Tại sao súng trường tấn công chính xác AEK-971 bị Nga loại bỏ?

Súng trường tấn công AEK-971 được coi là dòng vũ khí cá nhân chính xác nhất của Nga, tuy nhiên chúng lại thất bại trước AK-74 và AK-12.

Bộ tư lệnh quân đội Liên Xô vào thập niên 1970 tiến hành các cuộc thử nghiệm để tìm kiếm mẫu súng trường tấn công mới để thay thế dòng AK-47 vốn được biên chế từ năm 1948 và đã trở nên lạc hậu.

"Một số hạn chế của AK-47 là sử dụng đạn quá mạnh và độ rơ lớn, dẫn đến độ chính xác thấp, đặc biệt khi xạ thủ đứng bắn. Điều này không tốt khi đánh cận chiến hoặc tác chiến ẩn mình trong các tòa nhà", nguồn tin từ lực lượng thực thi pháp luật Liên Xô khi đó cho biết.

Nhà máy Cơ khí Kovrov (KMZ) khi đó giới thiệu SA-006, mẫu súng suýt chút nữa đánh bại AK-74 của tổng công trình sư Mikhail Kalashnikov.

SA-006 được trang bị hệ thống tự động cân bằng gồm hai bộ phận trượt ngược chiều nhau bên trong thân súng nhằm giảm độ giật của mỗi phát bắn tới 50%.

"Trong các cuộc thử nghiệm, AK-74 và SA-006 đều chứng tỏ độ chính xác cao hơn nhiều AK-47 nhờ sử dụng đạn 5,45x39 mm", tổng biên tập tạp chí Kho vũ khí của Tổ quốc Viktor Murahovsky nói.

"SA-006 có độ chính xác cao hơn 1,5 lần so với AK-74, mẫu súng sau này được chọn làm vũ khí tiêu chuẩn của quân nhân Liên Xô và Nga trong nhiều thập kỷ", ông Murahovsky cho biết.

Các chuyên gia nhận định lý do quân đội Liên Xô chọn AK-74 làm súng trường tấn công tiêu chuẩn do vũ khí này đơn giản và tương đồng với mẫu cũ.

Điều này giúp các đơn vị công nghiệp quốc phòng Liên Xô dễ sản xuất các bộ phận và hộp tiếp đạn cho AK-74 do họ đã quen chế tạo AK-47 trong thời gian dài.

Ngoài ra, AK-74 được đánh giá phù hợp với mọi xạ thủ, từ tân binh cho tới lính chuyên nghiệp. "Nếu đưa SA-006 vào phát triển, nhiều thứ sẽ cần hiện đại hóa hoặc thay đổi và tốn kém rất nhiều tiền. Do AK-74 cho kết quả tốt, họ quyết định dừng lại ở đó", Murahovsky nói.

SA-006 sau đó được cải tiến và trở thành AEK-971, mẫu súng trường tấn công nhằm cạnh tranh với AK-12.

AEK-971 sử dụng cơ chế nạp đạn bằng khí nén với khóa nòng xoay.

Tuy nhiên, nó có tới hai bộ phận trích khí và pít ton, một gắn với bolt, một gắn với một thanh kim loại nặng.

Khi hoạt động, hai bộ phận sẽ chuyển động ngược nhau và triệt tiêu độ giật lẫn nhau giúp cho súng cân bằng khi bắn.

Cả hai pít ton được đồng bộ hóa thông qua một bánh răng. Thiết kế này nhằm vô hiệu hóa 3 trong 4 nguyên nhân tạo ra độ giật.

Sự chuyển động đồng bộ và ngược nhau giữa các xung sẽ khiến chúng triệt tiêu lẫn nhau và làm cho khẩu súng trở nên cân bằng hơn.

AEK-971 được một số đơn vị của Tổng cục An ninh Liên bang Nga (FSB) sử dụng.

Kết hợp với chụp bù giật đầu nòng mới giúp cho việc bắn của súng chính xác hơn.

"AEK-971 có độ giật thấp hơn AK-74. Mẫu súng này có tốc độ bắn tới 900 phát/phút, còn súng AK vào khoảng 600 phát/phút. AEK-971 tốt, song rất nhạy và chỉ phù hợp với những người lính đủ kinh nghiệm sử dụng súng", nguồn tin trong lực lượng thực thi pháp luật Nga cho biết.

Nguồn tin cho biết một người lính ít được huấn luyện sẽ không biết cách tháo lắp lẫn bảo trì AEK-971 do mẫu súng này có nhiều bộ phận và đòi hỏi các công cụ đặc biệt hơn so với dòng súng AK.

"Bạn không thể ném AEK-971 vào đống cát rồi nhặt nó lên và bắn. Bạn cần biết phải làm gì với nó và cần thực hiện những thao tác nào", nguồn tin cho biết.

AEK-971 có thể sử dụng hộp đạn rời của dòng AK.

Báng súng bằng nhựa cao phân tử hoặc bằng thép của AEK-971 có thể gấp sang bên để tiết kiệm không gian.

Nút khóa an toàn cũng là nút chọn chế độ bắn với ba chế độ là từng viên, hai viên và tự động. Hệ thống nhắm cơ bản của loại súng này là điểm ruồi dạng chữ V

AEK-971 có trọng lượng 3,3kg, chiều dài 960mm, nòng dài 420mm có khả năng băn tới 900 viên/phút.

Súng có 3 biến thể, AEK-971 sử dụng cỡ đạn 5,45x39 mm, AEK-972 dùng cỡ đạn 5,56x45 mm tiêu chuẩn NATO và AEK-973 dùng loại đạn 7,62x39 mm tiêu chuẩn Nga.

Súng có tốc độ bắn 900 viên/phút, tầm bắn hiệu quả 500 mét, tầm bắn tối đa 1.000 mét. Máy cò hoạt động ở 3 chế độ bắn phát 1, loạt ngắn 3 viên hoặc liên thanh.

AEK-971 và AK-12 đã cạnh tranh để trở thành vũ khí tiêu chuẩn trong trang bị Ratnik của người lính Nga, tuy vậy AK-12 đã giành chiến thắng.