Syria lên tiếng trước quyết định lịch sử của ông Trump

Ngày 1/7, Ngoại trưởng Syria Asaad al-Shaibani cho biết, việc Tổng thống Mỹ Donald Trump ký sắc lệnh gỡ bỏ phần lớn lệnh cấm vận đối với Damascus là một sự kiện lịch sử.

Theo Ngoại trưởng al-Shaibani, quyết định mới nhất của Washington sẽ giúp Syria bước vào một giai đoạn mới của sự thịnh vượng, ổn định và cởi mở với cộng đồng quốc tế.

Ngoại trưởng Syria Asaad al-Shaibani. Ảnh: Tass

"Chúng tôi hoan nghênh quyết định của Tổng thống Trump. Bằng cách loại bỏ trở ngại lớn này đối với sự phục hồi kinh tế, cánh cửa cho công cuộc tái thiết và phát triển đất nước được mong đợi từ lâu sẽ được mở ra, cùng với việc phục hồi cơ sở hạ tầng quan trọng, tạo ra các điều kiện cần thiết cho công dân Syria trở về quê hương một cách an toàn”, ông al-Shaibani cho hay.

Tuyên bố trên được Ngoại trưởng Syria đưa ra sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 30/6 đã ký một sắc lệnh hành pháp nhằm dỡ bỏ phần lớn lệnh trừng phạt của Mỹ chống Syria, vốn được áp đặt từ tháng 12/1979.

Thông báo của Bộ Tài chính Mỹ nêu rõ: "Sắc lệnh của Tổng thống Trump sẽ giảm nhẹ các biện pháp trừng phạt đối với những thực thể đóng vai trò thiết yếu trong quá trình phát triển, vận hành chính phủ và tái thiết cơ cấu xã hội của Syria".

Cùng ngày, Thư ký báo chí Nhà Trắng Karoline Leavitt cho biết, quyết định của Tổng thống Trump về việc dỡ bỏ hầu hết lệnh trừng phạt Syria nhằm “thúc đẩy và hỗ trợ con đường hướng tới ổn định và hòa bình của quốc gia này”.

Sắc lệnh này nhằm mục đích chấm dứt chương trình trừng phạt của Mỹ đối với Syria, bao gồm việc hủy bỏ một tuyên bố năm 2004 đã đóng băng tài sản của chính phủ Syria và hạn chế xuất khẩu vào nước này.

Truyền thông địa phương tiết lộ, Bộ Tài chính Mỹ đã xóa tên 518 cá nhân và tổ chức Syria khỏi danh sách trừng phạt sau sắc lệnh mới của ông Trump.

Tuy nhiên, một số lệnh trừng phạt vẫn áp dụng đối với Syria, bao gồm các lệnh trừng phạt được quốc hội Mỹ ban hành theo Đạo luật Bảo vệ Dân thường Syria Caesar năm 2019, nhắm vào các quỹ tái thiết và phát triển khí đốt tự nhiên, cũng như với cựu Tổng thống bị lật đổ Bashar al-Assad và những đối tượng bị Mỹ cho là có liên quan đến tổ chức khủng bố Nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS).

Phần lớn các lệnh cấm vận của Mỹ đối với Syria được áp đặt vào năm 2011, nhắm vào chính quyền của Tổng thống Bashar al-Assad và các cá nhân chủ chốt, sau khi cuộc nội chiến bùng phát tại quốc gia này.

Cũng theo sắc lệnh này, ông Trump đã yêu cầu Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio xem xét loại Tổng thống lâm thời Syria Ahmed al-Sharaa và lực lượng Hayat Tahrir al-Sham (HTS) khỏi danh sách "khủng bố nước ngoài".

Trước đó, hồi tháng 5, Tổng thống Trump đã gặp ông Al-Sharaa tại Ả Rập Saudi, đánh dấu lần đầu tiên các lãnh đạo Mỹ và Syria tiếp xúc trực tiếp sau 25 năm. Tại cuộc gặp, ông Trump khen ngợi nhà lãnh đạo Syria là người "quyết đoán và có sức hút".

Quyết định lịch sử của ông Trump đối với Syria đã nhận được sự ủng hộ rộng rãi từ các tổ chức xã hội dân sự và các tổ chức viện trợ quốc tế, những người cho rằng các lệnh trừng phạt hiện tại đã cản trở nỗ lực khôi phục các dịch vụ cơ bản và thu hút đầu tư nước ngoài vào công cuộc tái thiết Syria sau hơn 14 năm nội chiến.

“Chính quyền Mỹ đã khẳng định rằng các lệnh trừng phạt đối với cựu Tổng thống Assad cũng như những biện pháp nhằm ngăn ngừa sự phổ biến vũ khí hủy diệt hàng loạt, sẽ vẫn được duy trì. Mặc dù vậy, sắc lệnh hành pháp của Tổng thống Trump sẽ tạo ra một "cơ hội toàn diện để khôi phục nền kinh tế Syria", Đại sứ Mỹ tại Thổ Nhĩ Kỳ kiêm Đặc phái viên về Syria cho hay.

Trong khi đó, ông Brad Smith, quyền Thứ trưởng phụ trách Tình báo Tài chính và Khủng bố thuộc Bộ Tài chính Mỹ, cho biết chính quyền nước này có thể tái áp đặt trừng phạt nếu phát hiện hành động từ chính quyền mới ở Syria gây tổn hại đến lợi ích của Mỹ hoặc vi phạm các tiêu chí đã đề ra.

Nguyễn Phương