Suối Giữa 'kêu cứu' giữa lòng đô thị Bình Dương

Dòng nước tuồn về gây áp lực lên suối làm vỡ đê bao. Ảnh: Dương Chí Tưởng/TTXVN

Dòng suối nhỏ yên bình trong những năm trước, nay đang “oằn mình” chịu hậu quả từ quá trình đô thị hóa nhanh chóng của các khu đô thị trung tâm tỉnh Bình Dương.

Chỉ cần một trận mưa lớn, Suối Giữa lại trở thành điểm nóng ngập. Nước dâng cao, tràn bờ gây ngập khiến đời sống dân dân bị đảo lộn. “Mỗi lần trời chuyển mưa là cả nhà tôi lo đứng lo ngồi. Ngập là chắc chắn, nhiều hôm nước chảy vào phòng khách, cả nhà phải thức đêm tát nước. Không ai sống cạnh bờ mà ngủ ngon khi mùa mưa đến”, bà Trần Thị Mai Huyền, người dân khu phố 4, phường Tương Bình Hiệp than thở.
Tình trạng trên không phải mới, nhưng ngày càng nguy hiểm khi tốc độ đô thị hóa ở Bình Dương đang diễn ra nhanh chưa từng có. Các khu đô thị, nhà phố, khu công nghiệp kết nối tiếp nhau mọc lên thu hẹp diện tích đất tự nhiên, cây xanh và mặt đất thấm nước ngày càng bị bê tông hóa. Mỗi trận mưa lớn lại như được phép thử cho hạ tầng thoát nước đã quá tải, trong đó Suối Giữa trở thành điểm “đón dòng nước” từ nhiều khu vực phía trên chuyển về.

Nước suối tràn lên làm ngập đường Hồ Văn Cống - đường chính vào phường Tương Bình Hiệp, TP. Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương. Ảnh: Dương Chí Tưởng/TTXVN

Ông Nguyễn Văn Nguyên, một hộ dân sống ở đường Hồ Văn Cống, phường Tương Bình Hiệp cho biết, khu vực Suối Giữa dù cách xa khoảng 10 km nhưng lại phải gánh nước từ các khu đô thị từ phía trên của các phường Phú Mỹ, Phú Tân, Hòa Phú, Định Hòa… với lưu lượng khổng lồ. Đô thị hóa nhanh, bê tông hóa mặt đất khiến nước mưa không thấm xuống mà chảy tràn bề mặt, dồn hết về con suối vốn đã nhỏ hẹp, lâu năm chưa được nạo vét mở rộng. Suối Giữa như “lá phổi” quá tải, oằn mình trước dòng nước ào ạt, chỉ cần một trận mưa lớn là nguy cơ tràn bờ, ngập lụt, thậm chí vỡ đê luôn hiện hữu, đe dọa cuộc sống hàng trăm hộ dân.

Không chỉ Suối Giữa, nhiều con suối, rạch tự nhiên khác ở Bình Dương như rạch Thầy Năng, rạch ông Đành… cũng đang rơi vào tình trạng tương tự. Đặc điểm chung là hầu hết các con suối, rạch này là nơi “quy tụ” từ các nguồn nước đô thị hóa gom nước về đây, nhưng sức chứa thoát nước nhỏ hẹp, gây ngập cho đô thị trung tâm đã được nhiều người dân phản ánh mỗi khi trời mưa. Trong khi đó, các khu đô thị trung tâm của tỉnh bao gồm thành phố Thủ Dầu Một, thành phố Thuận An, Dĩ An và thành phố Bến Cát đang tăng tốc về dân số, quy mô xây dựng và hạ tầng kỹ thuật đã chịu áp lực lớn về thoát nước đô thị sau mỗi lần trời có mưa. Theo số liệu từ Sở Xây dựng tỉnh Bình Dương, trong 5 năm trở lại đây, diện tích đô thị hóa tăng hơn 20%, với hàng loạt dự án nhà ở, khu dân cư mới mọc lên. Tính chung đến ngày 10/6, tỷ lệ đô thị hóa trên địa bàn tỉnh hiện vượt mức 85%. Tuy nhiên, hạ tầng thoát nước lại chưa đáp ứng được tốc độ phát triển nhanh của đô thị, nhiều điểm thoát nước chưa kịp đầu tư khiến hạ tầng chưa thể đồng bộ trong tiêu chí quy định về phát triển đô thị bền vững.

Nước suối tràn lên làm ngập đường Hồ Văn Cống - đường chính vào phường Tương Bình Hiệp, TP. Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương. Ảnh: Dương Chí Tưởng/TTXVN

Theo Ban quản lý dự án ngành nông nghiệp và phát triển nông thôn tỉnh Bình Dương, chỉ tính riêng tổng dự án xây dựng để giải quyết điểm ngập tại Suối Giữa lên đến khoảng 4.000 tỷ đồng. Dự án bao gồm các hạng mục quan trọng như giải tỏa đền bù, mở rộng dòng chảy, xây dựng hệ thống cống hộp, kè bê tông, đê bao chống ngập và hành lang thoát nước an toàn.

Ông Vũ Tiến Sơn, Giám đốc Ban quản lý dự án ngành nông nghiệp và phát triển nông thôn tỉnh Bình Dương cho biết, qua khảo sát thực tế, Suối Giữa đang oằn mình gánh nước từ các khu đô thị phát triển nước nhanh ở thượng nguồn. Lưu lượng nước đổ về suối tăng gấp nhiều lần so với khả năng tải hiện hữu của dòng chảy của suối; đặc biệt đoạn cuối nguồn quá nhỏ hẹp. Nếu không can thiệp kịp thời, nguy cơ vỡ đê, ngập lụt là hoàn toàn có thể xảy ra. Tuy nhiên, việc phát triển dự án hiện còn gặp không ít khó khăn, đặc biệt là việc giải tỏa đền bù, giải phóng mặt bằng.

Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bình Dương Bùi Minh Thạnh khảo sát điểm ngập suối Giữa để có biện pháp khắc phục. Ảnh: Dương Chí Tưởng/TTXVN

Ông Sơn cho biết thêm, qua xem xét, các cơ sở, ngành cơ bản thống nhất chủ trương các khoản đầu tư, nhưng để triển khai nhanh thì cần tính toán lại giá đền bù cho phù hợp với thị trường. Nếu vướng giải phóng mặt bằng, dự án sẽ chậm tiến độ, kéo theo việc bố trí vốn đầu tư công trung hạn cũng bị ảnh hưởng dẫn đến việc thoát nước đô thị càng thêm gánh nặng sau mỗi lần mưa xuất hiện.

Thực trạng biến đổi khí hậu, mưa lớn bất thường và tốc độ đô thị hóa nhanh, việc đầu tư cải tạo hệ thống thoát nước và bảo vệ các dòng suối tự nhiên như Suối Giữa không chỉ là giải pháp ứng phó ngập nước trước mắt mà còn mang ý nghĩa chiến lược lâu dài. Nó có thể thực hiện trách nhiệm trong chiến lược đô thị bền vững, hài hòa giữa phát triển kinh tế và bảo vệ môi trường. Người dân sống dọc Suối Giữa vẫn canh cánh nỗi lo mỗi khi mùa mưa đến. Nếu các dự án thoát nước không sớm được triển khai đồng bộ, tình trạng ngập úng, hệ lụy nhãn tiền của đô thị hóa phi mã sẽ còn tiếp diễn, mà chính quyền và người dân đều không mong muốn.

Suối Giữa “kêu cứu” giữa lòng đô thị Bình Dương

Suối Giữa “kêu cứu” giữa lòng đô thị Bình Dương

Dương Chí Tưởng/vnanet.vn