ Ả Rập Xê Út, Trần Lê Thiện Nhân (học sinh lớp 12 chuyên Lý 2) và Trần Trung Hiếu (học sinh lớp 12 chuyên Lý 1) đã mang về hai tấm huy chương danh giá: một Bạc và một Đồng, góp phần đưa đội tuyển quốc gia Việt Nam vào top 5 nước có thành tích cao nhất. Thành tích ấy không chỉ là niềm vui của riêng hai em, mà còn là một cột mốc đáng nhớ trong hành trình trở lại đầy nỗ lực của bộ môn vật lý trên sân chơi quốc tế.

Cô giáo Trương Thị Đoan Trang, Tổ trưởng bộ môn vật lý, Trường THPT chuyên Quốc Học - Huế vui mừng: “Dù đã đoán được năng lực các em nhưng khi hay tin cả 2 em tham gia Kỳ thi Olympic Vật lý châu Á đều đoạt huy chương, đặc biệt là Trần Lê Thiện Nhân sẽ tiếp tục dự thi Olympic Vật lý quốc tế, niềm hạnh phúc vỡ òa trong chúng tôi. Đây là kết quả của quá trình nỗ lực của bản thân học sinh và nhà trường, thầy cô trong công tác đầu tư, bồi dưỡng mũi nhọn”.

Kỳ thi Olympic Vật lý châu Á lần thứ 25 diễn ra từ ngày 4 đến 12/5 tại thành phố Dhahran (Ả Rập Xê Út), quy tụ 208 thí sinh đến từ 30 đoàn của 29 quốc gia và vùng lãnh thổ. Việt Nam cử 8 học sinh tham dự, trong đó, Trường chuyên Quốc Học - Huế vinh dự có đến 2 đại diện - một điều hiếm thấy, càng hiếm hơn khi cả 2 em đều đoạt huy chương. Trần Lê Thiện Nhân mang về Huy chương Bạc (HCB), còn Trần Trung Hiếu giành Huy chương Đồng (HCĐ). Đặc biệt, sau thành công tại kỳ thi khu vực, Trần Lê Thiện Nhân tiếp tục được chọn vào đội tuyển quốc gia dự thi Olympic Vật lý quốc tế 2025 tổ chức tại Paris (Pháp) vào tháng 7 tới.

Trường THPT chuyên Quốc Học - Huế chào đón hai học sinh đoạt giải

Đằng sau những tấm huy chương ấy là hành trình nỗ lực không ngừng nghỉ của cả thầy và trò ở ngôi trường giàu truyền thống này. Mỗi dấu mốc là sự kết tinh của tài năng, đam mê, kỷ luật học tập nghiêm túc và chiến lược bồi dưỡng bài bản. Ông Nguyễn Phú Thọ, Hiệu trưởng Trường THPT chuyên Quốc Học - Huế chia sẻ: “Được vào đội tuyển Olympic quốc tế rất khó, chỉ chọn 5 học sinh dựa trên tổng điểm sau 2 vòng thi: Kỳ thi chọn đội tuyển quốc gia dự thi Olympic quốc tế và khu vực và Kỳ thi Olympic Vật lý châu Á. Cuộc đua rất gay cấn, điểm số thường sát nút nhau. Vì vậy, nhà trường phải có chiến lược phát hiện và bồi dưỡng học sinh từ sớm”.

Cùng với sinh học, vật lý là bộ môn Trường THPT chuyên Quốc Học - Huế đoạt nhiều huy chương tại các kỳ thi olympic quốc tế. Hoàng Ngọc Thạch, học sinh của trường đã mang về HCĐ tại Kỳ thi Olympic Vật lý quốc tế năm 2004. Năm 2010, Đinh Anh Minh là người duy nhất trong đội tuyển Việt Nam đoạt HCV Olympic Vật lý quốc tế. Từ năm 2019 đến nay, nhà trường có 5 học sinh đi thi Olympic châu Á. Năm nay, 2 học sinh của trường đoạt huy chương Olympic châu Á và Trần Lê Thiện Nhân trở thành thành viên đội tuyển quốc gia tham dự Kỳ thi Olympic Vật lý quốc tế đánh dấu sự trở lại của môn vật lý tại sân chơi quốc tế.

Từ đam mê đến bản lĩnh

Sự trở lại của bộ môn vật lý là dấu mốc cho thấy chiến lược đào tạo đúng hướng của Trường THPT chuyên Quốc Học - Huế. Ngay khi học sinh bước vào trường, các thầy cô bộ môn đã tìm kiếm những nhân tố tiềm năng, từ đó lên kế hoạch bồi dưỡng lâu dài. Việc tuyển chọn và bồi dưỡng sớm là một trong những yếu tố giúp học sinh dễ thành công tại các kỳ thi. Học sinh được dự các kỳ thi học sinh giỏi để cọ xát, đồng thời từng bước tích lũy kiến thức chuyên sâu qua hệ thống bài giảng nâng cao, tài liệu quốc tế và sự hướng dẫn của các chuyên gia, giáo viên đầu ngành mà nhà trường mời về.

Cô giáo Trương Thị Đoan Trang, Tổ trưởng bộ môn vật lý, Trường THPT chuyên Quốc Học - Huế cho hay: “Để đạt được thành tích này, nhà trường phải có kế hoạch và quá trình phát hiện, bồi dưỡng học sinh có tố chất từ sớm. Chúng tôi theo dõi học sinh từ những bước đi đầu tiên ở các kỳ thi học sinh giỏi cấp thành phố lớp 9, căn cứ vào kết quả tuyển sinh lớp 10 để chọn vào nhóm bồi dưỡng. Ở lớp 10, các em được tham gia cuộc thi học sinh giỏi khu vực Duyên hải và Đồng bằng Bắc Bộ. Lên lớp 11, các em tham gia đội tuyển thi học sinh giỏi quốc gia. Qua các cuộc thi, các em sẽ có kinh nghiệm cọ xát, trưởng thành. Để đạt được thành tích cao, ngoài đam mê, học sinh phải có tố chất, năng lực và sự nỗ lực”.

Những học sinh có tố chất đặc biệt sẽ được tiếp cận những kiến thức nâng cao, học thêm ngoài giờ, luyện giải đề trong điều kiện thi thật để rèn luyện bản lĩnh, tư duy và kỹ năng trình bày. Song song với việc bồi dưỡng kiến thức, giáo viên còn khơi dậy thêm niềm đam mê, sự hứng thú với môn học cho các em qua việc giải đáp những thắc mắc, hướng dẫn các em làm được bài tập khó, hướng dẫn các em kỹ năng tự học... Một thuận lợi với học sinh chuyên Lý là nhà trường có phòng thực hành được đầu tư đầy đủ. Những năm có học sinh đi thi Olympic châu Á hoặc quốc tế, trường luôn đầu tư mua các bộ thí nghiệm của các kỳ thi - đây là đề thi được xem là tinh hoa của nước chủ - để trang bị cho phòng thí nghiệm vật lý của trường. Những học sinh vào đội tuyển đi thi quốc gia hoặc có tiềm năng đi thi quốc tế sẽ được thực hành để làm quen với các đề thi quốc tế này.

Với kết quả vừa đoạt được, Thiện Nhân và Trung Hiếu là niềm tự hào của ngôi trường hơn 130 năm tuổi. Những tấm huy chương không đơn thuần là thành tích cá nhân, chúng là minh chứng cho sự đầu tư nghiêm túc, cho tầm nhìn dài hạn của nhà trường trong việc nuôi dưỡng tài năng. Đặc biệt, hành trình sắp tới của Thiện Nhân tại Olympic Vật lý quốc tế ở Paris sẽ tiếp tục viết thêm chương mới trong hành trình vươn ra thế giới của học sinh Quốc Học - Huế.

Đến nay, Trường THPT chuyên Quốc Học - Huế đã giành tổng cộng 8 giải tại các kỳ thi Olympic Vật lý quốc tế và châu Á; trong đó, có 1 Huy chương Vàng (HCV), 1 HCĐ và 1 giải Khuyến khích tại Olympic Vật lý quốc tế; 2 HCB, 2 HCĐ và 1 giải Khuyến khích tại Olympic Vật lý châu Á.

Minh Hiền