Tầm bóp: Rau dại ở Việt Nam, nước ngoài là thần dược

Tầm bóp vốn là cây rau dại mọc hoang. Ngày xưa không có thực phẩm nên chúng được sử dụng làm rau ăn. Gần đây loài cây này trở nên sốt với những người sành ăn không chỉ vị ngon mà nó còn có tác dụng chữa bệnh. Dưới đây là những tác dụng của cây tầm bóp.

Tầm bóp là một cây thuốc nam quý. Dạng cây thảo mọc hằng năm, cao 50-90cm, phân nhiều cành. Thân cây có góc, thường rũ xuống. Lá mọc so le, hình bầu dục, chia thùy hay không, dài 30-35mm, rộng 20-40mm; cuống lá dài 15-30mm. Hoa mọc đơn độc, có cuống mảnh, dài khoảng 1cm. Ðài hình chuông, có lông, chia ra từ phía giữa thành năm thùy.

Tràng hoa màu vàng tươi hay màu trắng nhạt, có khi điểm những chấm màu tím ở gốc, hơi chia 5 thùy. Quả mọng tròn, nhẵn, lúc non màu xanh, khi chín màu đỏ, có đài cùng lớn với quả, dài 3-4cm, rộng 2cm, bao trùm lên ở ngoài như cái túi. Hạt nhiều, hình thận, ra hoa kết quả quanh năm.

Thành phần hóa học quả của cây tầm bóp chứa nhiều chất đạm, chất béo, chất xơ, canxi, sắt, vitaminA, vitamin C... Cũng chính vì giá trị dinh dưỡng lớn mà những người làm công việc lênh đênh trên sông nước nên ăn để tránh được bệnh Scorbut (do thiếu vitami C gây ra chảy máu nướu răng, chậm lành vết thương, các vết thâm tím rộng trên da...).

Cây tầm bóp rất tốt cho sức khỏe.

Tác dụng dược lý của rau tầm bóp là tính kháng khuẩn antibactérien, chống ung thư anti-cancéreux, chống đông máu anti-coagulant (anticoagulant), chống bệnh bạch huyết anti-leucémique, chống nấm và vi khuẩn antimycobactérienne, chống loại nấm nguyên sinh antimycoplasmique, (loại vi khuẩn không có vách tế bào), chống co thắt antispasmodique.

Loài này còn giúp chống ung bướu antitumorales, kháng siêu vi khuẩn virus antivirales, hạ đường máu hypoglycémie, hạ huyết áp hypotension (hạ áp suất động mạch), điều hòa tính miễn nhiễm immunomodulateur (điều hòa biến đổi một số tế bào miễn nhiễm hoạt động quá mức immunitaires hyperactifs), kích thích sự miễn nhiễm immunostimulant.

Ở nước ngoài, tầm bóp được coi là loại "thần dược" và có giá rất đắt.

Những năm 2004, các nhà khoa học nghiên cứu tại Viện khảo cứu các hợp chất thiên nhiên thuộc ĐH Y khoa Kaohsiung (Đài Loan) về hoạt tính chống ung thư gan của cây tầm bóp (Physalis angulata) ghi nhận: Các dịch chiết toàn cây bằng nước và bằng ethanol được đánh giá về hoạt tính chống ung thư gan trên các dòng tế bào Hep G2, Hep 3B, PLC/PRF/5, ghi nhận hoạt tính chống ung thư do gây ra hiện tượng tế bào tự hủy (apoptosis) phối hợp với những rối loạn chức năng của các mitochondria nơi màng tế bào bị ung thư. Tác dụng diệt bào này không xảy ra nơi các tế bào gan lành mạnh. Nghiên cứu này được đăng trên Life Sciences số 74 năm đó.

Tại nước ngoài, tầm bóp được đóng gói “sang chảnh”, bày bán trên kệ siêu thị. Riêng ở Nhật Bản và Trung Quốc, quả tầm bóp có giá lên tới khoảng 700k/kg. Chúng được nhà phân phối quảng bá ở nước ngoài để là để ăn, nấu canh, còn được dùng như một vị thuốc Nam với tác dụng tiêu đờm, thanh nhiệt…

Theo quan niệm của Đông y, tầm bóp là loại thân thảo có vị đắng, tính mát không độc. Quả có vị chua, tính bình, tác dụng thanh nhiệt lợi tiểu, tiêu đờm. Tầm bóp có thể sử dụng đắp ngoài để trị nhọt, đinh độc, lấy cây tầm bóp tươi tắm cho trẻ trị rôm sẩy hiệu quả.

Ngoài ra tầm bóp có thể sử dụng như thuốc chữa các bệnh viêm họng, đau yết hầu, bệnh tiểu đường và ung thư (tử cung, họng, phổi, đại tràng).

Trên đây là những tác dụng của cây tầm bóp. Thông tin chỉ mang tính chất tham khảo, nếu bạn muốn sử dụng cây tầm bóp chữa bệnh gì thì nên hỏi ý kiến của các bác sĩ chuyên khoa trước khi dùng.

Vân Anh(Tổng hợp)