Tâm điểm chú ý đổ về ông Mike Pence

Cựu Phó tổng thống Mike Pence. Ảnh: Reuters.

Cựu Phó tổng thống Mike Pence đã xuất hiện trước bồi thẩm đoàn vào hôm 27/4 trong buổi điều trần về nỗ lực đảo ngược kết quả bầu cử năm 2020 của cựu Tổng thống Donald Trump, theo nguồn tin.

New York Times nhận định ông Pence cho lời khai trong một cuộc điều tra hình sự có thể định hình số phận pháp lý và chính trị của vị sếp cũ - người đồng thời có thể là đối thủ của ông vào năm 2024.

Ông đã dành hơn 5 giờ sau cánh cửa đóng kín tại tòa án trong lần xuất hiện này. An ninh được thắt chặt tại tòa án liên bang ở Washington và một con chó đánh hơi bom được trông thấy ở hành lang.

Cựu Phó tổng thống Mỹ được coi là nhân chứng quan trọng trong cuộc điều tra. Lời khai của ông có thể là mấu chốt của vụ việc trong lúc chiến dịch tranh cử 2024 đang tăng nhiệt.

Nhân chứng chính

Là mục tiêu của chiến dịch gây áp lực trong những ngày cuối năm 2020 - đầu năm 2021, ông Pence từng được ông Trump thuyết phục để đóng vai trò quan trọng trong việc ngăn chặn hoặc trì hoãn sự chứng nhận quốc hội trước chiến thắng của Tổng thống Joe Biden.

Ông Pence - người được cho là sẽ sớm quyết định về việc có thách thức ông Trump để trở thành ứng viên tổng thống đảng Cộng hòa năm 2024 hay không - đã từ chối yêu cầu này.

Cố vấn của ông Pence đã thảo luận với quan chức Bộ Tư pháp Mỹ vào năm 2022 về việc cung cấp lời khai trong cuộc điều tra hình sự, nhằm xác định liệu ông Trump và một số đồng minh có vi phạm luật liên bang khi cố gắng níu kéo quyền lực hay không.

Nhưng các cuộc đàm phán đã thất bại, khiến công tố viên yêu cầu trát hầu tòa để lấy lời khai của ông Pence.

Cựu Phó tổng thống Mỹ Mike Pence đã cho lời khai về cuộc điều tra cựu tổng thống Donald Trump. Ảnh: Reuters.

Cả ông Pence và ông Trump đều cố gắng chống lại trát đòi hầu tòa. Với vai trò giám sát chứng nhận kết quả bầu cử vào ngày 6/1/2021, cựu phó tổng thống Mỹ cho rằng nó vi phạm điều khoản “phát biểu hoặc tranh luận” của Hiến pháp. Trong khi đó, ông Trump tuyên bố các cuộc thảo luận của họ được bảo vệ bởi đặc quyền hành pháp.

Tuy nhiên, những nỗ lực của ông Trump nhằm ngăn chặn lời khai dựa trên tuyên bố đặc quyền hành pháp đã bị tòa án bác bỏ.

Về phần ông Pence, ông đã thắng một phần trong nỗ lực ngăn chặn hoặc hạn chế lời khai của mình.

Chánh án giám sát đại bồi thẩm đoàn đã ra phán quyết ông sẽ không phải thảo luận các vấn đề liên quan đến vai trò chủ tịch Thượng viện của mình vào ngày 6/1, nhưng ông sẽ phải làm chứng về bất cứ hành vi phạm tội tiềm ẩn nào của ông Trump.

Một tòa phúc thẩm liên bang vào tối 26/4 đã bác bỏ đơn kháng cáo của ông Trump nhằm ngăn chặn lời khai từ ông Pence, cho phép việc làm chứng được tiếp tục vào hôm 27/4.

Nỗ lực của ông Trump nhằm “bám giữ" quyền lực sau thất bại trong các cuộc thăm dò, và cách nó dẫn đến vụ tấn công Điện Capitol, là trọng tâm của một trong hai cuộc điều tra tội phạm liên bang do cố vấn đặc biệt Jack Smith giám sát.

Ông Smith đã thu thập bằng chứng về một loạt hành động của ông Trump và các đồng minh sau Ngày bầu cử năm 2020.

Nó bao gồm kế hoạch tập hợp các nhóm đại cử tri dự khuyết từ một số bang dao động, có thể do ông Trump đưa ra khi phản đối kết quả Cử tri Đoàn.

Họ cũng kiểm tra xem liệu ông Trump có lừa gạt nhà tài trợ bằng cách thu hút các khoản đóng góp chống gian lận bầu cử, mặc dù đã nhiều lần được thông báo không có bằng chứng nào cho thấy cuộc bầu cử bị “đánh cắp”.

Công tố viên hạt Fulton, Fani T. Willis, cũng đang thu thập bằng chứng về việc liệu ông Trump có tham gia vào âm mưu lật ngược kết quả bầu cử ở bang Georgia hay không. Bà đã ra hiệu rằng sẽ công bố bất cứ cáo trạng nào vào mùa hè này.

Gây sức ép

Không rõ ông Pence đã cung cấp lời khai gì vào hôm 27/4. Nhưng các công tố viên chắc chắn quan tâm đến lời kể của ông về những tương tác với cựu Tổng thống Trump cùng các cố vấn, bao gồm John Eastman.

Ông Trump xuất hiện cùng với ông Pence trong cuộc vận động ở Newport News, Virginia vào năm 2020. Ảnh: Reuters.

Eastma là luật sư đã thúc đẩy ý tưởng rằng họ có thể tận dụng quy trình chứng nhận quốc hội vào ngày 6/1/2021 để ông Trump có cơ hội giữ nguyên chức vụ. Kế hoạch đó dựa vào việc ông Pence sử dụng vai trò chủ tịch Thượng viện để làm trật bánh bước cuối cùng trong việc khẳng định chiến thắng của ông Biden.

Nhưng luật sư hàng đầu của ông Pence và các cố vấn bên ngoài kết luận rằng phó tổng thống không có thẩm quyền pháp lý để làm như vậy.

Ông Pence đã mô tả một số cuộc trò chuyện của ông với ông Trump trong cuốn hồi ký “So Help Me God”.

Theo đó, ông Pence kể lại cách ông Trump làm việc với ông Eastman để gây áp lực buộc ông phải làm điều mà cựu phó tổng thống rõ ràng không thể và sẽ không làm.

Ông viết rằng vào sáng ngày 6/1/2021, ông Trump đã cố gắng “hạ gục” ông một lần nữa trong cuộc điện thoại.

“Bạn sẽ bị hạ gục như kẻ yếu đuối”, cựu tổng thống Mỹ nói với ông Pence. "Nếu bạn làm điều đó (từ chối nghe theo yêu cầu của ông Trump), tôi đã phạm sai lầm lớn 5 năm trước!".

Việc ông Pence không sẵn sàng làm theo kế hoạch của ông Trump, nhằm ngăn chặn hoặc trì hoãn việc xác nhận kết quả bầu cử, đã khiến cựu tổng thống Mỹ tức giận.

Ông được cho là đã tấn công phó tổng thống của mình vào thời điểm đó một cách riêng tư và công khai hôm 6/1/2021.

Ông Pence sau đó trở thành mục tiêu của đám đông ủng hộ ông Trump tràn vào tòa nhà Điện Capitol.

Một số người đã hô vang: “Hãy treo cổ Mike Pence!” khi họ di chuyển qua khu phức hợp. Có người thậm chí còn mang theo giá treo cổ giả đứng bên ngoài tòa nhà.

Minh An