Tác hại của thuốc lá đến thận và não

Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), khói thuốc lá chứa khoảng 7.000 chất hóa học, trong đó có 69 chất gây bệnh ung thư.

Gây nhiều bệnh tật

Người hút thuốc lá hoặc hút thuốc lá thụ động thường xuyên, khói thuốc hít qua phổi, vào máu sẽ gây các bệnh tim mạch; phổi tắc nghẽn mãn tính; loãng xương; ung thư phổi; đục thủy tinh thể ở mắt; ảnh hưởng đến chức năng lọc máu của thận... Cụ thể, khi hút thuốc lá, nicotine và các chất hóa học nguy hiểm vào máu gây ra tình trạng tăng huyết áp, tăng nhịp tim, ảnh hưởng đến tĩnh mạch và động mạch của cơ thể, giảm lượng máu đến thận cũng như các cơ quan khác. Chất độc hại trong thuốc lá gây ra bệnh động mạch ngoại vi, làm hẹp các mạch máu ở thận gây xơ cứng động mạch, làm dày và cứng động mạch, trong đó có động mạch thận, đẩy nhanh tiến độ suy thận. Khi thận bị tổn thương, chức năng bài tiết của thận suy giảm dẫn đến việc ứ đọng những chất cặn bã, độc hại trong cơ thể. Nếu không điều trị, để bệnh kéo dài, thận có thể ngưng hoạt động hoàn toàn, gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng, có khả năng gây tử vong.

Tập huấn cai nghiện thuốc lá tại cộng đồng cho y tế thôn bản ở huyện Khánh Vĩnh.

Kết quả nghiên cứu của Đại học Groningen (Hà Lan) trên 7.000 người ở độ tuổi từ 28 đến 75 cho thấy, những người hút thuốc có đạm trong nước tiểu cao hơn so với người không hút thuốc. Chỉ số bài tiết creatinine đánh giá chức năng thận ở người hút thuốc chậm hơn so với nhóm người không hút thuốc lá. Lượng đạm trong nước tiểu cao và chậm đào thải creatinine là dấu hiệu sớm nhận biết chức năng của thận bị tổn thương. Các nhà nghiên cứu cho rằng, các chất độc hại trong thuốc lá chính là nguyên nhân gây suy giảm chức năng thận. Hút thuốc lá nhiều và nghiện thuốc lá thì khả năng suy thận càng cao, ảnh hưởng đến sức khỏe của người hút thuốc lá.

Các nhà khoa học lưu ý, chất nicotine có trong thuốc lá khi vào máu sẽ làm tổn thương lớp màng lót trên các thành động mạch, làm cho động mạch thu hẹp lại dẫn đến quá trình lưu thông máu bị cản trở, lực tác động của máu lên thành động mạch tăng lên làm tăng nguy cơ huyết áp cao. Đặc biệt, khi mảng xơ vữa tích tụ lâu ngày bị vỡ ra, các hợp chất có trong khói thuốc lá sẽ giúp tăng kết dính của tiểu cầu tại mảng xơ vữa, hình thành cục máu đông gây ra những biến chứng rất nguy hiểm, đặc biệt là bệnh tai biến mạch máu não, nhồi máu cơ tim, suy thận cấp và mãn tính. Tùy theo cấp độ diễn biến của suy thận sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe con người, như: Gây giữ nước, gây phù ở tay, chân, huyết áp cao, phù phổi... Suy thận làm tăng đột ngột nồng độ kali máu, ảnh hưởng đến hoạt động của tim, đe dọa tính mạng. Suy thận làm xương yếu, tăng nguy cơ loãng xương; gây thiếu máu, giảm ham muốn tình dục hoặc liệt dương; cơ thể giảm khả năng đáp ứng miễn dịch, dễ bị nhiễm trùng hơn. Không hút thuốc lá sẽ giúp giảm được nguy cơ bị suy thận, duy trì cuộc sống khỏe mạnh cho từng người và cộng đồng.

Thuốc lá điện tử gây hại nhiều cho sức khỏe

Theo báo cáo của Bộ Y tế, mỗi năm, Việt Nam có ít nhất 40.000 người tử vong vì các bệnh liên quan đến thuốc lá. Đồng thời, WHO cảnh báo, tất cả các loại thuốc lá, bao gồm cả thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng đều gây hại cho sức khỏe. Thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng đều có chứa nicotine là chất gây nghiện cao, ảnh hưởng lớn đến sức khỏe, đặc biệt là sự phát triển não bộ ở trẻ em và thanh thiếu niên.

Khói thuốc lá điện tử có chứa các chất độc hại gồm: Aceton, acrotein, axit aldehyde, formaldehyde, các hợp chất hữu cơ dễ bay hơi, các hydrocacbon thơm đa vòng, nitrosamine, các kim loại chì, crôm, niken. Những chất này ở mức bằng hoặc cao hơn so với thuốc lá điếu thông thường. Não bộ của trẻ phát triển và hoàn thiện tới 25 tuổi, nicotine làm suy yếu sự trưởng thành não bộ, gây nghiện, rối loạn nhận thức, cảm xúc, giảm khả năng học tập và rối loạn tâm thần.

Theo WHO, hút thuốc lá chủ động, thụ động đều bị phơi nhiễm nicotine gây hại cho sức khỏe bà mẹ và bào thai, dễ gây ra đẻ non, thai chết lưu. Do phơi nhiễm nicotine, chất này sẽ đi qua nhau thai, ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi, có thể xảy ra hội chứng đột tử ở trẻ sơ sinh. Đồng thời, phơi nhiễm nicotine tăng nguy cơ mắc các bệnh tim mạch, gây hậu quả nghiêm trọng kéo dài đối với sự phát triển não bộ ở bào thai, trẻ em và thanh thiếu niên...

NGUYỄN THỊ QUẾ LÂM
(Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh)