Tại sao chỉ số chứng khoán chuẩn của Việt Nam giảm 36% từ đầu năm đến nay?

Việc siết các công ty bất động sản, điều tra tham nhũng và thắt chặt tín dụng đã đẩy chỉ số VN Index giảm 36% trong năm nay, khiến chứng khoán Việt Nam có chỉ số hoạt động hiệu quả kém nhất thế giới, dẫn đầu là các ngân hàng và công ty bất động sản. Trong khi một số nhà đầu tư nước ngoài nhìn thấy cơ hội mua vào, cuộc khủng hoảng đang ảnh hưởng đến tầng lớp trung lưu Việt Nam kể từ năm 2002.

“Tôi rất buồn,” Nguyễn Biên, một huấn luyện viên bơi lội 33 tuổi, cho biết giấc mơ mua một căn hộ chung cư ở Hà Nội của anh đang tan thành mây khói sau khi khoản đầu tư ban đầu khoảng 43.000 USD của anh giảm khoảng 40%. “Thị trường tiếp tục giảm và đi xuống như thể nó sẽ không bao giờ dừng lại, vì vậy tôi quyết định tạm dừng.”

Chứng khoán Việt Nam có chỉ số kém nhất thế giới

Cơn sốt chứng khoán toàn cầu trong năm nay đã ảnh hưởng đến các nhà đầu tư nhỏ lẻ ở khắp mọi nơi, và tại Việt Nam, tác động lên thị trường chứng khoán thậm chí còn rõ rệt hơn khi chiếm khoảng 85% thu nhập của các nhà đầu tư nhỏ lẻ. Theo nhận định của Bloomberg, tâm lý đã trở nên tồi tệ khi Việt Nam tăng cường giám sát các hoạt động gây quỹ của các công ty bất động sản - và bắt giữ một số cá nhân quan trọng, nổi tiếng - gây thêm áp lực cho nền kinh tế đang phải vật lộn để kiểm soát lạm phát và gánh nặng nợ ngày càng tăng.

Kết quả là, một nền kinh tế mà Ngân hàng Thế giới gọi là “câu chuyện thành công về phát triển” đã chuyển đổi từ một trong những quốc gia nghèo nhất thế giới sang mức thu nhập trung bình chỉ trong một thế hệ đang bị ảnh hưởng nặng nề.

Chỉ số VN Index tiếp tục trượt dốc vào hôm qua (22/11), giảm 0,9%.

Hà Hải Đăng, môi giới 26 tuổi, quản lý gần 200 tài khoản nhà đầu tư nhỏ lẻ cho một công ty chứng khoán tại Hà Nội, cho biết khoảng 80%-90% khách hàng của anh đang bị thua lỗ.

“Một hoặc hai năm trước, tôi thậm chí không cần mời mọi người mở tài khoản giao dịch, nhưng bây giờ tình thế đã xoay chuyển,” Đăng nói thêm. Các nhà đầu tư nhỏ lẻ trong nước đã mở 96.290 tài khoản giao dịch mới trong tháng 10, tháng giảm thứ năm liên tiếp sau khi đạt đỉnh hơn 476.000 vào tháng 5, theo dữ liệu từ Trung tâm Lưu ký Chứng khoán Việt Nam. Đây là số lượng tài khoản mới ít nhất của các nhà đầu tư trong nước kể từ tháng 2 năm 2021.

Nhiều người Việt Nam mới tham gia thị trường đang đứng bên lề hoặc rút lui và tính thanh khoản đang giảm dần. Giá trị giao dịch trung bình trên Sở Giao dịch Chứng khoán Thành phố Hồ Chí Minh là 436 triệu USD mỗi ngày từ tháng này đến ngày 21 tháng 11. Con số này giảm so với khoảng 761 triệu USD mỗi ngày trong năm nay, theo dữ liệu do Bloomberg tổng hợp.

Ông Phùng Trung Kiên, nhà sáng lập công ty quản lý tài sản Vietnam Holdings Inc cho biết, thị trường sụt giảm cũng gây ra một chu kỳ bán tháo để đáp ứng các yêu cầu về khoản vay ký quỹ, khiến những người ở lại chịu thiệt hại nặng nề hơn.

Việt Nam thành lập Tổ công tác tháo gỡ khó khăn cho các dự án bất động sản

Trong một báo cáo tuần trước, Fitch Ratings đã ủng hộ những nỗ lực của cơ quan quản lý Việt Nam nhằm “kiềm chế những rủi ro tiềm ẩn” trong lĩnh vực bất động sản là "tích cực vừa phải". Tuy nhiên, Fitch nói thêm rằng những động thái như vậy "có thể dẫn đến sự biến động ngắn hạn trong hệ thống tài chính."

Trong khi các nhà đầu tư trong nước rơi vào tình trạng hỗn loạn, một số nhà đầu tư nước ngoài nhìn thấy cơ hội mua vào khi hệ số P/E của VN Index đang trong vùng giao dịch ở mức 8,3 lần - mức thấp nhất kể từ ít nhất là tháng 12 năm 2012.

Các nhà đầu tư nước ngoài đã mua ròng số cổ phiếu trị giá 315 triệu USD cho đến nay trong tháng này sau khi bán ròng vào tháng 10 và tháng 9. Đó là lần giao dịch mua hàng tháng lớn nhất kể từ tháng 6 năm 2020, theo dữ liệu do Bloomberg tổng hợp.

“Nhìn chung, tôi lạc quan về tăng trưởng kinh tế trong tương lai của Việt Nam, Jiyun Chung, Giám đốc bộ phận cổ phần tại Manulife IM Việt Nam có trụ sở tại Thành phố Hồ Chí Minh, người cho biết quỹ của cô ấy đang mua vào. “Đây là cơ hội tốt để tích lũy các công ty tốt với giá chiết khấu.”

Nhưng sự thay đổi đó đã không xoay chuyển thị trường và triển vọng cho các nhà đầu tư nhỏ lẻ trong nước là ảm đạm, Đăng, nhà môi giới có trụ sở tại Hà Nội cho biết.

“Kỳ vọng của nhà đầu tư hiện nay là giảm lỗ chứ không phải giàu lên như những năm trước”, Đăng nói.

Thành An (Theo Bloomberg)