Tái cơ cấu sản xuất nông nghiệp, nâng cao đời sống nông dân

Tây Ninh thu hút được nhiều dự án chăn nuôi lớn tạo tiền đề xây dựng chuỗi sản xuất - tiêu thụ.

Qua hơn 5 năm thực hiện đề án cơ cấu lại nông nghiệp với mục tiêu nâng cao lợi thế cạnh tranh, giá trị gia tăng và hướng tới phát triển bền vững đã góp phần nâng cao nhận thức người dân và doanh nghiệp về đổi mới tư duy chuyển đổi sản xuất, mạnh dạn áp dụng công nghệ và thiết bị để nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh, thu hút được sự tham gia của tất cả các thành phần kinh tế, từ cấp tỉnh đến cơ sở.

Theo Sở NN&PTNT, trong giai đoạn 2017-2022, tốc độ tăng giá trị sản phẩm GRDP nông, lâm, thủy sản đạt bình quân 1,5%/năm. Cơ cấu cây trồng chuyển biến rõ nét theo hướng tập trung, hình thành các vùng sản xuất chuyên canh gắn với thị trường, công nghiệp chế biến và xuất khẩu; tổng diện tích chuyển đổi cây trồng trên địa bàn toàn tỉnh giai đoạn 2017-2022 khoảng 40.870 ha, chủ yếu từ các cây trồng kém hiệu quả: lúa, cao su, mía sang trồng các loại cây ăn trái tiềm năng có giá trị cao như nhãn, sầu riêng, bưởi, mít và chuyển sang trồng các cây hằng năm như bắp, mì, rau các loại, nâng giá trị sản phẩm bình quân thu được trên đất trồng trọt đến năm 2022 đạt 106 triệu đồng/ha, tăng 12,9% so với năm 2017 (giá trị tăng thêm đạt 12,1 triệu đồng/ha).

Từ năm 2017-2022, ngành nông nghiệp tỉnh đã hỗ trợ trên 120 cơ sở chứng nhận GAP với tổng diện tích 9.016,9 ha (971,8 ha rau, 1.879,5 ha cây ăn quả và 6.165,6 ha lúa).

Mô hình nông nghiệp ứng dụng tiến bộ, khoa học kỹ thuật vào sản xuất ngày càng rộng rãi, góp phần gia tăng năng suất lao động, nâng cao chất lượng, hiệu quả sản xuất đáp ứng yêu cầu thay đổi, đa dạng của thị trường. Tỷ lệ cơ giới hóa trong sản xuất ngày càng đồng bộ, tập trung trên các cây trồng như lúa, mía, mì...

Từ năm 2019 đến nay, Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật tỉnh thực hiện cài đặt phần mềm truy xuất nguồn gốc cho 247 cơ sở sản xuất với tổng diện tích là 1.728,01 ha, đồng thời hỗ trợ in 130.500 tem truy xuất nguồn gốc cho 5 loại sản phẩm như: xoài, bưởi da xanh, dưa lưới, mãng cầu ta (na), mãng cầu Thái (na Hoàng hậu).

Từng bước áp dụng cơ giới hóa vào sản xuất và thu hoạch lúa.

Chăn nuôi chuyển dịch mạnh theo hướng từ chăn nuôi nhỏ lẻ sang chăn nuôi quy mô trang trại tập trung, bảo đảm an toàn sinh học, trên địa bàn tỉnh hiện có 627 trại chăn nuôi gia súc (125 trang trại chăn nuôi heo; 51 trang trại chăn nuôi trâu; 451 trang trại bò) với tổng đàn 204.475 con, tăng 46% so với năm 2017 và 107 trang trại chăn nuôi gia cầm (76 trang trại gà và 31 trang trại vịt) với tổng đàn 6,4 triệu con, tăng 40,8% so với năm 2017.

Trong đó, có 73 cơ sở chăn nuôi được cấp giấy chứng nhận VietGAHP; huyện Dương Minh Châu và 6 cơ sở cấp xã thuộc huyện Gò Dầu được chứng nhận an toàn dịch bệnh đối với bệnh cúm gia cầm và Newcastle trên gà; 6 cơ sở cấp xã thuộc huyện Bến Cầu an toàn dịch bệnh đối với bệnh lở mồm long móng và 74 cơ sở chăn nuôi gà, vịt, heo, bò trên địa bàn tỉnh được cấp giấy chứng nhận an toàn dịch bệnh.

Hệ thống cơ sở giết mổ được quy hoạch, từng bước xóa bỏ, di dời các cơ sở không bảo đảm vệ sinh môi trường, an toàn thực phẩm ra khỏi khu dân cư, từ 62 cơ sở năm 2017 đến cuối năm 2022 đã giảm còn 53 cơ sở. Trong đó, 100% cơ sở giết mổ được cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện an toàn thực phẩm.

Trong 5 năm qua, có 112 dự án chăn nuôi được UBND tỉnh chấp thuận chủ trương đầu tư với tổng vốn khoảng 9.600 tỷ đồng, trong đó có: 34 dự án chăn nuôi gà với 9.457.500 con; 72 dự án chăn nuôi heo với 954.644 con; 1 dự án nuôi 450 bò thịt; 1 dự án kết hợp nuôi 1.000 con bò thịt và 102 con dê; 2 dự án nuôi 8.050 con bò sữa. Hiện đã có 51 dự án triển khai xây dựng và đi vào hoạt động (chiếm 45,5% tổng số dự án được phê duyệt). Ngoài ra, trên địa bàn tỉnh hiện có 683 nhà yến hoạt động và 386 nhà đã được thẩm định đang thực hiện xây dựng (tăng 879 nhà yến), tổng sản lượng tổ yến năm 2022 đạt 4.600kg.

Giai đoạn 2017-2022, toàn tỉnh đã bảo vệ 343.197 lượt héc-ta rừng, bình quân 57.199 ha/năm; trong đó, rừng tự nhiên 271.195 lượt héc-ta và rừng trồng 72.002 lượt héc-ta; thực hiện khoanh nuôi xúc tiến tái sinh tự nhiên 1.198 ha/năm, đã trồng mới 1.376 ha và chăm sóc 3.829 ha rừng phòng hộ, đặc dụng bảo đảm rừng trồng sinh trưởng và phát triển tốt, tỷ lệ sống cao.

5 năm qua, trên địa bàn tỉnh xảy ra 44 vụ cháy với diện tích thiệt hại 95,2 ha (giảm 50% số vụ và 146,6 ha thiệt hại so với giai đoạn 2011-2016). Độ che phủ của rừng năm 2017 tăng từ 16,1% lên 16,3% năm 2022.

Dây chuyền sơ chế chuối xuất khẩu tại nông trường TTC Thành Long.

Đến năm 2022, giá trị sản phẩm bình quân thu được trên 1 ha đất nuôi trồng thủy sản đạt 796 triệu đồng/ha/năm, tăng 23,2% so với năm 2017. Cả tỉnh có 34 cơ sở ương dưỡng giống với sản lượng 53,28 triệu con; diện tích nuôi trồng thủy sản đạt 570 ha, giảm 27% so với năm 2017, sản lượng nuôi trồng đạt 11.458 tấn, tăng 5,3%, sản lượng khai thác đạt 2.064 tấn, giảm 39%.

Trong giai đoạn 2017-2022, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã thực hiện 5 đợt thả cá giống với tổng số trên 3,6 triệu con cá giống vào hồ Dầu Tiếng, tổng kinh phí thực hiện là 3,5 tỷ đồng từ nguồn ngân sách Nhà nước.

Hạ tầng thủy lợi được duy tu, sửa chữa, bảo dưỡng và đầu tư theo hướng đa mục tiêu nhằm nâng cao năng lực phục vụ sản xuất nông nghiệp, công nghiệp, cung cấp nước cho dân sinh và ứng phó với biến đổi khí hậu.

Mạng lưới cấp nước sạch nông thôn, giai đoạn 2017-2022, có 22 công trình được đầu tư mới, nâng cấp sửa chữa với tổng kinh phí thực hiện 95,2 tỷ đồng. Toàn tỉnh hiện có 77 trạm cấp nước tập trung cho các vùng nông thôn với số hộ sử dụng nước tăng từ 18.685 hộ năm 2017 lên 21.374 hộ năm 2022. Tỷ lệ dân nông thôn sử dụng nước sạch theo quy chuẩn của Bộ Y tế năm 2022 đạt 66%, tăng 6,02% so với năm 2017.

Bên cạnh những mặt đã đạt được sau 5 năm thực hiện Đề án, sản xuất nông nghiệp của tỉnh vẫn còn những khó khăn, hạn chế do nhiều yếu tố khách quan như: biến đổi khí hậu, dịch bệnh trên cây trồng, vật nuôi diễn biến phức tạp, đặc biệt là ảnh hưởng của dịch tả heo châu Phi và đại dịch Covid-19.

Trong khi đó, sản xuất nông nghiệp của tỉnh vẫn còn manh mún, chủ yếu là sản xuất thô; thiếu công lao động, chi phí một số vật tư nông nghiệp, nguyên liệu đầu vào, công lao động tăng cao; tiêu thụ nông sản qua nhiều trung gian; nông dân còn e ngại mô hình sản xuất mới, chưa mạnh dạn đầu tư chuyển đổi.

Minh Dương