Tài sản mã hóa đang có xu hướng bị lợi dụng

Ngày 2/10, trong khuôn khổ Ngày hội Đổi mới sáng tạo quốc gia, Diễn đàn “Thị trường tài sản số: Từ xu hướng tới bứt phá” được Bộ Tài chính, Bộ Khoa học và Công nghệ, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước và Hiệp hội Blockchain & Tài sản số Việt Nam (VBA) phối hợp tổ chức.

Số liệu từ Chainalysis cho thấy giá trị giao dịch trên chuỗi tại khu vực châu Á-Thái Bình Dương đã tăng từ 81 tỷ USD hằng tháng vào tháng 7/2022 lên 244 tỷ USD vào cuối năm 2024, gấp ba lần chỉ trong 30 tháng, đưa khu vực trở thành thị trường phát triển nhanh nhất thế giới.

Trong đó, Việt Nam hiện đứng thứ ba trong khu vực với dòng vốn tài sản mã hóa vào thị trường vượt 220 tỷ USD, tăng 55% so với năm trước đó, phản ánh rõ nhu cầu lớn trong chuyển tiền, tiết kiệm và ứng dụng trong các dịch vụ số.

Thí điểm thị trường tài sản mã hóa sẽ thiết lập các chuẩn mực chặt chẽ đối với tổ chức cung cấp dịch vụ.

Bà Nguyễn Thị Minh Thơ, Phó Cục trưởng Cục Phòng chống rửa tiền, Ngân hàng Nhà nước, cho biết Việt Nam đang nằm trong “Danh sách xám” của Lực lượng Đặc nhiệm tài chính quốc tế FATF từ tháng 6/2023 và đang tích cực triển khai các hành động theo khuyến nghị từ tổ chức này.

Báo cáo Đánh giá rủi ro quốc gia về rửa tiền (Nghị quyết số 71/NQ-CP), Việt Nam đã lựa chọn đánh giá đối với 4 nội dung liên quan đến tài sản ảo, gồm: Nhà cung cấp dịch vụ ví, quản lý tài sản ảo; Quỹ đầu tư tài sản ảo; Tài sản mã hóa ổn định; Tài sản ảo dạng chứng khoán, tài sản ảo tiện tích, tài sản ảo nền tảng. Kết quả, rủi ro đối với 4 nội dung này đều được xếp hạng ở mức Trung bình cao/Cao.

Từ góc độ phòng chống tội phạm trong lĩnh vực tài sản mã hóa, Thượng tá Nguyễn Thành Chung, Phó Trưởng phòng 4, Cục An ninh mạng và Phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao, Bộ Công an, cho biết Nghị quyết 05 và Luật Công nghiệp Công nghệ số sẽ là căn cứ quan trọng giúp tăng cường hiệu quả công tác phòng chống tội phạm công nghệ.

Theo đồng chí Nguyễn Thành Chung, các tài sản mã hóa đang có xu hướng bị lợi dụng để huy động vốn trái phép và các hoạt động trái phép khác trên không gian mạng, tiềm ẩn nhiều nguy cơ ảnh hưởng an ninh quốc gia, trật tự xã hội, thất thoát thuế và công tác điều hành vĩ mô của Ngân hàng Nhà nước, Chính phủ.

Theo thống kê, trong 5 năm, từ 15/12/2019 – 14/5/2024, cơ quan chức năng đã phát hiện gần 20.000 vụ lừa đảo, liên quan đến hơn 17.000 đối tượng, gây thiệt hại trên 12.000 tỷ đồng. Trong các vụ án, vụ việc lừa đảo chiếm đoạt sản trên không gian mạng, phần lớn tiền do phạm tội mà có được chuyển thành tài sản mã hóa thông qua giao dịch trao đổi, mua bán ngang hàng được tổ chức tại các sàn quốc tế như Binance, HTX, OKX,… với giá trị giao dịch hàng ngày lên tới hàng nghìn tỷ đồng.

Bên cạnh đó, đại diện Cục An ninh mạng và Phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao còn lưu ý nguy cơ các sàn giao dịch tài sản mã hóa không được cấp phép thu thập, lưu trữ lượng lớn thông tin khách hàng nhưng không tuân thủ các quy định của Luật An ninh mạng, Luật Bảo vệ Dữ liệu cá nhân,…

"Vì vậy việc giao dịch tài sản mã hóa tại các sàn giao dịch nội địa được cấp phép không chỉ góp phần nâng cao hiệu quả công tác phòng, chống rửa tiền và tài trợ khủng bố của các cơ quan quản lý mà còn trực tiếp đảm bảo quyền lợi khách hàng khi có tranh chấp xảy ra”, Thượng tá Nguyễn Thành Chung nhấn mạnh.

Ông Tô Trần Hòa, Phó Trưởng ban Phát triển thị trường Chứng khoán, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, nhấn mạnh rằng Nghị quyết 05/2025/NQ-CP về thí điểm thị trường tài sản mã hóa được Chính phủ ban hành ngày 9/9/2025 là nền tảng quan trọng cho việc hình thành thị trường này trong nước. Nghị quyết quy định rõ điều kiện phát hành, yêu cầu doanh nghiệp phát hành phải là pháp nhân tại Việt Nam và dựa trên tài sản thực; đồng thời thiết lập các chuẩn mực chặt chẽ đối với tổ chức cung cấp dịch vụ tài sản mã hóa (VASP).

Hà An