Tại sao những vi phạm tại CDC Cần Thơ vẫn chưa được giải quyết dứt điểm?

Trung tâm Kiểm soát bệnh tật TP Cần Thơ (xây mới với Dự án Trung tâm Sức khỏe sinh sản) ở thời điểm giữa năm 2020 bùng phát dịch bệnh nhưng thiết bị y tế không thể sử dụng nên vẫn đóng cổng, bên trong bảo vệ phơi áo quần

Dự án CDC TP Cần Thơ (tên cũ là Dự án Trung tâm Sức khỏe sinh sản) được xây mới với tổng mức đầu tư 41.481.345.000 đồng từ nguồn ngân sách nhà nước, thực hiện từ năm 2017 đến 2019. Vào ngày 14/6/2019, Đoàn Kiểm toán ngân sách địa phương ở TP Cần Thơ đã có biên bản xác nhận số liệu và tình hình kiểm toán với Ban 2 nêu rõ những vi phạm trong gói thầu thiết bị y tế tại dự án. Buổi làm việc có nhiều người nhưng ký biên bản về phía cơ quan kiểm toán có Kiểm toán viên Nguyễn Văn Hòa, Kiểm toán viên Nguyễn Anh Thương, còn Ban 2 là Giám đốc Nguyễn Chí Hùng.

Nội dung kiểm toán việc tuân thủ các quy định trong công tác lập, thẩm định, phê duyệt thiết kế - dự toán; Công tác lựa chọn nhà thầu, ký kết hợp đồng; Công tác nghiệm thu, thanh quyết toán; Công tác quản lý tiến độ; công tác quản lý chất lượng; xác định giá trị của các gói thầu. Kiểm toán chỉ kiểm tra trên hồ sơ, tài liệu do Ban 2 cung cấp, không kiểm định chất lượng các sản phẩm.

Theo biên bản, gói thầu cung cấp thiết bị y tế, hệ thống âm thanh được UBND TP Cần Thơ phê duyệt kế hoạch đấu thầu rộng rãi trong nước, thực hiện trong quý II năm 2018. Quyết định trúng thầu do Ban 2 phê duyệt, đơn vị trúng thầu là Công ty TNHH Phát triển Thương mại dịch vụ và Trang thiết bị Y tế Đại Hữu (Công ty Đại Hữu), giá trúng thầu 17.503.550.000 đồng. Hợp đồng được Ban 2 ký với Công ty Đại Hữu ngày 23/8/2018, hình thức hợp đồng trọn gói, thực hiện 300 ngày từ ngày ký.

Kiểm toán cho biết tiến độ thực hiện hợp đồng: “Đến thời điểm hiện tại (thời điểm kiểm toán- PV) chủ đầu tư đã nghiệm thu thanh toán cho nhà thầu 2.810.150.000 đồng, đạt 16,05% tổng giá trị hợp đồng. Hồ sơ thanh toán đầy đủ hóa đơn GTGT, bảng tổng hợp khối lượng nghiệm thu, giấy để nghị thanh toán vốn đầu tư, giấy đề nghị rút vốn”. Tuy nhiên, số đã thanh toán này cũng như toàn bộ giá trị hợp đồng của gói thầu 17.503.550.000 đồng không được kiểm toán chấp nhận.

Lý do không chấp nhận là một số thiết bị đã nghiệm thu nhưng chưa có giấy phép nhập khẩu, tất cả các thiết bị nhập khẩu chưa có giấy chứng nhận đăng ký lưu hành. Một số chứng từ các máy không phải do nhà thầu trúng thầu sao y là chưa phù hợp với điều khoản trong hợp đồng đã ký. Hồ sơ nghiệm thu các máy chưa có tài liệu chứng minh năm sản xuất của máy. Các thiết bị còn lại của hợp đồng chưa nghiệm thu lắp đặt nhưng đã nhập về trung tâm, các thiết bị này đơn vị chưa cung cấp giấy phép nhập khẩu (đối với các loại máy phải có giấy phép nhập khẩu), giấy chứng nhận lưu hành sản phẩm đối với thiết bị nhập khẩu”.

Việc từ chối của kiểm toán được căn cứ theo quy định tại hồ sơ yêu cầu, bản cam kết tại hồ sơ dự thầu và quy định tại Thông tư số 30/2015/TT-BYT ngày 12/10/2015 của Bộ Y tế quy định việc nhập khẩu trang thiết bị y tế và Thông tư số 14/2018/TT-BYT ngày 15/5/2018 của Bộ Y tế ban hành danh mục trang thiết bị y tế được xác định mã số hàng hóa theo danh mục hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu Việt Nam.

Trước tình hình đó, ngày 22/8/2019, Giám đốc Sở Tài chính TP Cần Thơ Nguyễn Quang Nghị ký Công văn số 2540/STC-QLNS gửi Ban 2 yêu cầu nhà thầu cung cấp đầy đủ hồ sơ theo quy định tại các Điều 17, 20 của Nghị định 36/2016/NĐ-CP ngày 15/5/2016 của Chính phủ khi nghiệm thu bàn giao sản phẩm thiết bị y tế. Công văn nêu rõ do tính chất rất khẩn trương và quan trọng nên đề nghị Ban 2 có báo cáo giải trình chậm nhất đến 16h ngày 23/8/2019 để Sở Tài chính kịp thời tổng hợp, tham mưu với UBND TP Cần Thơ có biện pháp xử lý tiếp theo. Tuy nhiên yêu cầu không được đáp ứng.

Ngày 18/5/2020, Ban 2 có Công văn số 316/BQLDA2-KT do Phó Giám đốc Nguyễn Văn Phúc ký yêu cầu Công ty Đại Hữu cung cấp đầy đủ hồ sơ theo quy định. Cụ thể, cung cấp đầy đủ bản gốc hoặc bản sao theo quy định hồ sơ mời thầu (nếu là bản sao phải cung cấp bản gốc để đối chiếu) các hồ sơ như sau: Giấy phép bán hàng thuộc bản quyền của nhà sản xuất hoặc giấy ủy quyền bán hàng của đại lý phân phối; Giấy phép nhập khẩu; Giấy phép lưu hành; Giấy chứng nhận kiểm định đối với hàng hóa bắt buộc phải kiểm định theo quy định của pháp luật Việt Nam; Chứng nhận nguồn gốc xuất xứ (CO); Chứng nhận chất lượng hàng hóa (CQ); Tờ khai hải quan không bị tẩy xóa thông tin; Parking list không bị tẩy xóa thông tin; Invoice (vận đơn) không bị tẩy xóc thông tin. Thời gian cung cấp đến hết ngày 25/5/2020”. Hết hạn, Công ty Đại Hữu không đáp ứng.

Công văn số 08/BQLDA2-KT do Phó giám đốc Ban 2 Lê Hiền Khanh ký, gửi Phòng Cảnh sát kinh tế Công an TP Cần Thơ đề nghị “hỗ trợ xác minh tính pháp lý và nguồn gốc xuất xứ các trang thiết bị y tế do Công ty Đại Hữu cung cấp

Đến ngày 31/12/2020, Phó giám đốc Ban 2 Lê Hiền Khanh ký Công văn số 08/BQLDA2-KT gửi Phòng Cảnh sát kinh tế Công an TP Cần Thơ đề nghị hỗ trợ xác minh tính pháp lý và nguồn gốc xuất xứ các trang thiết bị y tế do Công ty Đại Hữu cung cấp. Trong công văn có đoạn: “Công ty Đại Hữu đã tạm ứng, thanh toán giá trị thiết bị tương đương 16.628.372.000 đồng. Tuy nhiên, nhà thầu không cung cấp hồ sơ, thủ tục chứng minh nguồn gốc xuất xứ các trang thiết bị theo quy định mà cố tình viện dẫn nhiều lý do không phù hợp quy định pháp luật nhằm không cung cấp hồ sơ, thủ tục, chứng nhận nguồn gốc xuất xứ các trang thiết bị y tế do nhà thầu cung cấp. Để thực hiện quản lý đầu tư công đúng các quy định hiện hành Ban 2 căn cứ vào các quy định pháp luật và Hợp đồng số 08/2018/HĐ-BQLDA2 ngày 19/2/2019, đã nhiều lần để nghị Công ty Đại Hữu cung cấp đầy đủ hồ sơ, thủ tục bản gốc hoặc bản sao theo quy định hồ sơ mời thầu (nếu là bản sao phải cung cấp bản gốc để đối chiếu) các hồ sơ như sau: Giấy phép bán hàng thuộc bản quyền của nhà sản xuất quyền bán hàng của đại lý phân phối; Giấy phép nhập khẩu; Giấy phép lưu hành; Giấy chứng nhận kiểm định đối với hàng hóa bắt buộc phải kiểm định theo quy định của pháp luật Việt Nam; Chứng nhận nguồn gốc xuất xứ (CO); Chứng nhận chất lượng hàng hóa (CQ); Tờ khai Hải quan không bị tẩy xóa thông tin; Parkinh list không bị tẩy xóa thông tin; Invoice (Vận đơn) không bị tẩy xóa thông tin. Nhưng đến nay Công ty Đại Hữu vẫn không cung cấp hồ sơ theo quy định”.

Ngày 5/7/2021, Phòng Kế toán Ban 2 có công văn do Trưởng phòng Nguyễn Kiên Sơn ký báo cáo vUBND TP Cần Thơ về thực trạng hồ sơ các dự án sai phạm nghiêm trọng các quy định về quản lý đầu tư công, không đủ điều kiện quyết toán dự án hoàn thành theo quy định pháp luật. Báo cáo nhắc lại ngày 14/6/2019, Kiểm toán Nhà nước làm việc không công nhận giá trị thiết bị y tế của dự án do không có hồ sơ thủ tục theo quy định và cho đến giữa năm 2021, chưa được nghiệm thu đưa vào sử dụng dù hợp đồng đã được thanh toán (không có chữ ký của Kế toán trưởng Ban 2). Thực trạng kéo dài đến nay, quá hạn cam kết hoàn thành hợp đồng đã hơn 2 năm.

Tại sao có tình trạng này? Phải chẳng CDC Cần Thơ có điều gì “khó nói” hay có những “bắt tay ngầm” trong dự án này?

Công lý & Xã hội tiếp tục thông tin.

Tâm Phúc - Ngọc Duyên