Taliban chiếm thủ phủ tỉnh Zaranj, Afghanistan, LHQ cảnh báo giai đoạn nội chiến tàn khốc

Khởi động đánh chiếm các tỉnh lỵ

Taliban đã chiếm được thành phố Zaranj, thủ phủ tỉnh Nimruz, miền nam Afghanistan hôm 6/8, là tỉnh lị đầu tiên mà lực lượng này chiếm được từ tay Chính phủ Afghanistan, trong khi đẩy mạnh tấn công ở hai tỉnh khác.

Cũng có nguồn tin nói, Taliban đã giành quyền kiểm soát thành phố Lashkar Gah, thủ phủ tỉnh Helmand.

Taliban đã tăng cường chiến dịch tấn công nhằm đánh bại chính phủ do Mỹ hậu thuẫn, khi các lực lượng nước ngoài hoàn tất việc rút quân khỏi nước này sau 20 năm trực tiếp can thiệp.

Taliban đã chiếm hàng chục quận, huyện và cửa khẩu biên giới trong những tháng gần đây và gây áp lực lên một số tỉnh lị, bao gồm Herat ở phía tây và Kandahar ở phía nam, khi quân đội nước ngoài rút đi.

Zaranj là tỉnh lị đầu tiên rơi vào tay Taliban kể từ khi Mỹ đạt được thỏa thuận hòa bình với lực lượng vào tháng 2/2020 để rút quân.

Tỉnh Nimruz, miền nam Afghanistan có vị trí chiến lược đối với Taliban, nằm sát biên giới Iran. Ảnh: Aljazeera/GM.

Người phát ngôn của Sở cảnh sát Nimruz, nói với hãng tin Reuters, Taliban chiếm được thành phố Zaranj vì thiếu quân tiếp viện từ Chính phủ.

Một phát ngôn viên của Taliban cho biết trên Twitter, quân nổi dậy đã "giải phóng hoàn toàn" tỉnh Nimruz và giành quyền kiểm soát dinh Thống đốc, trụ sở cảnh sát và các tòa nhà cơ quan chính phủ khác ở địa phương.

Các nguồn tin của Taliban cho biết, lực lượng này đang ăn mừng và chiến thắng ở Zaranj sẽ thúc đẩy tinh thần của các chiến binh của họ ở các tỉnh khác. Một chỉ huy Taliban nói với Reuters, cho biết, tỉnh Nimruz có tầm quan trọng chiến lược vì nó nằm ở biên giới với Iran.

“Đây là sự khởi đầu, các tỉnh khác sẽ sớm rơi vào tay chúng tôi trong nay mai.”, quan chức Taliban nói.

Biên tập viên James Bays của Al Jazeera báo cáo từ Kabul, cho biết, Taliban đã kiểm soát sân bay ở Zaranj và các tòa nhà chính phủ quan trọng khác. Taliban cũng đăng tải ra những bức ảnh về những gì đang diễn ra ở Zaranj, trong đó cho thấy các chiến binh lực lượng này trên xe bọc thép Humvees, chiến lợi phẩm từ lực lượng Mỹ và NATO.

Sau khi đánh chiếm được thủ phủ tỉnh Nimruz, Taliban đang tấn công ở nhiều tỉnh lị khác. Ảnh: Noorullah Shirzada/ AFP.

Hôm 6/8, Taliban đã gửi một thông cáo tới các phương tiện truyền thông, nói lực lượng đã thả các tù nhân khỏi nhà tù ở Zaranj.

Minh chức cho các tuyên bố bằng văn bản, Taliban đã gửi hình ảnh và video cho giới truyền thông, thể hiện, các chiến binh của họ ở khu vực gần các tòa nhà thuộc chính phủ tại địa phương, dinh Tỉnh trưởng và các đồn điền gần biên giới Iran.

Cũng hôm 6/8, TOLONews, kênh truyền hình lớn nhất Afghanistan đã phát hành đoạn phim cho thấy người dân đang bồng bế chạy trốn về phía biên giới Iran.

Trong khi đó, một sĩ quan cao cấp của quân đội Afghanistan chỉ huy cuộc phản công ở miền nam nước này cho biết, các cuộc không kích của Không quân Afghanistan đã giết chết quan chức hàng đầu của Taliban là Nimroz cùng với 14 tay chân của ông ta.

Từng bước làm suy yếu Chính phủ Afganistan

Tại Kabul, hôm 6/8, những tay súng Taliban đã giết Dawa Khan Menapal, người đứng đầu Trung tâm Thông tin và Truyền thông của Chính phủ Afghanistan, trong một loạt vụ ám sát nhằm làm suy yếu Chính phủ của Tổng thống Ashraf Ghani.

Vụ giết ông Menapal diễn ra vài ngày sau khi Taliban cảnh báo, lực lượng này sẽ nhắm vào các quan chức chính quyền cấp cao để trả đũa việc Chính phủ gia tăng các cuộc không kích.

Taliban đã tăng cường chiến dịch tấn công nhằm đánh bại Chính phủ do Mỹ hậu thuẫn khi các lực lượng nước ngoài hoàn tất việc rút quân sau khỏi Afganistan: Ảnh: Abdul Khaliq Achakzai / Reuters.

Nhiều nhà hoạt động xã hội, nhà báo, quan chức, thẩm phán và nhân vật quần chúng đấu tranh để duy trì một chính quyền Hồi giáo tự do, đã bị các chiến binh Taliban sát hại trong nỗ lực bịt miệng những tiếng nói bất đồng, theo Reuters.

Các quan chức cho biết, trong một diễn biến khác, các tay súng Taliban cũng đã tấn công các lực lượng dân quân liên minh với chính phủ. Ít nhất 10 binh sĩ Afghanistan và một chỉ huy của các thành viên vũ trang thuộc nhóm dân quân Abdul Rashid Dostum ở tỉnh Jowzjan, miền bắc nước này đã thiệt mạng.

Abdul Qader Malia, phó thống đốc tỉnh Jowzjan, cho biết: “Taliban đã tiến hành các cuộc tấn công bạo lực vào vùng ngoại ô Sheberghan, thủ phủ tỉnh trong tuần này và trong các cuộc đụng độ khốc liệt, một chỉ huy của lực lượng dân quân thân chính phủ đã bị giết.

Cảnh báo nội chiến khốc liệt!

Một quan chức khác của Jowzjan, cho biết 9/10 huyện của tỉnh này hiện do Taliban kiểm soát, trong khi giao tranh ở nội đô Sheberghan đang diễn ra. Với tình hình hiện tại, khả năng các tỉnh Jowzjan và Helmand sẽ sớm rơi vào tay Taliban.

Diễn biến tình hình đã khiến hôm 6/8, Anh phải đưa ra cảnh báo tất cả các công dân nước này ở Afghanistan phải rời đi ngay lập tức.

Thông tin về tình hình Nimruz cũng được đưa ra khi Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc nhóm họp tại New York, Mỹ để thảo luận về cuộc xung đột.

Nhân viên an ninh Afghanistan và dân quân thân Chính phủ chiến đấu chống lại Taliban, đứng gác ở huyện Enjil, tỉnh Herat. Ảnh: Hoshang Hashimi / AFP.

Đặc phái viên LHQ tại Afghanistan, Deborah Lyons, hôm 6/8 nhấn mạnh với Hội đồng Bảo an LHQ rằng cuộc chiến ở Afghanistan đã bước vào giai đoạn tàn khốc với hơn 1.000 dân thường thiệt mạng trong tháng qua, trong cuộc tấn công của Taliban; yêu cầu Hội đồng Bảo an phải kịp thời đưa ra một tuyên bố dứt khoát rằng, các cuộc tấn công nhắm vào các thành phố phải dừng lại lập tức.

Đại sứ Nga tại Liên hợp quốc Vassily Nebenzia cảnh báo viễn cảnh Afghanistan rơi vào cuộc nội chiến toàn diện và kéo dài "là một thực tế rõ ràng".

Nhà ngoại giao cấp cao của Mỹ Jeffrey DeLaurentis kêu gọi Taliban ngừng bắn để theo đuổi một giải pháp chính trị và bảo vệ cơ sở hạ tầng cũng như sự an toàn của người dân Afghanistan.

Nhà Trắng cảnh báo, các hành động của Taliban sẽ không giúp lực có được tính hợp pháp quốc tế mà nhóm này tìm kiếm.

Huy Anh/Aljazeera, Reuters