Sữa non - nguồn dinh dưỡng kỳ diệu cho trẻ sơ sinh

Dưỡng chất trong sữa non

Sữa non hay sữa đầu, còn được gọi là thức ăn đầu tiên của sự sống (tên khoa học gọi là colostrum). Các nghiên cứu khoa học đã chứng minh trong sữa non có chứa rất nhiều kháng thể và bạch cầu… giúp tăng cường hệ miễn dịch của trẻ, cũng như bảo vệ hệ tiêu hóa và phá hủy các tác nhân gây bệnh, giúp trẻ tăng cường thể lực, phát triển khỏe mạnh.

Sữa non được coi như "vaccine đầu đời" giúp trẻ phòng chống bệnh tật.

Theo các chuyên gia của Viện Dinh dưỡng, sữa non là loại sữa mẹ đặc biệt, được tiết ra trong 3 ngày đầu sau đẻ. Sữa non sánh đặc, có màu vàng nhạt hoặc trong. Sữa non chứa nhiều đạm hơn sữa trưởng thành.

Trẻ được bú sữa non trong những bữa bú đầu tiên là rất quan trọng, đặc biệt trong vòng 1 giờ đầu sau sinh. Sữa non đã có sẵn trong vú ngay khi trẻ sinh ra. Không nên cho trẻ bất cứ thức ăn, nước uống nào trước khi trẻ bắt đầu bú mẹ.

Sau vài ngày (khoảng 3-4 ngày) sữa non chuyển sang sữa trưởng thành. Số lượng sữa nhiều hơn làm 2 bầu vú bà mẹ đầy, căng cứng. Người ta gọi đây là hiện tượng "xuống sữa".

Sữa đầu bữa: Là sữa được tiết ra đầu bữa bú của trẻ. Sữa đầu bữa có màu hơi xanh, số lượng nhiều và cung cấp nhiều đạm, đường, nước và các chất dinh dưỡng khác. Trẻ dưới 6 tháng tuổi chỉ cần bú mẹ là đủ, không cần uống thêm nước, ngay cả khi thời tiết nóng. Nếu cho trẻ uống nước thì trẻ sẽ giảm bú mẹ.

Sữa cuối bữa:Là sữa được tiết ra cuối bữa bú của trẻ. Bầu vú mẹ lúc này đã hết căng. Sữa cuối bữa có màu trắng vì chứa nhiều chất béo hơn sữa đầu bữa. Chất béo cung cấp nhiều năng lượng cho trẻ giúp trẻ lớn nhanh hơn, vì vậy điều quan trọng là cần để trẻ bú đến hết sữa cuối, không để trẻ nhả vú sớm hay mẹ chuyển bên sớm quá.

Trong 6 tháng đầu sau đẻ, bú mẹ hoàn toàn đáp ứng đủ nhu cầu dinh dưỡng và nước cho trẻ. Từ 6 tháng tuổi, sữa mẹ không thể đáp ứng đủ nhu cầu dinh dưỡng cho trẻ. Cụ thể: từ 6-12 tháng tuổi sữa mẹ cung cấp 70% nhu cầu năng lượng và từ 1-2 tuổi sữa mẹ cung cấp 30-40% nhu cầu năng lượng. Vì vậy, tất cả trẻ từ 6 tháng tuổi ngoài sữa mẹ đều cần được ăn bổ sung. Tuy nhiên, sữa mẹ vẫn là một nguồn năng lượng quan trọng và cung cấp các chất dinh dưỡng có chất lượng cao cho trẻ trên 6 tháng tuổi nên cần duy trì tới khi có thức ăn thay thế đầy đủ sữa mẹ.

Tận dụng "vaccine đầu đời"

Theo thống kê của Viện Dinh dưỡng Quốc gia năm 2016, tỷ lệ trẻ suy dinh dưỡng thể thấp còi vẫn ở mức cao 25%. Tình trạng này duy trì trong thời gian dài sẽ cản bước phát triển cả về thể chất lẫn trí tuệ của trẻ em Việt trong tương lai không xa. Trong khi đó, các chuyên gia y tế cho hay, tăng cường miễn dịch, dinh dưỡng hợp lý là nền tảng cho sức khỏe, tầm vóc và trí tuệ.

PGS.TS Nguyễn Thị Lâm – Nguyên Viện trưởng Viện Dinh dưỡng Quốc gia cho biết, việc trẻ có cơ hội được ăn sữa non (xuất hiện ở tuần cuối thai kỳ và 48-72h sau sinh) trong những năm tháng đầu đời có khả nắng chống chọi lại được nhiều bệnh tật nguy hiểm ảnh hưởng đến sức khỏe của trẻ. Sữa non được coi như "vắc xin đầu đời" giàu dinh dưỡng và kháng thể cho trẻ, do đó các bà mẹ cần cho con bú ngay sau sinh.

Còn nếu trẻ không được sử dụng nguồn sữa non trong giai đoạn này đồng nghĩa với việc trẻ chịu gánh nặng bệnh tật nặng nề hơn trong suốt cuộc đời. Trong những thực phẩm để nuôi sống con người thì sữa non được ví như một "thực phẩm vàng" cho trẻ mới sinh bởi nó rất giàu các kháng thể tự nhiên IgA, IgD, IgE, IgG, IgM giúp bảo vệ trẻ khỏi sự tấn công của vi khuẩn, virút, và các tác nhân gây bệnh khác ảnh hưởng đến sức khỏe của trẻ.

Các chuyên gia khuyến cáo, thực hiện phòng chống thiếu vi chất dinh dưỡng bằng cách đa dạng hóa thực phẩm trong bữa ăn; Lựa chọn và thường xuyên sử dụng thực phẩm giàu vi chất dinh dưỡng; Cho trẻ bú sớm trong vòng 1h đầu sau sinh để nhận được nguồn sữa non giàu vi chất, kháng thể từ mẹ; Nuôi trẻ hoàn toàn bằng sữa mẹ trong 6 tháng đầu và cho trẻ bú mẹ đến 24 tháng hoặc lâu hơn; Bổ sung các loại thực phẩm bổ sung như sữa non, vitamin, khoáng chất để tăng cường dinh dưỡng cho trẻ nhỏ...

PV