Tấm bằng đại học Y gần 60 năm tuổi và câu chuyện về một bác sĩ quân y

Gần đây, trên các diễn đàn mạng xã hội, nhiều hình ảnh về những tấm bằng tốt nghiệp đại học từ nhiều thập kỷ trước của thế hệ cha ông được chia sẻ, thu hút sự quan tâm của cộng đồng mạng.

Những tấm bằng không chỉ là kỷ vật cá nhân, mà còn gợi mở câu chuyện về một thời kỳ học tập và cống hiến của các thế hệ trí thức đi trước.

Trong số đó, nổi bật là hình ảnh tấm bằng tốt nghiệp bác sĩ đa khoa của Trường Đại học Y Hà Nội, cấp năm 1966, của ông Phạm Văn Lạn. Tấm bằng do Giáo sư Hồ Đắc Di - Hiệu trưởng đầu tiên của Trường Đại học Y Hà Nội sau Cách mạng Tháng Tám - ký. Tên đầy đủ và đúng của ông là Phạm Văn Lạn, song trên bằng in thành Phạm Văn Lan do thiếu một dấu chấm.

Ông Phạm Văn Lạn học khóa 1961 - 1966, cùng khóa với liệt sĩ, bác sĩ Đặng Thùy Trâm, một trong những biểu tượng tiêu biểu của thế hệ bác sĩ thời chiến.

Tấm bằng tốt nghiệp của ông nội anh Khoa được chia sẻ rộng rãi trên mạng xã hội. (Ảnh: NVCC)

Người đăng tải hình ảnh tấm bằng này là anh Phạm Đăng Khoa (SN 1993, ở Thái Bình) - cháu nội của ông. Anh Khoa chia sẻ bản thân chỉ biết đến tấm bằng sau khi ông nội qua đời.

“Tôi bất ngờ khi nhìn thấy tấm bằng tốt nghiệp của ông. Trước đó, tôi chỉ biết ông là bác sĩ quân y, chứ không hề biết ông có bằng đại học và tấm bằng ấy vẫn còn nguyên vẹn sau nhiều năm”, anh kể.

Theo anh Khoa, ông nội mình sinh năm 1937, nhưng trong giấy khai sinh, bằng đại học và nhiều giấy tờ cá nhân ghi năm sinh 1939.

Thông tin về ông Phạm Văn Lạn được lưu trong cuốn kỷ yếu khóa 1961 - 1966, Đại học Y Hà Nội (Ảnh: NVCC)

Sinh ra trong gia đình nhà nho nghèo, có truyền thống hiếu học và yêu nước, từ khi còn trẻ, ông Phạm Văn Lạn mong muốn cống hiến cho Tổ quốc bằng con đường tri thức. Thời điểm đó, điều kiện kinh tế gia đình rất khó khăn. Những năm đầu, ông phải đi bộ từ Thái Bình (nay là Hưng Yên) lên Hà Nội để thi và theo học đại học.

Khi ông theo học Đại học Y Hà Nội, ông đã có vợ và con nhỏ. Thương em trai học hành vất vả, anh trai của ông - giáo viên được Nhà nước cấp xe đạp để đi dạy học tại Yên Bái đã nhường lại chiếc xe cho ông để tiện đi lại, đồng thời trích một phần lương giáo viên để hỗ trợ tiền ăn học, bởi gia đình không đủ khả năng chu cấp.

Sau khi hoàn thành chương trình THPT, trong bối cảnh đất nước bị xâm lược, với suy nghĩ “phụng sự Tổ quốc là điều có ý nghĩa nhất”, ông Phạm Văn Lạn nỗ lực ôn tập và thi đỗ Trường Đại học Y Hà Nội vào năm 24 tuổi. Sau 7 năm học tập, ông tốt nghiệp bác sĩ đa khoa và lập tức lên đường công tác theo sự điều động của tổ chức.

Theo hồ sơ công tác, ông từng đảm nhiệm nhiều vị trí quan trọng trong quân đội: công tác tại Đoàn 559, làm Bệnh xá trưởng Đoàn 559 tại Lào (1968 - 1973), Đội trưởng Đội điều trị Tiểu đoàn 9 và nhiều chức vụ khác. Năm 1988, ông nghỉ hưu và trở về quê nhà với quân hàm Trung tá.

Trải qua hơn 30 năm công tác, ông Phạm Văn Lạn được Đảng và Nhà nước trao tặng nhiều huân, huy chương cao quý cùng Huy hiệu 55 năm tuổi Đảng.

Những dòng nhật ký của ông Phạm Văn Lạn trong quá trình học tập. (Ảnh: NVCC)

Sau khi về hưu, ông trở thành bác sĩ của bà con trong địa phương mình. Trong gia đình, ông cũng giữ trọn vai trò của người thầy thuốc gia đình. Nhà anh Khoa và ông nội chỉ cách nhau khoảng 150m, nên ngày nào anh cũng sang thăm, trò chuyện cùng ông bà. Mỗi khi người thân đau ốm, ông đều ân cần thăm khám, hướng dẫn cách điều trị.

Bà nội anh Khoa mắc bệnh tim, hằng ngày ông đều đo huyết áp, nhịp tim và ghi chép cẩn thận vào sổ theo dõi. Ông mất vào năm 2022 sau một cơn đau tim cấp tính. Sáng ngày ông qua đời, ông vẫn đo nhịp tim cho bà.

Hiện trong gia đình anh Phạm Đăng Khoa có người chú theo nghề y, giữ chức Trưởng khoa Ngoại phẫu thuật tại Bệnh viện Đa khoa TP Thái Bình, tiếp nối truyền thống chữa bệnh, cứu người của ông Phạm Văn Lạn.

Giang Phạm