Tại sao vàng vượt qua Euro trở thành tài sản dự trữ lớn thứ hai toàn cầu?

Nhờ sự kết hợp giữa việc các ngân hàng trung ương tích cực mua vàng và giá vàng tăng vọt, vàng đã vượt qua euro để trở thành tài sản dự trữ lớn thứ hai trên thế giới. Tuy nhiên, vàng không hẳn đang thay thế Euro mà thực chất đang dần lấn át đồng USD.

Vàng đã vượt qua đồng Euro để trở thành tài sản dự trữ quan trọng thứ hai trên toàn cầu.

Dựa trên dữ liệu từ Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) và được chuyên gia phân tích, vào cuối năm 2024, vàng chiếm 19,6% tổng dự trữ toàn cầu, trong khi euro chỉ chiếm 15,9%. Tỷ trọng của euro trong dự trữ toàn cầu giảm 0,6% từ năm 2023-2024, từ 16,5% xuống 15,9%. Trong khi đó, tỷ trọng của vàng tăng mạnh từ 18,1% lên 19,6%. Đồng thời, tỷ lệ đồng USD trong dự trữ toàn cầu giảm từ 48,4% xuống 46,5%.

Tỷ trọng của vàng trong dự trữ toàn cầu đã tăng nhanh trong vài năm qua. Vào năm 2018, vàng chỉ chiếm 11,6% tổng dự trữ, trong khi đồng USD chiếm tới 54,6%.

Nhu cầu vàng của các ngân hàng trung ương đạt hơn 1.000 tấn trong năm 2024, đánh dấu năm thứ ba liên tiếp ở mức này. Để so sánh, từ năm 2010-2021, dự trữ vàng của các ngân hàng trung ương chỉ tăng trung bình 473 tấn mỗi năm.

Theo dữ liệu từ Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF), từ năm 2006-2023, các ngân hàng trung ương trên toàn cầu đã tăng lượng vàng nắm giữ chính thức khoảng 200 triệu troy ounce (tương đương 6.221 tấn). Con số này chưa tính đến lượng vàng lớn mà Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc (và có thể một số quốc gia khác) mua ngoài sổ sách.

Các chuyên gia chỉ ra rằng vàng ngày càng hấp dẫn đối với các quốc gia "lo ngại về các lệnh trừng phạt và sự suy giảm vai trò của các đồng tiền lớn trong hệ thống tiền tệ quốc tế". Nói cách khác, họ đang cố gắng bảo vệ mình khỏi việc đồng USD bị "vũ khí hóa" và mất giá. Chuyên gia lưu ý "một bước ngoặt đối với kim loại quý này diễn ra vào khoảng thời gian Nga tiến hành Chiến dịch quân sự đặc biệt tại Ukraine vào tháng 2/2022".

Điều này không có gì bất ngờ. Theo một báo cáo của Hội đồng Đại Tây Dương, trong những năm gần đây, đặc biệt kể từ khi Nga tiến hành Chiến dịch quân sự đặc biệt tại Ukraine và nhóm G7 tăng cường sử dụng các biện pháp trừng phạt tài chính, một số quốc gia đã bày tỏ ý định đa dạng hóa dự trữ khỏi đồng USD.

Một bài viết trên Forbes nhận định: "Vàng không chịu rủi ro từ đối tác hay các lệnh trừng phạt quốc tế, điều mà một số ngân hàng trung ương (như Nga) cần phải lo lắng".

Những lo ngại về sự thiếu trách nhiệm tài chính của Mỹ và việc sử dụng thuế quan như một công cụ đàm phán cũng làm suy giảm niềm tin vào đồng USD. "Khi Mỹ muốn theo đuổi cách tiếp cận cô lập hơn trong thương mại, việc các ngân hàng trung ương của các đối tác thương mại lớn đa dạng hóa dự trữ khỏi đồng USD là điều hợp lý", một nhà phân tích giải thích.

Chuyên gia kinh tế về khí hậu và hàng hóa của Capital Economics, Hamad Hussain, cho biết các ngân hàng trung ương có thể sẽ tiếp tục tích lũy vàng.

"Thực tế, nhận thức về vàng như một hàng rào chống lại các rủi ro tài chính, lạm phát và địa chính trị toàn cầu càng củng cố lý do để các nhà quản lý dự trữ ngân hàng trung ương phân bổ một phần lớn hơn trong danh mục đầu tư của họ cho vàng. Những nghi ngờ gần đây về vị thế an toàn của đồng USD cũng có thể tăng sức hấp dẫn của cả vàng và Euro như các tài sản dự trữ trong những năm tới", ông Hussain chia sẻ.

Đức Bình