Tại sao Tổng thầu đường sắt Cát Linh-Hà Đông dám đòi thêm 50 triệu USD

Bộ GTVT vừa chính thức phát thông cáo về thông tin liên quan tới Tổng thầu Trung Quốc đề nghị được thanh toán 50 triệu USD trước khi chạy thử tàu (Hà Nội).

Tổng thầu EPC Trung Quốc đề nghị được thanh toán 50 triệu USD trước khi chạy thử tàu.

Theo Bộ GTVT, do dịch Covid-19, nên đã giao Ban Quản lý dự án Đường sắt (đại diện chủ đầu tư) thường xuyên họp trực tuyến với Tổng thầu, Tư vấn giám sát và các đơn vị liên quan để giải quyết công việc của dự án.

Ngày 12/5 vừa qua, Ban Quản lý dự án Đường sắt đã tổ chức họp trực tuyến với ông Tiêu Vu Thái-Tổng Giám đốc Công ty Hữu hạn tập đoàn Cục 6 Đường sắt Trung Quốc (Tổng thầu EPC).

Tại cuộc họp này, ông Thái đã trao đổi: Tổng thầu đang gặp khó khăn về nguồn vốn, đặc biệt là việc thanh toán cho các nhà sản xuất, nhà thầu phụ. Do đó, kiến nghị Chủ đầu tư thanh toán cho Tổng thầu 50 triệu USD trước khi thực hiện vận hành thử toàn hệ thống và thanh toán toàn bộ trước khi bàn giao chính thức dự án.

Quyền Giám đốc Ban Quản lý dự án đường sắt Vũ Hồng Phương cho biết, số tiền trên, là giá trị công việc đã hoàn thành mà Tổng thầu đang hoàn thiện các thủ tục nghiệm thu để giải ngân theo hợp đồng EPC.

Theo Ban Quản lý dự án đường sắt, việc thanh toán kinh phí thực hiện dự án theo các mốc thanh toán được quy định tại hợp đồng.

“Đây không phải là chi phí phát sinh tăng thêm của hợp đồng mà là việc họ đã làm, nhưng vì thiếu thủ tục nên chưa được thanh toán. Còn việc chạy thử tàu là của Tổng thầu phải thực hiện theo hợp đồng. Không phát sinh thêm chi phí gì. Không phải buộc thanh toán thì họ mới làm”, ông Phương khẳng định.

Lãnh đạo Ban quản lý dự án đường sắt cũng khẳng định, hoạt động chạy thử tàu không phát sinh thêm bất kể chi phí nào, phía tổng thầu phải thực hiện theo hợp đồng đã ký.

Bộ GTVT cho rằng, đề nghị của tổng thầu chưa phù hợp với các điều khoản thanh toán của Hợp đồng EPC và các Phụ lục hợp đồng đã ký. Dù chia sẻ khó khăn với tổng thầu, nhưng phải đầy đủ thủ tục mới giải ngân được. Do đó, đại diện chủ đầu tư sẽ thực hiện thanh toán cho Tổng thầu theo các quy định của Hợp đồng và các quy định của pháp luật liên quan.

Tới nay, Chủ đầu tư đã thanh toán cho Tổng thầu khoảng 80% giá trị hợp đồng EPC, phần còn lại khoảng 20%, tương đương hơn 130 triệu USD.

Dự án còn tồn tại những gì?

Bộ GTVT cho biết, hiện Dự án đường sắt đô thị đã cơ bản hoàn thành khối lượng công việc thi công xây dựng và lắp đặt thiết bị. Các công việc còn lại chủ yếu là hoàn thiện hiện trường, mỹ quan, chỉnh sửa 1 số thiết bị để chuẩn bị cho vận hành thử toàn hệ thống; chỉnh sửa, hoàn thiện hồ sơ hoàn công để phục vụ công tác nghiệm thu, bàn giao dự án.

Theo Ban Quản lý dự án đường sắt, do ảnh hưởng dịch Covid-19 nên hiện nay mới có 4 chuyên gia cấp cao của tổng thầu dự án đường sắt đô thị tuyến Cát Linh-Hà Đông có mặt tại Việt Nam.

Mặc dù dự án đã hoàn thành 99% khối lượng nhưng Bộ GTVT cũng chưa hứa thời gian cụ thể để đưa dự án vào khai thác.

Dự kiến đầu tháng 6 này, 150 nhân sự của tổng thầu từ Trung Quốc sẽ sang Việt Nam bằng đường bộ để tiếp tục công việc tại dự án.

Theo báo cáo của Chính phủ gửi Quốc hội về tình hình triển khai dự án đường sắt Cát Linh-Hà Đông, dự án đã cơ bản hoàn thành, tuy nhiên chưa đủ điều kiện nghiệm thu, bàn giao đưa vào khai thác.

Dự án còn tồn tại một số vướng mắc liên quan đến thiết bị công nghệ, đánh giá an toàn đoàn tàu, công tác vận hành toàn hệ thống và thanh quyết toán...

Dự án hiện đã hoàn thành cơ bản các hạng mục xây lắp nhà ga và Depot (khu hạ tầng kỹ thuật bảo dưỡng sửa chữa đoàn tàu), đã thực hiện nghiệm thu 2 trong 5 hạng mục công trình xây dựng cơ bản có thể nghiệm thu có điều kiện là đường ray và cầu cạn; 3 hạng mục còn lại vẫn còn tồn tại cả về hiện trường và hồ sơ, chưa đủ điều kiện nghiệm thu vẫn đang được tổng thầu chỉnh sửa và khắc phục các tồn tại về phần kiến trúc.

Về phần thiết bị, tổng thầu và các tư vấn vẫn đang tiếp tục trao đổi làm việc để thống nhất các nội dung còn vướng mắc về thông số thiết bị của một số hạng mục chuyên ngành thiết bị. Tổng thầu đang hoàn thiện lại hồ sơ và bổ sung các nội dung còn thiếu để đủ điều kiện nghiệm thu.

Đường sắt đô thị Cát Linh-Hà Đông được khởi công năm 2011, sau 9 lần sai hẹn về đích mà lần gần nhất theo cam kết của Bộ GTVT là vào tháng 4/2019 nhưng bất thành.

Mặc dù dự án đã hoàn thành 99% khối lượng nhưng Bộ GTVT cũng chưa hứa thời gian cụ thể để đưa dự án vào khai thác.

Dự án sử dụng vốn vay ODA của Trung Quốc, với điều kiện chỉ định Tổng thầu EPC là Công ty Hữu hạn Tập đoàn Cục 6 đường sắt Trung Quốc thực hiện.

Chủ đầu tư là Bộ GTVT (Ban Quản lý dự án đường sắt được giao trực tiếp quản lý dự án, đại diện chủ đầu tư). Tư vấn giám sát là Công ty trách nhiệm hữu hạn giám sát xây dựng Viện Nghiên cứu thiết kế công trình đường sắt Bắc Kinh (Trung Quốc).

Toàn tuyến có chiều dài tuyến đi trên cao là 13,5km (từ Cát Linh đi Hà Đông), khổ đường 1.435mm và 12 nhà ga trên cao. Đoàn tàu chạy với vận tốc thiết kế tối đa 80km/giờ, vận tốc bình quân khai thác 35km/giờ, khai thác với tần suất vận chuyển khoảng 2 phút/chuyến. Dự án có tổng mức đầu tư sau điều chỉnh là 886 triệu USD (hơn 20.000 tỷ đồng).

Dự kiến ban đầu đưa vào khai thác năm 2016 nhưng phải điều chỉnh lùi tiến độ nhưng đến nay vẫn chưa đưa vào khai thác thương mại.

Sau nhiều lần thất hứa, Bộ GTVT cũng không “hứa” khi nào vận hành chính thức./.

Phi Long/VOV.VN