Tái hiện lễ hội Mường Đòn

Những ngày lễ hội, dân làng còn sôi nổi tham gia các trò dân gian như chơi đu, kéo co, ném còn, thi bắn nỏ, đánh mảng, đánh cù... cùng với các chương trình biểu diễn văn nghệ hát giao duyên, điệu hát tuồng cổ, hát mường, hát xường... mang đậm nét văn hóa truyền thống của dân tộc Mường.

Chương trình trình diễn, tái hiện lễ hội Mường Đòn diễn ra trong 2 ngày 30 và 31-10-2022 nhằm mục đích bảo tồn, phát huy văn hóa truyền thống dân tộc Mường gắn với phát triển du lịch.

Nằm trong khuôn khổ chương trình, nhiều hoạt động văn hóa đặc sắc đã được tổ chức, như lễ rước sắc, phụng nghinh, yên vị, tục ngồi cỗ...

Tham gia chương trình trình diễn, tái hiện lễ hội Mường Đòn, du khách có cơ hội hòa vào dòng người đến gia đình ông thủ từ để rước sắc về đình Mường Đòn.

Nghi lễ rước sắc diễn ra trong rộn ràng tiếng cồng, tiếng chiêng và nổi bật khắp với màu sắc của những bộ trang phục truyền thống.

Sau lễ rước sắc về đình Mường Đòn, các nghi lễ dâng hương, phụng nghinh từ đình về đền thờ tiếp tục được thực hiện.

Buổi tối bà con Mường Đòn tập trung tại Đình Mường Đòn để tiếp tục thực hiện nghi thức tế lễ trong lễ hội Mường Đòn, trong đó có nội dung tế văn Thành hoàng làng, tục ngồi cỗ.

Trong dịp diễn ra lễ hội, bà con các thôn thuộc Mường Đòn sẽ làm mâm cỗ, trong đó nhất định có một con cá to để cúng Thành hoàng làng. Bà con Mường Đòn quan niệm, Mường Đòn phía trước có sông, sau lưng có suối, cuộc sống Mường xưa tự cung tự cấp nên nghề chài (bắt cá) và nghề chăn (nuôi lợn gà) là nghề chính. Cho nên mâm cỗ nhất thiết phải có cá to.

Trong đêm chính hội, bà con tập trung ở Đình Mường Đòn cùng thưởng thức những điệu Tuồng cổ do chính người dân nơi đây biểu diễn.

Ngoài ra, phần hội với nhiều trò chơi dân gian, hoạt động văn hóa - thể thao sôi nổi, đã thu hút đông đảo Nhân dân tham gia, trong đó có trò chơi đánh mẳng.

Hay các trận thi đấu, giao lưu bóng chuyền.

Theo Quyết định số 2072/QĐ-BVHTTDL, ngày 31-8-2022 của Bộ VH,TT&DL về việc tổ chức bảo tồn Lễ hội truyền thống tiêu biểu các dân tộc thiểu số năm 2022, tỉnh Thanh Hóa có 2 lễ hội truyền thống được bảo tồn, trong đó có lễ hội Mường Đòn, xã Thành Mỹ, huyện Thạch Thành. UBND huyện Thạch Thành đã ban hành Kế hoạch tổ chức bảo tồn, phát huy giá trị Lễ hội Mường Đòn xã Thành Mỹ với nhiều hoạt động đa dạng nhằm góp phần bảo vệ và phát huy giá trị văn hóa phi vật thể, qua đó giới thiệu, quảng bá những giá trị của lễ hội, phục vụ phát triển du lịch huyện Thạch Thành.

Lễ hội diễn ra vào ngày 18 tháng Giêng hằng năm nhằm tưởng nhớ công trạng khai ấp, lập mường của ông Vũ Duy Dương và em gái Vũ Thị Cao quê ở làng Yên Mạc, Yên Mô (Ninh Bình). Theo các sắc phong còn lưu giữ tại đình Mường Đòn, ông Vũ Duy Dương là Tổng trấn giữ vùng đất phía Tây Thanh Hóa, là võ tướng có công phò nhà Lê diệt nhà Mạc lập được nhiều công trạng cùng với 10 bộ tướng của mình. Tưởng nhớ công lao to lớn giữ đất, giữ Mường của ông, vua Lê Trang Tông ban cho sắc phong “Bạch Mã Linh Lang Thượng đẳng thần” và được dân làng lập đền thờ tôn ngài là Thành hoàng làng của Mường Đòn. Về phần bà Vũ Thị Cao, tương truyền khi biết anh trai dựng binh phò Lê diệt Mạc ở vùng núi xứ Thanh, đã khăn gói từ đất Yên Mạc vào Thanh Hóa. Vào đến nơi, biết tin anh trai hy sinh, bà đã ở lại hương khói cho anh, cùng bà con giết giặc, xây dựng bản mường cho đến lúc mất. Bà được truy phong tước danh “Quế Hoa Nương vô phu quân thường tòng huynh binh tặc” và được Nhân dân lập đền thờ cúng tại thôn Vân Phong, gọi là đền Bà.

Thảo Nguyên