Tái định cư dân vùng nguy cơ sạt lở đất ở Thanh Hóa-Bài 1: Thoát nỗi lo 'núi đè, lũ quét'
Gần 200 hộ dân miền núi tỉnh Thanh Hóa sống tại các khu vực có nguy cơ cao về sạt lở đất, lũ quét, lũ ống được nhà nước cấp đất, hỗ trợ tiền di dời nhà cửa chuyển tới khu tái định cư (TĐC) mới. Từ nay họ được an cư lạc nghiệp, thoát cảnh nơm nớp lo sợ 'núi đè, lũ quét'.
An cư nơi "vùng đất mới"
Gia đình ông Len Văn Thánh cùng 33 hộ dân bản Lở, xã Nam Động, huyện Quan Hóa, tỉnh Thanh Hóa từng sống dưới chân núi nơi nguy cơ cao xảy ra tình trạng sạt lở đất và lũ quét, lũ ống.
Ông Thánh cho biết, gia đình được nhà nước cấp hơn 300m2 đất tại khu TĐC mới để dựng nhà và hỗ trợ 50 triệu đồng để di chuyển nhà cửa. Do khu TĐC mới cách chỗ ở cũ gần 1km nên đồng bào vẫn canh tác trên diện tích đất rừng hiện có.
Từ khi TĐC về nơi ở mới, gia đình ông không còn phải sống trong cảnh nơm nớp lo sợ sạt lở núi. Trẻ con vô tư nô đùa, người lớn yên tâm khi đi nương rẫy, đời sống vật chất và tinh thần của bà con ngày càng được nâng cao.
Khi chúng tôi đến, những người vợ, người mẹ tại khu TĐC bản Lở, xã Nam Động ở nhà chăm sóc con cái đang vui vẻ trò chuyện với nhau.
Anh Phạm Minh Đô chia sẻ, trước đây gia đình anh cùng nhiều hộ dân trong bản sống dưới chân núi bị nứt toác tại bản Lở, xã Nam Động. Vết nứt ngày càng lớn, nguy cơ cả ngọn núi có thể đổ ập xuống bản làng bất kỳ lúc nào. Ngày mưa gió, đàn ông trong bản không dám đi nương rẫy, phải ở nhà thay phiên nhau canh núi.
Nhờ sự quan tâm của nhà nước, 34 hộ dân bản Lở được TĐC tới nơi ở mới. Được cấp đất ở, hỗ trợ tiền di chuyển nhà cửa. Từ đây, họ sẽ được sống những ngày tháng an cư để lạc nghiệp.
Khi chuyển đến khu TĐC mới, 34 hộ dân bản Lở không còn phải lo sợ sạt lở đất, lũ quét khi vào mùa mưa lũ.
Một số khu TĐC thuộc đề án sắp xếp dân cư khu vực lũ quét, sạt lở đất chậm tiến độ
Trao đổi với PV Người Đưa Tin, ông Lương Văn Việt, Chủ tịch UBND xã Nam Động thông tin với PV, 34 hộ dân tại bản Lở từng sống dưới chân núi bị nứt, nguy cơ cao sạt lở và lũ quét đã được di chuyển tới khu TĐC mới. Bà con đã có cuộc sống ổn định, yên tâm và phấn khởi.
Trao đổi thêm về tình hình tái định cư, bà Hà Thị Nga, Phó Chủ tịch UBND huyện Quan Hóa cho hay, ngay khi nắm được tình hình huyện đã báo cáo UBND tỉnh Thanh Hóa đưa người dân bản Lở vào đề án sắp xếp dân cư vùng nguy cơ sạt lở đất, lũ quét giai đoạn 2022-2025.
Đến thời điểm hiện tại, Quan Hóa đã xây dựng 2 khu TĐC, di chuyển 73 hộ dân sống tại vùng có nguy cơ cao về sạt lở đất, lũ quét trên địa bàn (bản Lở: 34 hộ và Bản Tang, xã Trung Thành: 39 hộ) đến nơi ở mới.
Các hộ dân sẽ được nhà nước cấp đất ở và đầu tư hoàn thiện hạ tầng tại khu TĐC mới. Ngoài ra, tùy theo từng loại hình nhà ở, người dân còn được hỗ trợ tiền di chuyển từ 2 nguồn là ngân sách nhà nước và nguồn huy động của MTTQ Việt Nam tỉnh Thanh Hóa.
Những ngôi nhà sàn của người dân bản Lở được chuyển từ vùng nguy cơ cao về sạt lở đất, lũ quét tới khu TĐC mới.
Thông tin từ Tỉnh ủy Thanh Hóa, Đề án sắp xếp, ổn định dân cư khu vực có nguy cơ cao xảy ra lũ ống, lũ quét, sạt lở đất tại các huyện miền núi tỉnh Thanh Hóa, giai đoạn 2022-2025 được triển khai thực hiện tại 9 huyện miền núi.
Mục tiêu của đề án là thực hiện sắp xếp, ổn định dân cư cho 2.846 hộ dân trên địa bàn 54 xã của 9 huyện di chuyển đến khu TĐC mới an toàn, ổn định.
Đề án được chia làm 2 giai đoạn: giai đoạn 1 (2022-2023), sắp xếp, ổn định cho 1.827 hộ (gồm: TĐC xen ghép 813 hộ, TĐC liền kề 409 hộ, TĐC tập trung 605 hộ); giai đoạn 2 (2024 – 2025), sắp xếp, ổn định cho 1.001 hộ (gồm: TĐC xen ghép 305 hộ, TĐC liền kề 423 hộ, TĐC tập trung 273 hộ). Hiện nay, các địa phương trên địa bàn tỉnh đang triển khai thực hiện giai đoạn 1 của đề án.
Về TĐC liền kề và TĐC tập trung, tổng các địa phương đã thực hiện sắp xếp, bố trí cho 151 hộ (TĐC tập trung 151/605 hộ, đạt 24,95%; TĐC liền kề chưa bố trí, sắp xếp). Việc đầu tư các dự án hạ tầng khu TĐC đang tiếp tục triển khai.
Ngoài những hộ đã được hỗ trợ, hiện tại còn 48 hộ dân chưa được hỗ trợ (Bá Thước 33 hộ, Quan Hóa 4 hộ, Như Xuân 4 hộ, Lang Chánh 3 hộ, Thường Xuân 2 hộ, Như Thanh 2 hộ). Nguyên nhân do các địa phương chưa hoàn thiện thủ tục hồ sơ trình cấp có thẩm quyền xem xét theo quy định.
Bên cạnh đó, có 21/29 khu TĐC đã được cấp có thẩm quyền quyết định chủ trương đầu tư triển khai thực hiện (4 dự án TĐC tập trung đã hoàn thành, 8 dự án đảm bảo tiến độ, 9 dự án chậm tiến độ).
2/29 khu TĐC đã được đầu tư theo Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021 – 2030. 3/29 khu TĐC được UBND các huyện đề xuất không tiếp tục thực hiện, 3/29 khu TĐC chuyển sang thực hiện trong giai đoạn 2024-2025.
