Chị Mùi yêu rác, đam mê biến rác thành hoa

Giữa tiết trời Hà Nội gần 40 độ C, khi cái nóng hầm hập phả ra từ những khối bê tông, nhựa đường dường như muốn thiêu đốt mọi thứ, chúng tôi tìm về Trang trại Kiến Vàng của chị Mùi (Đông Bình, Hùng Tiến, Mỹ Đức, Hà Nội). Thật bất ngờ, không gian tại đây lại mát mẻ và thoáng đãng hơn hẳn so với trung tâm thủ đô sầm uất.

Một màu xanh tươi mát bao phủ khắp nơi, điểm xuyết những bông hoa nhài trắng muốt, khóm mười giờ nở bung rực rỡ, hay những chậu rau xanh mơn mởn. Không khí trong lành, thoang thoảng hương đất ẩm và cỏ cây, khiến chúng tôi cảm thấy an yên đến lạ, như lạc vào một thế giới hoàn toàn khác, tách biệt khỏi sự ồn ào, bụi bặm của phố thị.

Không gian Trang trại Kiến Vàng ngập bóng cây xanh, hoa màu và cây ăn trái. Ảnh: Thanh Thảo

Chủ nhân của không gian “xanh” này là chị Lê Thị Mùi, một người phụ nữ với dáng người mảnh khảnh, nhanh nhẹn, ánh mắt chị lấp lánh sự nhiệt huyết và nụ cười lúc nào cũng hiện hữu. Nhìn chị thoăn thoắt chăm sóc vườn cây, ít ai nghĩ rằng chị từng là một công chức nhà nước với công việc ổn định suốt 20 năm. Giờ đây, chị lại chọn gắn bó với đất, với những thứ mà nhiều người coi là “đồ bỏ đi” để viết nên câu chuyện của riêng mình.

Bước ngoặt định mệnh

Mười năm trước, cuộc sống của chị Mùi bỗng chốc đảo lộn khi hai người bạn thân thiết lần lượt qua đời vì căn bệnh ung thư chỉ trong một tuần. Nỗi đau ấy như một hồi chuông cảnh tỉnh, thôi thúc chị đặt ra những câu hỏi trăn trở về sức khỏe, về môi trường sống và chất lượng thực phẩm hàng ngày.

Chị Mùi chia sẻ: "Lúc đó tôi thực sự suy sụp. Cũng chính khoảnh khắc ấy, tôi nhận ra rằng sức khỏe quý giá hơn tất cả. Tôi không muốn tiếp tục sống trong một vòng quay đầy hóa chất, áp lực và ô nhiễm”.

Trang trại với nhiều loại cây, tươi tốt và trong lành. Ảnh: Thanh Thảo

Chị quyết định từ bỏ công việc công chức, chị thuê một mảnh đất hoang ở Mỹ Đức và bắt đầu hành trình "yêu rác". Từ đó Trang trại Kiến Vàng ra đời, là đứa con tinh thần chị cùng những cộng sự ngày đêm săn sóc, nâng niu

Ban đầu, không ít người e dè, thậm chí coi những gì chị làm là "điên rồ". Nhưng rồi, không chỉ đất đai trở nên màu mỡ, hoa nở rộ, rau xanh tươi tốt hơn, mà bản thân chị Mùi cũng cảm nhận rõ sự thay đổi tích cực về sức khỏe, da dẻ hồng hào, tinh thần minh mẫn. Những kết quả rõ rệt ấy chính là minh chứng thuyết phục nhất cho lối sống xanh mà chị theo đuổi.

Chị trực tiếp thử nghiệm các phương pháp ủ để tìm ra mô hình xử lý rác hiệu quả nhất. Ảnh: Thanh Thảo

Tại đây, chị trực tiếp thử nghiệm và kiên trì với mô hình xử lý rác thải hữu cơ để sản xuất phân bón sạch. Mỗi ngày, chị lại cặm cụi đi gom từng bao rác, lựa nhặt, phân loại, phơi, ủ. Từ thịt thừa, rau héo, vỏ cua, mắm muối, những thứ mà người ta vứt bỏ chị đều coi như một nguồn tài nguyên quý giá.

Chị thường xuyên ra chợ để “xin rác” về ủ. Ảnh: Nhân vật cung cấp

Bằng kiến thức tự học từ sách vở, tài liệu nước ngoài và qua chính trải nghiệm, chị dần hoàn thiện phương pháp ủ rác phù hợp với khí hậu Việt Nam. "Mỗi ngày đều nhìn vào lợi ích sức khỏe để cố gắng, vì không ai cho mình sức khỏe được cả. Chỉ ai từng trải qua cảnh nắng lên là ngồi thở mới hiểu điều mình đang cố gắng là vì điều gì", chị tâm sự.

Lan tỏa lối sống xanh

Thay vì cố gắng thuyết phục từng người, chị Mùi thay đổi cách tiếp cận. Chị lập trang chia sẻ trên mạng xã hội, làm video, livestream hướng dẫn, viết bài chia sẻ kinh nghiệm ủ rác. "Mình không còn cố gắng chứng minh nữa. Mình chia sẻ những gì mình làm được. Ai thấy phù hợp thì sẽ tự tìm đến", chị nói.

Những video, bài viết chị đăng tải đều được mọi người quan tâm, hưởng ứng nhiệt tình. Cách làm này đã mang lại hiệu quả bất ngờ. Ngày càng nhiều người từ khắp nơi, từ các tỉnh, thành đến cả cộng đồng người Việt ở nước ngoài, tìm đến chị để học cách biến rác thành hoa.

Cộng đồng “Yêu rác - Biến rác thành hoa” do chị thành lập đã thu hút gần 17.000 người theo dõi trên Facebook. Ảnh: Chụp màn hình

Chị Mùi đã thành lập nhóm Facebook "Yêu rác – Biến rác thành hoa" vào năm 2021, hiện nay nhóm đã thu hút gần 17.000 thành viên. Với tinh thần đơn giản, sạch sẽ, chị hướng dẫn mọi người cách ủ rác hữu cơ bằng men vi sinh và mật rỉ đường. Sau 2-3 ngày ủ, nước rác có thể dùng để tưới cây, cung cấp đầy đủ những dưỡng chất cần thiết cho cây trồng.

Tùy theo từng cá nhân, cấu trúc nhà ở mặt đất hay chung cư, chị sẽ tư vấn và hướng dẫn chi tiết cho các thành viên trong nhóm. Nhiều thành viên ủ thành công và chăm cây tươi tốt, họ chia sẻ hình ảnh và quá trình với nhau, vừa để khoe chút thành quả vừa tạo động lực cho nhau tiếp tục duy trì lối sống xanh.

Chị sẵn sàng tư vấn, hướng dẫn tận tình cho từng thành viên trong nhóm. Ảnh: Thanh Thảo

"Biến rác thành hoa không phải là khẩu hiệu mà với tôi đó là một hành trình sống – để sống sạch, sống khỏe, sống xanh", chị Mùi tâm niệm.

Những cố gắng âm thầm

Thời gian đầu, chị gặp không ít thất bại, rác ủ bị mùi, cây chết vì pha sai tỷ lệ. Thậm chí, khi mở rộng Trang trại Kiến Vàng, chị còn đối mặt với sự không tin tưởng của nhân công và cả những ý kiến trái chiều của gia đình. "Gia đình thấy tôi quá say mê những điều viển vông, nên giữa tôi và người thân không tìm được tiếng nói chung. Khoảng thời gian đó mình không được gia đình ủng hộ. Lúc đó thực sự là quãng thời gian khó khăn nhất với tôi", chị bộc bạch.

Nhưng chị không bỏ cuộc. Sau những đêm thức trắng, chị vẫn vững tin vào con đường mình đã chọn. Chị tự mình làm lại từ đầu, kiểm chứng từng quy trình, và cuối cùng, Trang trại Kiến Vàng đã thành công áp dụng vi sinh vào toàn bộ hoạt động, hoàn toàn không sử dụng hóa chất hay thuốc trừ sâu.

Chị Mùi chia sẻ: "Khi mình bắt đầu mọi người nghĩ mình rất là kỳ lạ, nhất là khi mình lại nghỉ công việc ổn định để tập trung cho việc tư vấn xử lý rác. Nhưng mình nghĩ bản thân mình cũng là một người thành công vì mình lan tỏa được tinh thần sống xanh". Chị không chỉ là người tạo ra phân bón sạch, mà còn là thành công trong việc thay đổi nhận thức cộng đồng.

Thành quả sau những cố gắng của chị là màu xanh của lá, hương thơm của hoa ngay tại trang trại. Ảnh: Thanh Thảo

Chị Nguyễn Thị Lý, cộng tác viên của Trang trại Kiến Vàng chia sẻ: “Trước đây tôi cũng đã có ý thức phân loại rác thải tại nguồn để những người thu gom dễ xử lý. Nhưng chỉ khi đặt chân tới trang trại và làm việc cùng với chị Mùi tôi mới thấy trân trọng rác hữu cơ hơn cả. Ở đây, mọi người không lãng phí một cọng rau, một chút thức ăn thừa mà tất cả đều được ủ kỹ và trở thành phân bón cho cây trồng”.

Chính nguồn rác thải hữu cơ này đã vun trồng lên những luống rau xanh rờn, những bông hoa hồng và nhiều loại cây ăn trái tươi tốt trong trang trại. Chị Lý chỉ là một trong số rất nhiều minh chứng cho những giá trị mà chị Mùi và cộng đồng đã và đang lan tỏa.

“Rác thải chính là nguồn tài nguyên quý giá”

Nhìn những hình ảnh các thành viên trong cộng đồng “Yêu rác - Biến rác thành hoa chia sẻ”, từ những khu vườn nhỏ trên sân thượng chung cư đến các trường học, trang trại, ý thức về việc phân loại và tái chế rác đang dần hình thành, tạo nên một làn sóng sống xanh mạnh mẽ.

Tất cả cây xanh trong trang trại đều sử dụng nguồn rác hữu cơ được xử lý đúng cách. Ảnh: Thanh Thảo

Nhìn về tương lai, chị Mùi vẫn tràn đầy nhiệt huyết và hy vọng. Chị mong muốn chính quyền các cấp sẽ đồng hành, hỗ trợ tuyên truyền và nhân rộng những mô hình xử lý rác tại nguồn. "Để người dân thay đổi thói quen, cần có giải pháp và chế tài phù hợp. Khi họ thấy lợi ích, thấy rõ hiệu quả và có phương pháp đơn giản phù hợp, thói quen sẽ thay đổi", chị nhấn mạnh.

Chị Mùi luôn tâm niệm một điều, cũng là kim chỉ nam cho toàn bộ hành trình của chị, đó là: "Rác thải nếu được xử lý đúng cách thì sẽ trở thành nguồn tài nguyên vô giá. Nếu chưa thể ủ rác để trồng hoa thì hãy bắt đầu từ việc xử lý rác tại nguồn".

THANH THẢO- PHẠM LANH