Tại sao Mỹ không phải 'miền đất hứa' với các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc?

Trong số khoảng 1.500 nhà sản xuất ô tô và phụ tùng trưng bày tại triển lãm, các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc đã thu hút sự chú ý với sự kết hợp của các mẫu xe mới từ BYD, BAIC, Changan, Chery, Denza, Dongfeng, Exeed, Fang Cheng Bao, GAC, GMW, iCar , Lynk&Co, MG, Mona, Nio, Onvo, XPeng, Yangwang và Zeekr v.v…

Nhưng ngay cả khi niềm tin của người tiêu dùng trong nước đã được đổi mới thì mọi chuyện vẫn còn đó. Như có thể thấy từ danh sách viết tắt ở trên, có quá nhiều nhà sản xuất ô tô Trung Quốc. Một ước tính sơ bộ đưa ra tổng số đó là gần 100 nhà sản xuất ô tô, và khi tình hình lắng xuống, dự kiến chỉ còn lại khoảng một chục nhà sản xuất ô tô.

Trong một thị trường vốn đã quá đông đúc, tình trạng dư cung và nhu cầu giảm đang dẫn đến cuộc chiến về giá và nạn sao chép khi ngày càng nhiều nhà sản xuất bắt chước ngoại thất và nội thất của các thương hiệu đối thủ châu Âu. Và có vẻ như thành công tại thị trường Mỹ sẽ là thời điểm quyết định hay thất bại đối với nhiều nhà sản xuất ô tô này với những rào cản đáng kể cần giải quyết.

Một ví dụ hoàn hảo cho việc bắt chước này là chiếc roadster Fang Cheng Bao Super 9 kiểu dáng đẹp thuộc sở hữu của BYD, trông giống như sự kết hợp giữa Italdesign Aztec và siêu xe SLR McLaren Stirling Moss. Và từ phía sau, phần đuôi xe của Yangwang U9 dường như đã tìm kiếm rất nhiều cảm hứng từ Porsche 911 và Audi R8 trong khi Zeekr Mix EV mượn những gợi ý thiết kế từ I.D.Buzz nổi tiếng của VW.

Trong khi Mercedes-Benz, BMW, Volkswagen, Toyota và Mazda cũng góp mặt, triển lãm về cơ bản vẫn là một chương trình giới thiệu các mẫu xe hạng nặng trong nước và sẽ chỉ được bán tại quê nhà. Khi bạn nhìn vào sự mất kết nối giữa một quốc gia tự hào có rất nhiều nhà sản xuất ô tô, kỷ lục sản xuất và bán ô tô cao nhất thế giới và một thị trường dẫn đầu thế giới về xe điện, pin, AI và công nghệ tự lái, với thực tế là không có điều nào ở trên đã có mặt ở Mỹ thì người ta chỉ có thể gãi đầu suy nghĩ về nhiều câu hỏi khó có câu trả lời.

Ở phía tây Thái Bình Dương, Trung Quốc là cường quốc ô tô đang định hình lại ngành công nghiệp ô tô ngay từ đầu, trong khi ở cực đông của Thái Bình Dương, Mỹ vẫn là nơi cấm ô tô của Trung Quốc.

Thách thức lớn nhất đối với các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc khi bán hàng ở Mỹ không phải là giá cả hay thuế bán hàng. Đó là thiếu mạng lưới đại lý. Nói một cách đơn giản, các hãng ô tô Trung Quốc vẫn chưa có kênh phân phối tại nước này. Trong khi Volvo thuộc sở hữu của Geely có thể hiện diện rất ít ở Mỹ thì về cơ bản mọi nhà sản xuất ô tô Trung Quốc khác đều phải đối mặt với nhiệm vụ khó khăn là thiết lập mạng lưới bán hàng từ đầu.

Mặc dù xe điện Trung Quốc rẻ hơn trung bình khoảng 20.000 USD, nhưng họ cũng phải tạo mạng lưới đại lý và lắp ráp pin và ô tô tại địa phương để được hưởng lợi từ Đạo luật giảm lạm phát năm 2022, cho phép các nhà sản xuất ô tô giảm giá bằng cách sử dụng khoản tín dụng thuế 7500 USD cho các sản phẩm sản xuất tại địa phương.

Do rất ít mẫu xe Trung Quốc được thấy ở Bắc Kinh có thể đến được Mỹ, điều có ý nghĩa đối với ngành công nghiệp ô tô quốc tế là các gói năng lượng thể rắn mới, các mẫu plug-in hybrid với phạm vi hoạt động 1.250 dặm và xe điện bán lẻ ở Trung Quốc với giá tương đương 7.500 USD, chứng tỏ rằng có thể tạo ra một chiếc xe điện có giá hợp lý. Theo kỷ lục, chiếc xe điện có giá thấp nhất được bán ở Mỹ hiện nay là Nissan Leaf với giá khởi điểm là 29.255 USD.

Việc ô tô Trung Quốc được đón nhận như thế nào ở Mỹ trong tương lai gần dường như phụ thuộc vào kết quả của cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ sắp tới.

Ngày 16 tháng 3, ông Trump, ứng viên từ Đảng Cộng hòa đã đưa ra lời “đe dọa” sẽ áp thuế 100% đối với xe do các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc sản xuất nếu họ xây dựng nhà máy ở Mexico, trong trường hợp ông đắc cử và trở lại Phòng Bầu dục.

Đặc biệt, ông Trump cảnh báo về cái gọi là “thảm họa kinh tế” nếu ông thua trong cuộc bầu cử. Cựu Tổng thống tự coi mình là “vị cứu tinh duy nhất” của lĩnh vực ô tô, dự đoán ngành ô tô nội địa Mỹ sẽ suy tàn nếu Tổng thống Biden tái đắc cử.

Trước đó, cựu Tổng thống đã áp đặt mức thuế 25% đối với ô tô nhập khẩu từ Trung Quốc trong nhiệm kỳ Tổng thống của ông, điều này đã ngăn cản phần lớn nhiều nhà sản xuất ô tô có nguồn gốc từ Trung Quốc nhập khẩu ô tô của họ vào Mỹ.

Trong Thuế quan đối với hàng nhập khẩu của Trung Quốc, ông Trump đã áp đặt mức thuế lên tới 25% đối với sản xuất ô tô của Trung Quốc vào năm 2018. Mặc dù thuế quan của ông Trump nhằm trừng phạt Trung Quốc, các công ty Mỹ vẫn mua nhiều bộ phận từ các nước khác.

Ủy ban Thương mại Quốc tế Mỹ nhận thấy rằng các mức thuế này đã khiến tổng sản lượng nội địa của Mỹ trong sản xuất phụ tùng ô tô tăng 3%. Nhưng Trung Quốc đã trả đũa, tăng thuế đối với hàng xuất khẩu của Mỹ. Brad Setser, một quan chức thương mại Mỹ dưới thời chính quyền Biden, cho biết điều đó dẫn đến sự sụt giảm đáng kể trong xuất khẩu ô tô của Mỹ sang Trung Quốc.

Nam Nguyễn