Tại sao ô tô lại cần có vùng hấp thụ xung lực?

Vùng biến dạng ô tô (crumple zone), hay còn gọi là vùng hấp thụ xung lực là khu vực được thiết kế nằm ở phía trước và phía sau thân xe. Khi xảy ra va chạm, bộ phận này sẽ kéo dài thời gian xảy ra tai nạn thông qua hiện tượng "biến dạng" có kiểm soát để hấp thụ và phân tán năng lượng, thay vì truyền trực tiếp toàn bộ lực va chạm vào khoang hành khách.

Vùng hấp thụ xung lực ô tô là khu vực được thiết kế nằm ở phía trước và phía sau thân xe. Ảnh: Dubizzle

Nhờ cơ chế này, mức độ chấn thương của người lái và hành khách sẽ giảm đáng kể, tăng khả năng sống sót trong những vụ tai nạn giao thông nghiêm trọng.

Lịch sử ra đời vùng biến dạng ô tô

Khái niệm vùng hấp thụ xung lực ô tô (vùng biến dạng) lần đầu được đưa ra vào năm 1937 bởi Béla Barènyi, một kỹ sư ô tô làm việc tại Mercedes-Benz. Ông tin rằng nếu đầu và đuôi xe có thể “uốn cong” khi va chạm, trong khi khoang lái được gia cố chắc chắn, những người trong xe sẽ được bảo vệ tốt hơn.

Mercedes-Benz W111 Fintail - chiếc xe đầu tiên trên thế giới có vùng hấp thụ xung lực. Ảnh: Prestige And Performance Car

Năm 1958, ý tưởng này đã được ứng dụng trên mẫu Mercedes-Benz W111 Fintail, chiếc xe đầu tiên có vùng hấp thụ xung lực. Đây là bước ngoặt trong lĩnh vực phát triển các tính năng an toàn cho ô tô, đặt nền móng cho các thiết kế xe hơi hiện đại ngày nay.

Cơ chế hoạt động của vùng biến dạng

Khi va chạm xảy ra, vùng biến dạng ở đầu và đuôi xe sẽ bóp méo, gãy hoặc uốn cong dần. Quá trình này kéo dài thời gian va chạm, từ đó giảm lực tác động trực tiếp lên hành khách. Lực được phân tán ra bên ngoài khoang lái, hạn chế tình trạng động cơ hay các bộ phận khác bị đẩy vào trong.

Nếu không có vùng biến dạng, những chiếc xe có khung và thân xe cứng sẽ truyền toàn bộ lực va chạm trực tiếp đến người ngồi trong xe. Trong một số trường hợp, hiện tượng cong vênh ở đầu xe, đuôi xe hoặc động cơ có thể đẩy vào khoang hành khách, gây ra thương tích nghiêm trọng.

Nguồn video: Maruti Suzuki

Thiết kế cụ thể của vùng hấp thụ xung lực ô tô thường là bí mật công nghệ của các hãng xe. Tuy nhiên, đa số các nhà sản xuất sử dụng kết hợp nhiều loại vật liệu như thép cường độ cao để chịu lực chính, nhôm nhằm giảm trọng lượng, nhựa và composite để tối ưu khả năng biến dạng. Sự phối hợp này giúp xe vừa đảm bảo độ an toàn, vừa duy trì hiệu quả vận hành.

Từ phát minh của Béla Barènyi trên chiếc Mercedes-Benz W111, vùng biến dạng đã trở thành một trong những phát minh quan trọng nhất của ngành ô tô và được xem là tiêu chuẩn an toàn bắt buộc trong ngành ô tô hiện đại. Đây là bộ phận có ý nghĩa sống còn, góp phần cứu sống hàng triệu người trong các vụ tai nạn.

Tuy nhiên, vùng biến dạng chỉ là một phần trong hệ thống an toàn bị động trên ô tô và hoạt động song song với nhiều công nghệ khác như túi khí, dây an toàn, cột trụ lái gập gọn.

Ngoài ra, khi lựa chọn ô tô, bạn không chỉ quan tâm đến an toàn bị động mà còn cả những công nghệ an toàn chủ động như phanh ABS, cân bằng điện tử, cảnh báo va chạm. Những tính năng an toàn chủ động này cũng có thể cứu mạng bạn trong trường hợp tai nạn.

Chính sự kết hợp này giúp ô tô ngày càng đạt chuẩn an toàn cao hơn, bảo vệ tối đa tính mạng người ngồi trong xe.

Bạn có góc nhìn (hoặc có trải nghiệm) nào về vấn đề trên? Hãy để lại bình luận bên dưới hoặc chia sẻ bài viết về Báo VietNamNet theo email: otoxemay@vietnamnet.vn. Các nội dung phù hợp sẽ được đăng tải. Xin cảm ơn!

Ngô Minh