Sức mạnh bất ngờ của nền kinh tế Anh khiến BoE phải tăng lãi suất nhiều hơn

Nền kinh tế Anh đã đạt được mức tăng trưởng ngoài mong đợi trong quý II, tạo tiền đề cho việc BoE tăng lãi suất nhiều hơn. Ảnh: Reuters

Sản xuất, đầu tư đều khởi sắc trong quý II

Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của Vương quốc Anh tăng 0,2% trong quý II/2023 so với quý I, mức tăng lớn nhất kể từ đầu năm 2022, Văn phòng Thống kê quốc gia (ONS) cho biết ngày 11/8. Dữ liệu đã khiến các nhà kinh tế ngạc nhiên, với một cuộc thăm dò ý kiến của họ trước đó đã dự báo sản lượng sẽ không tăng trong quý.

Theo đó, GDP được hỗ trợ bởi hiệu suất mạnh mẽ bất ngờ vào tháng 6, khi sản lượng tăng 0,5%. GDP đã giảm 0,1% trong tháng 5 do có thêm kỳ nghỉ ngân hàng để kỷ niệm lễ đăng quang của Vua Charles, sau khi đã tăng 0,2% trong tháng 4.

Sau khi dữ liệu GDP được công bố, đồng Bảng Anh đã tăng 0,4% so với đồng đô la, lên 1,2723 đô la, phục hồi từ mức thấp nhất trong một tuần. Thị trường tiền tệ đặt cược vào việc thắt chặt chính sách tiền tệ, đặt cơ hội tăng một phần tư điểm vào tháng tới lên gần 90% so với 80% trước đó.

Trái phiếu của Vương quốc Anh giảm, phá vỡ chuỗi tăng trong ba ngày và nâng lãi suất 10 năm bảy điểm cơ bản lên 4,43%, cao nhất kể từ hôm đầu tuần.

Tuy nhiên, nền kinh tế Vương quốc Anh vẫn tăng trưởng thấp hơn 0,2% so với quý cuối cùng của năm 2019, trước khi đại dịch Covid bùng phát gây ra cuộc suy thoái sâu nhất được ghi nhận.

Tổ chức nghiên cứu Nghị quyết Foundation chỉ ra rằng, giai đoạn khủng hoảng chi phí sinh hoạt trong 18 tháng qua vẫn là giai đoạn yếu nhất ngoài suy thoái trong 65 năm, mặc dù nền kinh tế Vương quốc Anh đã tránh được suy thoái kỹ thuật do GDP giảm trong hai quý liên tiếp.

Darren Morgan - Giám đốc thống kê kinh tế của ONS, cho biết: “Nền kinh tế đã phục hồi sau những ảnh hưởng của kỳ nghỉ ngân hàng thêm vào tháng 5 để ghi nhận mức tăng trưởng mạnh mẽ trong tháng 6. Sản xuất đã chứng kiến một tháng đặc biệt mạnh mẽ, với tăng trưởng nổi bật ở cả ngành ô tô và ngành dược phẩm”.

Ngoài ra, các dịch vụ cũng có một tháng tăng trưởng tốt. Hoạt động xây dựng cũng phát triển mạnh mẽ, quán rượu và nhà hàng cũng vậy, cả hai đều được hỗ trợ bởi thời tiết nóng bức.

Chi tiêu của người tiêu dùng trong quý tăng 0,7%, mức tăng hàng quý lớn nhất trong hơn một năm. Đầu tư kinh doanh tăng 3,4%, tốc độ tương tự như quý trước. Cũng có sự gia tăng mạnh mẽ trong chi tiêu của chính phủ. Những yếu tố này bù đắp lực cản từ thương mại ròng, do khối lượng nhập khẩu vượt xa xuất khẩu.

Kitty Ussher - Kinh tế trưởng tại Institute of Directors, cho biết: “Đây là các dữ liệu đáng khích lệ. Có sự tăng trưởng khá trong cả bán lẻ và sản xuất”.

Nền kinh tế Anh vẫn bấp bênh

BoE lo ngại rằng tốc độ của nền kinh tế, mặc dù chậm chạp so với các tiêu chuẩn lịch sử, đang tạo áp lực tăng lên đối với tiền lương và giá cả. Mặc dù lạm phát đã giảm xuống thấp hơn so với mức cao nhất của năm ngoái, nhưng vẫn cao hơn gấp ba lần so với mục tiêu 2% của BoE.

Việc sản xuất ô tô đã được hỗ trợ nhờ tình trạng thiếu chip máy tính đã giảm bớt trong năm nay. Ảnh: theguardian

David Baker - một đối tác tại Mazars, cho biết: “Số liệu GDP tốt hơn mong đợi có thể sẽ thúc đẩy sự sốt sắng của Ngân hàng Trung ương Anh trong việc tiếp tục tăng lãi suất. Ngân hàng sẽ vẫn rất lo ngại về sự dai dẳng của lạm phát và sẽ phản ánh tình trạng việc làm gần đầy đủ, lạm phát tiền lương cao là những lý do để thắt chặt chính sách”.

Vương quốc Anh vẫn là quốc gia duy nhất trong Nhóm G7 vẫn chưa phục hồi hoàn toàn sau đại dịch, với sản lượng quý trước thấp hơn 0,2% so với mức vào cuối năm 2019.

Vương quốc Anh vẫn phải đối mặt với “suy thoái nhẹ”

Capital Economics, công ty tư vấn của Anh, kiên định với dự báo của họ rằng Vương quốc Anh đang hướng tới một cuộc suy thoái nhẹ vào cuối năm nay.

Ruth Gregory – nhà kinh tế học tại Capital Economics nói: “Chúng tôi vẫn cho rằng với phần lớn lực cản từ lãi suất cao hơn, GDP sẽ giảm trong quý III và một cuộc suy thoái nhẹ sẽ bắt đầu. Điều đó có thể không ngăn cản BoE tăng lãi suất từ 5,25% hiện nay lên 5,50% vào tháng 9, nhưng có nghĩa là lãi suất không tăng đến mức 5,75-6,00% như dự kiến của nhà đầu tư”.

Thủ tướng Rishi Sunak trông đợi vào sự phục hồi kinh tế để hỗ trợ Đảng Bảo thủ của ông trước cuộc tổng tuyển cử dự kiến vào cuối năm tới. Tuy nhiên, số liệu của quý gần nhất có thể đạt mức cao, với việc các nhà phân tích kỳ vọng lãi suất tăng thêm sẽ ảnh hưởng đến hoạt động trong những tháng tới.

“Chúng tôi đang đặt những nền tảng vững chắc cần thiết để phát triển nền kinh tế” - Bộ trưởng Tài chính Jeremy Hunt cho biết trong một tuyên bố. “Ngân hàng Anh hiện đang dự báo rằng chúng ta sẽ tránh được suy thoái kinh tế và nếu chúng ta tuân thủ kế hoạch của mình để giúp mọi người có việc làm và thúc đẩy đầu tư kinh doanh” – ông Hunt nói thêm.

Trong khi BoE kỳ vọng một sự tăng trưởng có ý nghĩa hơn trong quý III, các nhà kinh tế tỏ ra bi quan hơn, với lý do mất đà rõ rệt được báo hiệu bởi các cuộc khảo sát người quản lý mua hàng gần đây.

David Bharier - người đứng đầu bộ phận nghiên cứu tại Phòng Thương mại Anh, cho biết: “Nền kinh tế Vương quốc Anh vẫn bấp bênh. Các doanh nghiệp đang tiếp tục phải đối mặt với sự kết hợp đáng lo ngại của lạm phát cao, lãi suất tăng, thị trường lao động thắt chặt và sự bất ổn kinh tế toàn cầu”.

Một số nhà phân tích cũng cảnh báo rằng, bức tranh về nền kinh tế Vương quốc Anh được đưa ra bởi sự tăng tốc sản lượng vào tháng 6 là quá kỳ vọng. Ruth Gregory - nhà kinh tế học tại Capital Economics, một công ty tư vấn, cho biết tác động của kỳ nghỉ ngân hàng đăng quang nói riêng “làm cho nền kinh tế có vẻ mạnh mẽ hơn thực tế”.

Các chuyên gia đã dự đoán một cuộc suy thoái kéo dài một năm bắt đầu vào cuối năm 2023. Mặc dù không sâu về mặt lịch sử, nhưng cuộc suy thoái sẽ giữ GDP dưới mức năm 2019 cho đến năm 2026.

Paula Bejarano Carbo - một nhà kinh tế tại Viện Nghiên cứu kinh tế và xã hội quốc gia, cho biết: “Chúng tôi hy vọng Vương quốc Anh sẽ tránh được suy thoái trong năm nay và năm tới”.

Mức sống dự kiến sẽ được cải thiện khi lạm phát giảm xuống dưới tốc độ tăng lương. Tuy nhiên, đối với nhiều người, bất kỳ lợi ích nào cũng có thể bị nuốt chửng bởi các khoản vay và tiền thuê nhà đắt đỏ hơn.

Hàng triệu hộ gia đình đang phải đối mặt với một cú sốc nghiêm trọng khi họ buộc phải tái cấp vốn cho các khoản thế chấp có lãi suất cố định với mức lãi suất cao hơn đáng kể.

Charles White-Thomson - Giám đốc điều hành tại Saxo Markets UK, cho biết: “Có một rủi ro tiếp tục xảy ra ở đây là chúng ta thấy chính sách thất bại và chúng ta tăng lãi suất quá nhiều”.

Hoàng Lê (theo Bloomberg/The Guardian)