Tại sao Israel hạn chế lượng viện trợ cho người Palestine ở Gaza?

"Không phải là chúng tôi bỏ qua cho Israel, mà chúng tôi muốn thấy toàn bộ tình hình nhân đạo được cải thiện", người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Vedant Patel cho biết. Israel hiện kiểm soát tất cả các cửa khẩu vào Gaza.

Người Palestine ở Gaza xếp hàng nhận thực phẩm phân phối. Ảnh: AP

Mức viện trợ hiện nay là bao nhiêu?

Viện trợ vào Gaza thường được tính bằng số xe tải chở thực phẩm và hàng tiếp tế vào lãnh thổ này. Mỹ đã yêu cầu 350 xe tải mỗi ngày.

Số liệu của Chính phủ Israel cho thấy trung bình có khoảng 57 xe tải mỗi ngày vào tháng 10 và 75 xe tải vào tháng 11. Liên hợp quốc tính số xe tải theo cách khác và cho biết họ chỉ tiếp nhận 39 xe tải mỗi ngày kể từ đầu tháng 10.

Ở phía bắc Gaza, nơi quân đội Israel đã tiến hành một cuộc tấn công lớn trong tháng qua, con số thậm chí còn thấp hơn. Liên hợp quốc cho biết, vào tháng 10, không có viện trợ nào vào các khu vực cực bắc của Gaza, gồm Jabaliya, Beit Lahiya và Beit Hanoun

Israel cho biết họ đã đóng cửa tất cả các cửa khẩu ở Gaza vào dịp lễ lớn của người Do Thái vào tháng 10, và không thể gửi viện trợ đến phía bắc vì cuộc tấn công chống lại các chiến binh Hamas.

Trong hai ngày qua, cơ quan quân sự xử lý việc giao hàng viện trợ cho Gaza, COGAT, cho biết họ đã cho phép xe tải cứu trợ vào các khu vực phía bắc bị ảnh hưởng nặng nề nhất. Nhưng chỉ có ba xe tải đến đích thành công, theo Chương trình Lương thực Thế giới.

Chặn đường, từ chối nhập cảnh

Các nhóm cứu trợ cáo buộc quân đội Israel chặn xe cứu trợ đến những khu vực đang diễn ra giao tranh ác liệt nhất, bao gồm miền bắc Gaza, nơi nạn đói đang trầm trọng nhất.

"Hàng cứu trợ có thể đang ở biên giới để sẵn sàng chuyển đi. Nhưng nếu không có đường đi an toàn, chúng tôi không thể đến lấy hàng cứu trợ và chúng sẽ không đến được với những người cần", người phát ngôn của cơ quan Liên hợp quốc dành cho người tị nạn Palestine UNRWA Louise Wateridge cho biết.

Trong tháng 10, Văn phòng Điều phối các vấn đề nhân đạo của Liên hợp quốc (OCHA) cho biết chính quyền Israel đã từ chối khoảng 43% tổng số yêu cầu di chuyển nhân đạo và cản trở thêm 16%.

Các nhóm cứu trợ cho biết chính quyền Israel cũng đã cấm một số phương tiện và hàng hóa vào khu vực này nhưng thường không đưa ra giải thích. Rachel Morris, thuộc nhóm cứu trợ Mercy Corps, cho biết những chiếc xe tải chở đồ tiếp tế lều trại của nhóm đã bị từ chối hơn 5 lần.

Israel cho biết họ từ chối các nguồn cung cấp có thể được Hamas sử dụng làm vũ khí.

Dưới áp lực quốc tế dữ dội, Israel đã thực hiện các biện pháp tăng cường cung cấp viện trợ. COGAT cho biết họ đã cho phép xe tải vào miền bắc bị ảnh hưởng nặng nề. Ngày 12/11, họ cho biết đã mở một cửa khẩu biên giới thứ 5 để tăng lưu lượng viện trợ.

Nhưng các nhóm cứu trợ cho biết việc tiếp cận vẫn là một vấn đề. Các xe chở đầy hàng tiếp tế của Chương trình Lương thực Thế giới đã bị từ chối tiếp cận Jabaliya, Beit Hanoun và Beit Lahiya vào ngày 12/11. Một ngày trước đó, cơ quan của Liên hợp quốc cho biết họ đã được quân đội Israel chấp thuận cung cấp hàng tiếp tế cho Beit Hanoun, nhưng họ lại bị quân đội chặn lại trên đường đến Jabaliya và được lệnh dỡ hàng dự trữ tại đó.

Tình trạng vô luật pháp dọc theo các tuyến đường viện trợ

Ngoài ra, nạn trộm cắp và tội phạm dọc theo các tuyến đường cứu trợ cũng cản trở việc phân phối.

Israel cáo buộc UNRWA không tiếp nhận hàng trăm xe tải hàng tiếp tế chất đống tại cửa khẩu viện trợ chính ở phía nam Gaza. Họ nói rằng hàng viện trợ đã chờ ở đó trong nhiều tháng.

Nhưng cả quân đội và các cơ quan viện trợ đều thừa nhận rằng việc cung cấp viện trợ là nguy hiểm vì các nhóm tội phạm cướp xe tải. Một quan chức Israel ước tính 30% đến 40% hàng viện trợ bị đánh cắp bởi các thành viên của gia đình tội phạm.

Người phát ngôn COGAT Shani Sasson cho biết quân đội Israel đã cố gắng bảo vệ một phần tuyến đường và tìm các tuyến đường thay thế cho tài xế, nhưng không thể đi cùng từng xe cứu trợ trong khi các nhóm tội phạm luôn di chuyển.

Nhiều nhóm cứu trợ cho biết việc nhân viên của họ thu thập hàng cứu trợ là quá nguy hiểm. Ông Aseel Baidoun, giám đốc cấp cao tại Medical Aid for Palestinians, cho biết đôi khi tài xế phải trả phí để chuyển hàng cứu trợ từ cửa khẩu vào Gaza.

Ông cho biết quân đội Israel "không tạo được môi trường thuận lợi để đưa đủ hàng hóa nhân đạo đến Gaza".

Các nhóm cứu trợ cũng cho biết kho bãi và công nhân của họ đã bị lực lượng Israel tấn công. OCHA cho biết ít nhất 326 nhân viên cứu trợ đã thiệt mạng kể từ khi bắt đầu xung đột. Không rõ có bao nhiêu người đã thiệt mạng trong khi làm việc.

Ngọc Ánh (theo AP)