Sửng sốt lỗ đen bùng phát trong thiên hà xoắn ốc M83
Đài quan sát tia X Chandra của NASA phát hiện một vụ nổ phi thường gây ra bởi một lỗ đen trong thiên hà xoắn ốc M83 (Messier 83), nằm cách Trái đất khoảng 15 triệu năm ánh sáng.
Sử dụng Chandra, các nhà thiên văn học đã tìm thấy một nguồn tia X siêu nhẹ mới (ULX).
Những vật thể này phát ra nhiều tia X hơn hầu hết các hệ sao nhị phân bình thường, trong đó có một ngôi sao đồng hành nằm trên quỹ đạo quanh một ngôi sao neutron hoặc lỗ đen.
Messier 83 là một thiên hà xoắn ốc có rào chắn cách xa khoảng 15 triệu năm ánh sáng trong chòm sao Hydra. Đây là một trong những thiên hà xoắn ốc có thanh sao ngang gần nhất và sáng nhất trên bầu trời, khiến nó có thể nhìn thấy bằng ống nhòm.
Nguồn ảnh: ESA.
Trong các quan sát của Chandra kéo dài vài năm, ULX trong M83 đã tăng độ sáng tia X ít nhất 3.000 lần. Sự phát sáng đột ngột này là một trong những thay đổi lớn nhất về tia X từng thấy đối với loại vật thể này.
Hình ảnh quang học cho thấy một nguồn màu xanh sáng ở vị trí của ULX trong quá trình phát tia X. Những kết quả này ngụ ý rằng, người bạn đồng hành với lỗ đen trong M83 là một ngôi sao khổng lồ đỏ, hơn khoảng 500 triệu năm tuổi, với khối lượng nhỏ hơn khoảng bốn lần so với Mặt trời.
Theo các mô hình lý thuyết cho sự tiến hóa của các ngôi sao, lỗ đen này gần như già cỗi như bạn đồng hành của nó.
Các nhà thiên văn học nghĩ rằng, sự phát xạ quang học màu xanh lam, sáng chói nhìn thấy trong vụ nổ tia X phải được gây ra bởi một vành đĩa bao quanh lỗ đen phát sáng mạnh mẽ khi nó thu được nhiều vật liệu hơn từ ngôi sao đồng hành.
