Sửa đổi Luật Đấu thầu: Các quy định về mua thuốc trong chống dịch có khiến lạm dụng chỉ định thầu?

Chủ tịch Quốc hội phát biểu ý kiến tại phiên họp.

Bổ sung quy định các trường hợp mua hóa chất, sinh phẩm xét nghiệm

Báo cáo một số vấn đề lớn còn ý kiến khác nhau của dự án Luật Đấu thầu (sửa đổi), Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính và Ngân sách của Quốc hội Nguyễn Phú Cường cho biết, vấn đề mua thuốc, vật tư y tế là nội dung được nhiều đại biểu quan tâm, xuất phát từ yêu cầu của thực tiễn thời gian gần đây.

Dự thảo luật dành nhiều điều, khoản để quy định về vấn đề mua thuốc, trang thiết bị y tế.

Ví như: Tại Điều 23 về Chỉ định thầu quy định áp dụng chỉ định thầu đối với “Gói thầu cung cấp dịch vụ tư vấn, phi tư vấn, thuốc, hóa chất, phương tiện, trang thiết bị y tế, xây lắp phục vụ công tác phòng, chống dịch bệnh, cấp cứu người bệnh cần triển khai ngay để tránh gây nguy hại đến tính mạng, sức khỏe người dân”; Điều 28 về Hình thức “đàm phán giá” được quy định áp dụng riêng đối với “các gói thầu mua biệt dược gốc, sinh phẩm tham chiếu; thuốc, dược liệu chỉ có từ 1 đến 2 nhà sản xuất và trường hợp đặc thù khác”; Chương V (từ điều 55 đến điều 58) quy định về “mua sắm tập trung, mua thuốc”...

Theo Chủ nhiệm Nguyễn Phú Cường, các quy định về mua thuốc, vật tư, trang thiết bị y tế nhằm tập trung tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc đã và đang diễn ra trong thời gian gần đây.

Đặc biệt, dự thảo luật đã bổ sung quy định tại khoản 2 Điều 57 để áp dụng cho các trường hợp mua hóa chất, sinh phẩm xét nghiệm kèm theo yêu cầu nhà thầu phải cung cấp trang thiết bị y tế để sử dụng hóa chất, sinh phẩm đó, nhằm góp phần giải quyết các khó khăn, vướng mắc trong việc sử dụng máy đặt, máy mượn để xét nghiệm tại các bệnh viện hiện nay.

Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính và Ngân sách của Quốc hội Nguyễn Phú Cường cho biết, vấn đề mua thuốc, vật tư y tế là nội dung được nhiều đại biểu quan tâm, xuất phát từ yêu cầu của thực tiễn thời gian gần đây.

Cần quy định rõ trường hợp nào đàm phán giá và trường hợp nào phải đấu thầu

Cho ý kiến về nội dung này, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đề nghị nghiên cứu bổ sung thêm “hóa chất” trong việc mua sắm thuốc, trang thiết bị y tế và mua sắm hàng dự trữ quốc gia, nếu không sau này khi tổ chức thực thi sẽ gặp khó. Trường hợp nào đàm phán giá và trường hợp nào phải đấu thầu cần quy định rõ hoặc phải có điều khoản giao Chính phủ hướng dẫn.

Trong phần trang thiết bị, vật tư y tế, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đề nghị Bộ Y tế phối hợp với cơ quan soạn thảo, cơ quan thẩm tra rà soát lại kỹ, tránh trường hợp bắt đầu bấm nút ban hành rồi mới bảo còn vướng mắc không thực hiện được.

“Các đồng chí hay nói việc mua sắm là do Luật Đấu thầu nên ảnh hưởng thế nọ, thế kia, cho nên cần rà soát kỹ lại, vấn đề gì cần bổ sung, sửa đổi cụ thể để vận hành được thì đề xuất, phần nào không hợp lý thì nói ngay. Ví dụ từ "hóa chất" mà không ghi vào đây là sau này tắc hết”, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ lưu ý.

Thứ trưởng Bộ Y tế Lê Đức Luận phát biểu tại phiên họp.

Có khiến lạm dụng chỉ định thầu?

Trước ý kiến băn khoăn việc đưa vào quy định đối với các loại thuốc và hóa chất trong phòng, chống dịch có thể dễ dẫn đến tình trạng lạm dụng chỉ định thầu, Thứ trưởng Bộ Y tế Lê Đức Luận nêu rõ, khi mua các vật tư, trang thiết bị, thuốc hoặc hóa chất để phòng, chống dịch đều có những điều kiện, không phải là lúc nào cũng mua.

Theo Thứ trưởng Bộ Y tế Lê Đức Luận, các cơ sở y tế lúc bình thường rất nhiều thuốc và các trang thiết bị, trường hợp mua chống dịch là phải khác hẳn, ví dụ như phải được bố trí vốn, kinh phí để mua.

Bên cạnh đó, các cơ sở y tế bình thường sẽ có các trang thiết bị, thuốc, vật tư để phục vụ cho khám, chữa bệnh và cấp cứu, nhưng trường hợp xảy ra thiên tai thì phải được mua để đáp ứng yêu cầu.

“Hai điều đó là hoàn toàn khác nhau và chúng tôi cho rằng quy định được chỉ định thầu trong trường hợp này là cần thiết”, Thứ trưởng Bộ Y tế Lê Đức Luận nói.

Về hóa chất, đồng tình với ý kiến của Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ, Thứ trưởng Bộ Y tế cho rằng, những loại đi theo các loại máy xét nghiệm thì thuộc trang thiết bị y tế, nhưng có những hóa chất không đi theo máy thì đang thiếu trong dự thảo và cần phải bổ sung.

"Ví dụ như bão lũ xảy ra thì Cloramin B dùng để cho vào những loại nước đục để khử khuẩn thì không đi theo trang thiết bị, loại hóa chất này, do đó, chúng tôi cũng đề nghị bổ sung", Thứ trưởng Bộ Y tế Lê Đức Luận thông tin.

Về vấn đề mua sắm tập trung, Thứ trưởng Lê Đức Luận cho biết, Bộ Y tế hiện nay đang quá tải về mua thuốc. Còn trang thiết bị thì tùy khả năng và nhu cầu nên các đơn vị tự mua.

"Ví dụ, cũng là máy đo huyết áp nhưng ở bệnh viện cấp huyện có thể người ta mua loại khác, bệnh viện Trung ương, bệnh viện tỉnh lại khác, có rất là nhiều loại tính năng và đơn vị sử dụng khác nhau hoặc là khả năng tài chính cũng khác nhau. Cho nên trang thiết bị là bây giờ các đơn vị tự mua, mua tập trung hiện nay chỉ là mua thuốc", Thứ trưởng Bộ Y tế nêu rõ.

Quang cảnh phiên họp.

Báo cáo giải trình tại phiên họp, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng cũng thừa nhận vấn đề y tế có nhiều bất cập do quá trình thực hiện không tốt và do quy định của các văn bản dưới luật.

“Quá trình thực hiện còn có vấn đề và vướng ở nghị định, thông tư. Vừa qua chúng ta phải giải quyết từng việc bằng từng nghị quyết, rất phức tạp, mất công mà không đáp ứng được. Việc sửa luật lần này cơ bản giải quyết, luật hóa các văn bản” – Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng khẳng định và cho biết sẽ tiếp tục phối hợp rà soát một bước nữa để giải quyết được hết các vướng mắc.

NGUYỄN THẢO