Tài sản số bùng nổ, nghề nghiệp mới trỗi dậy

Khi làn sóng tài sản số lan rộng khắp thế giới, Việt Nam không chỉ theo kịp xu hướng, mà đang trở thành một trọng số đáng kể trong bản đồ kinh tế blockchain (chuỗi khối) toàn cầu, liên tục nằm trong nhóm dẫn đầu về tỷ lệ sở hữu tài sản mã hóa, vượt qua nhiều nền kinh tế phát triển như Nhật Bản, Hàn Quốc hay Đức.

“Việt Nam hiện nằm trong nhóm bảy quốc gia có tỷ lệ người sở hữu tài sản mã hóa cao nhất thế giới,” ông Trần Huyền Dinh, Chủ nhiệm Ủy ban Ứng dụng Fintech, Hiệp hội Blockchain và Tài sản số Việt Nam chia sẻ tại chương trình ABAII Unitour 2025 vừa diễn ra tại Trường Đại học Tài chính – Marketing (UFM).

Đây không chỉ là một thống kê mang tính thị trường mà phản ánh sự chuyển mình mạnh mẽ của xã hội Việt Nam trong tiến trình số hóa, nơi người dân không còn nhìn blockchain như một trào lưu đầu tư, mà xem đó là phần mở rộng tự nhiên của nền tài chính tương lai.

“Việc lọt top 7 không chỉ là minh chứng cho sức tiêu dùng công nghệ, mà còn là bước đệm để Việt Nam tiến sâu hơn vào nền tài chính số, nơi công nghệ, thể chế và con người hội tụ để tạo ra giá trị mới”, ông Dinh nhấn mạnh.

Dòng chảy tài chính mới

Năm 2025, thị trường tài sản mã hóa toàn cầu ghi nhận cột mốc lịch sử khi tổng vốn hóa vượt ngưỡng 4.000 tỷ USD, với hơn 716 triệu người dùng, tăng 16% so với năm trước. Trong đó, stablecoin, loại tài sản số gắn với tiền pháp định đã đạt 46.000 tỷ USD khối lượng giao dịch, tương đương các hệ thống thanh toán lớn như Visa hay ACH.

“Những con số này cho thấy tài sản mã hóa đang dần hội nhập vào dòng chảy tài chính toàn cầu, không còn là sân chơi riêng của giới đầu tư công nghệ", ông Dinh nhận định.

Ông Trần Huyền Dinh, Chủ nhiệm Ủy ban Ứng dụng Fintech, Hiệp hội Blockchain và tài sản số Việt Nam. Ảnh: DNCC

Phân tích sâu hơn về nguyên nhân giúp Việt Nam khẳng định vị thế trên thị trường tài sản số toàn cầu, ông Dinh cho rằng đó là kết quả tổng hòa của ba động lực song hành: con người, doanh nghiệp và chính sách.

Thứ nhất là con người, với cấu trúc dân số trẻ và độ phủ Internet cao. Hơn 75% dân số hiện sử dụng Internet, trong đó giới trẻ chiếm hơn 60%. Đây là thế hệ sinh ra trong kỷ nguyên số, sẵn sàng thử nghiệm những công nghệ mới, từ tài chính phi tập trung đến NFT (một loại tài sản kỹ thuật số được lưu trữ trên blockchain) hay game blockchain, tạo nên một cộng đồng người dùng năng động bậc nhất châu Á.

Thứ hai là doanh nghiệp, với một hệ sinh thái khởi nghiệp công nghệ sôi động. Hàng loạt doanh nghiệp khởi nghiệp không chỉ thành công trong nước mà còn vươn ra khu vực, khẳng định năng lực sáng tạo và tư duy toàn cầu của người Việt, đưa hình ảnh Việt Nam từ “người dùng công nghệ” trở thành “người sáng tạo công nghệ” trong lĩnh vực blockchain.

Thứ ba là thể chế, yếu tố quyết định để thị trường phát triển bền vững. Với Nghị quyết 05/2025/NQ-CP về thí điểm thị trường tài sản mã hóa và Luật Công nghiệp công nghệ số, Việt Nam đang dần xây dựng hành lang pháp lý đầu tiên cho tài sản số, cho phép thử nghiệm, tạo điều kiện cho các mô hình tài chính số, thanh toán phi tập trung và token hóa tài sản thực như bất động sản, cổ phần hay tác phẩm nghệ thuật.

“Khi công nghệ, doanh nghiệp và chính sách cùng chuyển động, chúng ta không chỉ đi theo xu hướng toàn cầu, mà có thể tạo ra hướng đi riêng cho Việt Nam trong kỷ nguyên tài chính số”, ông Dinh khẳng định.

Cơ hội nghề nghiệp trong nền kinh tế số

Nếu vài năm trước, blockchain chỉ gắn với hình ảnh tiền mã hóa và đầu cơ tài sản, thì nay, nó đang trở thành một nền hạ tầng nghề nghiệp và kinh tế mới. Cùng với đà tăng trưởng đó, nhu cầu nhân lực blockchain trên toàn cầu tăng mạnh.

Ông Dinh cho biết theo thống kê, kỹ sư blockchain tại Mỹ có mức thu nhập trung bình hàng năm từ 120.000 - 150.000 USD, còn tại Singapore là khoảng 108.000 SGD, phản ánh sức hút lớn của ngành công nghệ này trong hệ sinh thái tài chính số.

Ông Lê Hòa Nhã, Tổng giám đốc Công ty CP Đầu tư HVA cho biết, khi khung pháp lý cho tài sản mã hóa và sandbox fintech - cơ chế thử nghiệm có kiểm soát cho các mô hình tài chính sáng tạo - được triển khai, doanh nghiệp sẽ mạnh dạn đầu tư dài hạn, từ đó tạo ra nhu cầu nhân lực rất lớn trong các lĩnh vực công nghệ, tài chính và pháp lý số.

Ông Nhã dự báo những nghề mới như kỹ sư hợp đồng thông minh, chuyên viên pháp lý công nghệ, chuyên gia dữ liệu hay an ninh mạng blockchain… sẽ bùng nổ trong 3–5 năm tới.

Ông dẫn số liệu từ Báo cáo LinkedIn 2025 cho thấy tốc độ tăng trưởng của các kỹ năng liên quan đến trí tuệ nhân tạo(AI) cao gấp năm lần so với kỹ năng trung bình toàn cầu, phản ánh xu thế công nghệ đang lan tỏa ở mọi ngành nghề.

Tại Việt Nam, các doanh nghiệp công nghệ, ngân hàng và công ty khởi nghiệp trong lĩnh vực fintech đều đang thiếu hụt nhân sự hiểu đồng thời cả tài chính và công nghệ.

Theo bà Lê Ngọc Mỹ Tiên, Tổng giám đốc kiêm đồng sáng lập BlockchainWork cho biết doanh nghiệp hiện "không tuyển người có bằng cấp cao nhất, mà tuyển người có năng lực thực hành và tư duy sản phẩm tốt nhất”.

Bà khuyến khích sinh viên chủ động tham gia vào các dự án thật, thử nghiệm mô hình fintech, hoặc phát triển ứng dụng phi tập trung để hình thành tư duy khởi nghiệp và quản trị rủi ro trong không gian số.

Sự xuất hiện của blockchain và AI cũng đang thay đổi cách thế hệ trẻ tiếp cận nghề nghiệp. Không chỉ là người dùng, họ đang trở thành người kiến tạo giá trị, biến công nghệ thành công cụ để đổi mới, kinh doanh và cống hiến.

Với việc Việt Nam nằm trong nhóm quốc gia sở hữu tài sản mã hóa cao nhất, cơ hội ấy càng rõ ràng hơn. Các công ty blockchain Việt có thể vươn ra thế giới, và sinh viên công nghệ Việt có thể trở thành lực lượng lao động toàn cầu.

“Việt Nam hoàn toàn có thể làm chủ công nghệ blockchain, không chỉ ở góc độ người dùng, mà ở vị thế người kiến tạo,” ông Dinh nhấn mạnh.

Quỳnh Anh