Sửa Luật Bảo hiểm tiền gửi để bảo vệ tốt hơn quyền lợi người gửi tiền

Tại sao cần sửa đổi Luật Bảo hiểm tiền gửi?

Ảnh minh họa. Nguồn Internet

Ngày nay, mạng lưới TCTD đã có những bước phát triển vượt bậc về số lượng và đa dạng về sản phẩm, đòi hỏi một hành lang pháp lý về bảo hiểm tiền gửi toàn diện hơn. Luật Bảo hiểm tiền gửi được thông qua năm 2012 vì thế chưa thể bao quát những thay đổi, dẫn đến những khoảng trống pháp lý hoặc các quy định không còn đủ mạnh để ứng phó với rủi ro và bảo vệ quyền lợi người gửi tiền.

Đồng thời, xu hướng chung của các quốc gia trên thế giới là tăng cường vai trò và năng lực của tổ chức bảo hiểm tiền gửi. Theo khuyến nghị của Hiệp hội Bảo hiểm tiền gửi quốc tế, tổ chức bảo hiểm tiền gửi cần có khả năng tham gia sớm và chủ động vào quá trình giám sát, cảnh báo rủi ro và hỗ trợ xử lý TCTD yếu kém. Trong khi đó, Luật Bảo hiểm tiền gửi đang hạn chế quyền hạn của Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam trong việc tham gia sâu vào hoạt động này. Việc sửa đổi luật sẽ giúp mô hình hoạt động của Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam ngày càng tiệm cận với thông lệ quốc tế, nâng cao năng lực ứng phó khủng hoảng và củng cố vị thế của Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam trong hệ thống an toàn tài chính.

Ngoài ra, một trong những lý do cốt lõi thúc đẩy việc sửa đổi Luật Bảo hiểm tiền gửi, đó là đáp ứng yêu cầu của Chiến lược phát triển Bảo hiểm tiền gửi đến năm 2025, định hướng đến năm 2030 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. Chiến lược đặt ra những mục tiêu và định hướng lớn cho hoạt động của Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam giai đoạn tới, trong đó tập trung vào việc tăng cường năng lực tài chính của tổ chức Bảo hiểm tiền gửi - nâng cao quy mô và hiệu quả của quỹ dự phòng nghiệp vụ để đảm bảo khả năng chi trả trong mọi tình huống.

Mở rộng vai trò và nâng cao hiệu quả hoạt động - cho phép bảo hiểm tiền gửi Việt Nam tham gia chủ động hơn vào quá trình giám sát, cảnh báo sớm và xử lý các TCTD yếu kém; và hoàn thiện khuôn khổ pháp lý - đảm bảo các quy định pháp luật đủ mạnh và linh hoạt để Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam có thể thực hiện tốt các nhiệm vụ được giao. Để thực hiện được các mục tiêu trên, cần có một khuôn khổ pháp lý đủ mạnh và linh hoạt, mà Luật Bảo hiểm tiền gửi chưa đáp ứng được hoàn toàn.

Cùng với đó, Luật Các tổ chức tín dụng năm 2024 được ban hành với nhiều quy định mới, đặc biệt là giao thêm nhiệm vụ và quyền hạn cho Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam trong hoạt động kiểm soát đặc biệt và tham gia xử lý các TCTD yếu kém. Điều này đòi hỏi Luật Bảo hiểm tiền gửi phải được sửa đổi để tạo sự đồng bộ, bổ sung quyền và nghĩa vụ tương ứng cho Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam, đảm bảo tổ chức này có đủ công cụ pháp lý để thực thi các vai trò mới được giao, cũng như thực hiện thành công các định hướng chiến lược. Cụ thể:

Tăng cường vai trò trong xử lý TCTD yếu kém: Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam cần có cơ chế pháp lý rõ ràng để tham gia đánh giá, đưa ra khuyến nghị và hỗ trợ các TCTD gặp khó khăn. Vai trò chủ động này giúp giảm thiểu thiệt hại, bảo vệ tốt hơn quyền lợi của người gửi tiền.

Nâng cao năng lực tài chính: Quỹ dự phòng nghiệp vụ của Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam dù đã tăng trưởng, nhưng vẫn cần được củng cố hơn nữa để đảm bảo khả năng chi trả trong những tình huống có tính phức tạp cao. Việc sửa đổi luật có thể cân nhắc cơ chế huy động vốn linh hoạt hơn, điều chỉnh quy định về phí Bảo hiểm tiền gửi và mở rộng các kênh đầu tư an toàn, hiệu quả cho quỹ.

Hoàn thiện cơ chế giám sát và cảnh báo sớm: Để thực hiện vai trò mới, Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam cần được trao quyền tiếp cận thông tin, phân tích dữ liệu và đưa ra cảnh báo sớm về các TCTD có nguy cơ, qua đó góp phần đảm bảo an toàn, lành mạnh hệ thống các TCTD.

Luật Bảo hiểm tiền gửi được sửa đổi với các quy định rõ ràng, minh bạch và phù hợp sẽ giúp củng cố niềm tin của người gửi tiền đối với hệ thống các TCTD. Các vấn đề như hạn mức trả tiền bảo hiểm, thời điểm phát sinh nghĩa vụ trả tiền bảo hiểm, quy trình và thủ tục chi trả cần được rà soát và điều chỉnh. Mục tiêu là đảm bảo rằng, khi TCTD gặp sự cố, người gửi tiền được chi trả nhanh chóng và đầy đủ nhất theo quy định. Điều này không chỉ bảo vệ quyền lợi của người gửi tiền mà còn góp phần ổn định thị trường tài chính.

Lợi ích mang lại

Việc sửa đổi Luật Bảo hiểm tiền gửi không chỉ là yêu cầu pháp lý, mà còn mang lại nhiều lợi ích thiết thực, góp phần củng cố hệ thống tài chính và phát triển kinh tế bền vững.

Cụ thể, sửa đổi Luật Bảo hiểm tiền gửi giúp tăng cường niềm tin người gửi tiền đối với hệ thống các TCTD. Khi họ hiểu rõ việc quyền lợi đã được bảo vệ bởi tổ chức bảo hiểm tiền gửi, họ sẽ an tâm hơn khi gửi tiền vào các TCTD để giúp tạo nguồn vốn dồi dào phục vụ cho vay, thúc đẩy sản xuất kinh doanh và tăng trưởng kinh tế.

Luật Bảo hiểm tiền gửi sửa đổi giúp tăng cường hiệu quả hoạt động và năng lực của BHTGVN. Với quyền hạn được mở rộng, Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam sẽ chủ động hơn trong giám sát, cảnh báo và tham gia vào quá trình cơ cấu lại TCTD yếu kém. Điều này giúp ngăn ngừa rủi ro từ gốc, giảm thiểu chi phí xử lý và giúp giảm áp lực lên Ngân hàng Nhà nước khi xử lý TCTD yếu kém, đồng thời bảo vệ lợi ích của người gửi tiền mà không gây mất ổn định thị trường.

Thông qua việc tăng cường vai trò của Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam trong xử lý TCTD yếu kém từ sớm từ xa, luật sửa đổi giúp giảm thiểu nguy cơ lây lan rủi ro từ một tổ chức sang toàn bộ hệ thống. Điều này tạo ra một "lá chắn" an toàn, từ đó giúp bảo vệ nền kinh tế khỏi những cú sốc tài chính có thể gặp phải.

Với các chính sách đề xuất sửa đổi về phí Bảo hiểm tiền gửi, quản lý quỹ và hoạt động đầu tư có thể giúp Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam sử dụng hiệu quả hơn các nguồn lực tài chính, đảm bảo tính bền vững của quỹ dự phòng nghiệp vụ. Một quỹ Bảo hiểm tiền gửi đủ mạnh là yếu tố then chốt để Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam thực hiện nghĩa vụ chi trả khi cần thiết, cũng như sẵn sàng tham gia cơ cấu lại TCTD yếu kém khi được yêu cầu.

Sửa đổi Luật Bảo hiểm tiền gửi giúp bảo vệ tốt hơn quyền lợi người gửi tiền. Trong đó, lợi ích trực tiếp và quan trọng nhất đó là người gửi tiền sẽ cảm thấy an toàn và được bảo vệ tốt hơn với một hạn mức bảo hiểm tiền gửi phù hợp. Cùng với đó, hoàn thiện các quy định về thời điểm phát sinh nghĩa vụ chi trả, thủ tục và quy trình chi trả giúp người gửi tiền nhận lại tiền của mình nhanh chóng, minh bạch và thuận tiện nhất khi TCTD đổ vỡ. Điều này giúp giảm thiểu lo lắng và thiệt hại cho người dân và đảm bảo việc niềm tin công chúng đối với hệ thống các TCTD luôn được giữ vững.

Đối với các TCTD, khi Luật Bảo hiểm tiền gửi được sửa đổi, một hành lang pháp lý vững chắc về bảo hiểm tiền gửi sẽ giúp tạo môi trường cạnh tranh lành mạnh cho các TCTD tập trung vào nâng cao chất lượng dịch vụ, sản phẩm, tuân thủ các quy định về an toàn vốn và quản trị rủi ro, tránh rơi vào tình trạng hoạt động yếu kém.

Tựu chung, sửa đổi Luật Bảo hiểm tiền gửi không chỉ là điều chỉnh pháp lý, mà còn là bước đi cần thiết nhằm tạo "tấm khiên an toàn" cho hệ thống ngân hàng - đó là chính sách bảo hiểm tiền gửi. Những thay đổi trong Luật Bảo hiểm tiền gửi sửa đổi không chỉ giúp nâng cao hiệu quả hoạt động của Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam, mà còn góp phần bảo vệ tốt hơn quyền lợi người gửi tiền, tạo cơ sở để hệ thống ngân hàng phát triển an toàn và bền vững hơn trong bối cảnh kinh tế hội nhập.

Kiều Phi