Tái cơ cấu nông nghiệp: Kiến tạo những hành lang xanh cho Thủ đô

Định hình mô hình nông nghiệp đô thị

Từ nhiều năm nay, Hà Nội đã triển khai mạnh mẽ việc tái cơ cấu ngành nông nghiệp theo hướng “xanh - hiệu quả - bền vững”. Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội đánh giá, việc quy hoạch lại các vùng sản xuất nông nghiệp không đơn thuần là sắp xếp lại đất canh tác mà là chiến lược bảo vệ tài nguyên đất, nước, sinh cảnh, hạn chế phát thải, tăng khả năng thích ứng với biến đổi khí hậu.

Mô hình sản xuất hoa lan ứng dụng công nghệ cao tại xã Mê Linh, Hà Nội. Ảnh: Phạm Hùng

Thực tế, những năm qua, tái cơ cấu nông nghiệp tại Hà Nội đã đạt kết quả tích cực trên nhiều lĩnh vực. Trồng trọt chuyển mình theo hướng hữu cơ, công nghệ cao, với diện tích rau hữu cơ và theo hướng hữu cơ đạt hơn 523ha. Năng suất trung bình 50 tấn/ha/năm, cao hơn 15-20% so với phương thức sản xuất thông thường. Đặc biệt, Hà Nội phát triển 908ha rau ứng dụng công nghệ cao, sử dụng nhà màng, tưới nhỏ giọt tiết kiệm, giúp bảo vệ môi trường, nâng cao chất lượng sản phẩm. Chăn nuôi bắt đầu theo hướng tuần hoàn, giảm phát thải, cùng hệ thống chuồng nuôi khép kín, dây chuyền thức ăn tự động, kết hợp biện pháp sinh học trong xử lý môi trường, từng bước bảo vệ vùng chăn nuôi khỏi rủi ro dịch bệnh và khí thải nhà kính. Với 95% trang trại lợn quy mô lớn sử dụng hầm biogas, 65% cơ sở chăn nuôi sử dụng chế phẩm sinh học xử lý chất thải… các mô hình này của Hà Nội không chỉ đáp ứng tiêu chí kỹ thuật mà còn phù hợp với vùng ven đô đô thị hóa nhanh.

Đặc biệt, Hà Nội đang định hình mô hình nông nghiệp đô thị, phát triển trang trại công nghệ cao và mô hình nông nghiệp kết hợp du lịch trải nghiệm vùng ven đô. Đây là một phần của chiến lược chuyển đổi “đất nông nghiệp vùng đô thị hóa” thành không gian nông nghiệp sinh thái thông minh, thúc đẩy sản xuất nông nghiệp sạch, phục vụ nhu cầu tiêu dùng đô thị, nâng cao thu nhập cho người dân. Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội Nguyễn Xuân Đại thông tin, tái cơ cấu nông nghiệp không chỉ là câu chuyện kinh tế mà còn là chiến lược ứng phó biến đổi khí hậu, bảo vệ tài nguyên gắn với bảo tồn sinh thái. Các mô hình như vậy nhận được sự hưởng ứng, tham gia của ngày càng nhiều hộ dân trong mở rộng quy mô sản xuất, tăng cường liên kết hình thành chuỗi nông nghiệp tuần hoàn, nông nghiệp hữu cơ, tạo ra sản phẩm có chất lượng cao.

Nông nghiệp sinh thái đóng vai trò xương sống

Có thể khẳng định, tái cơ cấu ngành nông nghiệp gắn với quy hoạch vùng sản xuất xanh và chiến lược đô thị sinh thái là con đường tất yếu để Thủ đô vừa phát triển kinh tế nông nghiệp, vừa duy trì cảnh quan sinh thái, nâng cao chất lượng sống và khả năng chống chịu với biến đổi khí hậu. Trong đó, giai đoạn 2030 - 2045, TP đặt mục tiêu trở thành đô thị xanh toàn diện, với nông nghiệp sinh thái đóng vai trò xương sống cho hệ sinh thái đô thị, kết nối đất đai, con người và thiên nhiên một cách bền vững.

Theo Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội Nguyễn Xuân Đại, TP sẽ thực hiện cơ cấu lại sản xuất trên tất cả lĩnh vực. Trong trồng trọt, sẽ nâng cao hiệu quả sử dụng đất, tập trung ứng dụng công nghệ hiện đại, hình thành sản phẩm chất lượng cao; chuyển đổi diện tích sản xuất lúa tại các vùng khó khăn về tưới tiêu sang cây trồng phù hợp hơn để nâng cao giá trị kinh tế; chú trọng những sản phẩm cây trồng, dịch vụ, công nghệ phù hợp tính chất, đặc điểm đất đai khu vực ven đô...

Chẳng hạn, đối với chăn nuôi, TP tiếp tục phát triển vùng trọng điểm theo định hướng; rà soát việc hình thành vùng chăn nuôi gia súc lớn tập trung tại các địa phương có tốc độ đô thị hóa nhanh, từng bước giảm chăn nuôi nhỏ lẻ trong khu dân cư; chấm dứt hoạt động chăn nuôi tại một số vùng theo quy định. Về thủy sản, TP phát triển theo hướng bền vững, có năng suất, chất lượng cao gắn với bảo vệ nguồn lợi thủy sản, bảo vệ môi trường sinh thái, chủ động ứng phó với biến đổi khí hậu, phòng chống dịch bệnh, giám sát môi trường và an toàn thực phẩm ngay trong quá trình nuôi... Song song đó, Hà Nội sẽ đưa sản xuất xanh, sạch, bền vững vào các chương trình đào tạo, gắn lý thuyết với thực tiễn tại địa phương giúp nâng cao năng lực, trình độ, tay nghề cho nông dân.

Ngọc Ánh