Nguyên mẫu súng trường tấn công AK-12 đã được giới thiệu với thế giới vào năm 2012 khác rất nhiều so với mẫu mà quân đội Nga trang bị hiện nay. Khi mới ra đời, AK-12 có rất nhiều điểm giống vũ khí của phương Tây? Nhưng tại sao Nga lại quyết định bỏ những thiết kế này trên mẫu súng AK-12?
Trước hết mục tiêu của súng trường AK thời đại mới, là bắt kịp và vượt qua các đối thủ chính của nó từ các công ty chế tạo vũ khí cầm tay lừng danh của phương Tây như ArmaLite, Heckler, Koch, FN và những công ty khác trên thị trường súng trường tấn công. Và mô hình 2012 rất được chờ đợi, đã làm được điều đó.
Nguyên mẫu AK-74M là một vũ khí đã lạc hậu trên cả phương diện trang bị và mặt ý thức hệ vào đầu thế kỷ XXI; khi các đối thủ nước ngoài của nó tỏ ra hiệu quả hơn trên chiến trường; nhất là sự phát triển của các loại giáp chống đạn cá nhân mới.
Điều quan trọng hơn là súng trường tiến công của phương Tây có thiết kế công thái học, mô-đun, chính xác với độ giật thấp hơn. Các đối thủ của súng AK kém tin cậy hơn trong điều kiện thời tiết khắc nghiệt, nhưng lại được các đặc nhiệm ưa thích hơn, trong các hoạt động trên toàn cầu.
Do vậy muốn tồn tại phải sửa đổi; nền tảng AK cần phải nâng cấp mạnh mẽ theo xu hướng súng trường tiến công kiểu phương Tây, giảm độ giật và nâng cao mức chính xác khi bắn; một cần gạt hạn định chế độ bắn tiện lợi, được bố trí ngay trên ngón tay cái trên cả hai mặt của súng.
Tay kéo khóa nòng cũng có thể bố trí cả hai bên súng, thuận lợi cho cả những người thuận cả tay phải và tay trái. Những bổ sung này cùng với những thiết kế hiện đại trên phiên bản AK-12 hiện tại, có thể khiến nó trở thành súng trường tấn công số 1 trên chiến trường.
Nhưng theo phóng viên của tờ Russia Beyond, những nguyên mẫu AK-12 được tiết lộ vào năm 2012 có tất cả các tính năng này cùng với những tính năng mà nó có ngày nay. Tuy nhiên, một điều gì đó đã xảy ra, và các kỹ sư Nga đã quyết định loại bỏ các tính năng này.
Vậy sự khác biệt giữa phiên bản đầu tiên của AK-12 và phiên bản đang trang bị hiện nay là gì, đó là AK-12 đời đầu, mức độ hiện đại và tiện lợi hơn, nhưng kém tin cậy hơn. Tuy nhiên, AK-12 vẫn là một bước tiến lớn so với gia đình AK đông đảo trước kia.
Trước hết về báng súng của AK-12, có thể điều chỉnh dài-ngắn phù hợp với hình dáng từng người sử dụng và gập vào khi di chuyển. Với thiết kế tiện lợi, người lính có thể điều chỉnh báng súng khẩu AK-12 cho hợp hình dáng của anh ta trong bất kỳ hoàn cảnh nào; ngay cả khi đang mặc áo giáp bò trong bùn.
Tay cầm của AK-12 cũng được thiết kế kiểu tay nắm của súng ngắn, cho khả năng cầm nắm “chắc tay” hơn; đồng thời nó là nơi chứa hộp phụ tùng để bảo quản súng (phiên bản AK cũ để ở đế báng súng).
Hộp tiếp đạn của AK-12 được làm bằng nhựa, có cửa sổ có thể quan sát số đạn còn lại trong hộp tiếp đạn. Hộp tiếp đạn thường của AK-12 là 30 viên, ngoài ra còn hộp tiếp đạn đĩa với số lượng đến 96 viên; AK-12 có thể sử dụng tất cả các loại hộp tiếp đạn của AK-74 và các biến thể.
Một thiết kế đặc trưng của súng trường tiến công hiện đại là việc bố trí các ray Picatinny; AK-12 cũng không là ngoại lệ khi có các ray Picatinny cả mặt trên và dưới của súng, có thể bố trí nhiều phụ kiện như kính ngắm, đèn pin tùy theo nhiệm vụ.
Những cải tiến lớn của AK-12 nữa là loa giảm giật, có thể giảm 30% lực giật hậu khi bắn và hạn chế “góc nảy” của súng khi bắn loạt liên thanh; trên loa giảm giật, còn có các mấu để đập vỡ cửa kính và cắt dây thép gai.
Về nguyên lý hoạt động, AK-12 vẫn theo nguyên lý cổ điển của dòng AK, đó là sử dụng trích khí hành trình dài, khóa nòng xoay; khóa an toàn bằng chẹn chân cò.
Câu hỏi đặt ra là tại sao AK-12 bỏ các thiết kế như kiểu súng trường tiến công của NATO. Theo các chuyên gia công nghiệp quốc phòng Nga và kỹ sư cấp cao của công ty Kalashnikov Concern là ông Vladimir Onokoy cho biết, những thiết kế của vũ khí phương Tây sẽ làm giảm độ tin cậy của khẩu AK.
Mẫu AK-12 đời đầu đã không hoàn thành được các bài thử nghiệm quân sự khắc nghiệt. Đồng thời những ý kiến của các tướng lĩnh cao cấp của Bộ Quốc phòng Nga cho rằng, “tin cậy mới là yếu tố quan trọng nhất của mẫu súng trường tiến công, còn những thiết kế khác là không cần thiết và chỉ làm tăng giá thành sản xuất”.
Việc thiết kế tay kéo khóa nòng kiểu M-16 cho AK-12 cũng sẽ gây tốn kém thêm cho ngân sách nhà nước và sau đó câu hỏi đặt ra: “Làm gì với hàng triệu khẩu AK-74”? Điều tương tự cũng sẽ xảy ra với việc tạo ra một nút thả băng đạn mới, do vậy sẽ phải thay đổi cấu tạo bên trong của AK.
Như đã đề cập ở trên, AK-12 là một bước tiến đáng mong đợi và nó vượt xa những mẫu của gia đình AK trước đây. Mặc dù ko sử dụng một số thiết kế như của súng trường phương Tây như mong đợi, nhưng mức độ tiện lợi, chính xác và đặc biệt là súng vẫn giữ được khả năng hoạt động tin cậy của dòng AK-47 lừng danh. Nguồn ảnh: Guns.
Tiến Minh