'Tấm hộ chiếu' cho doanh nghiệp Việt Nam vươn ra thế giới

Dây chuyền sản xuất tại Nhà máy Sunhouse

Số liệu của Cognitive Market Research cho thấy, quy mô thương mại điện tử xuyên biên giới toàn cầu đạt 791,5 tỷ USD năm 2024 và dự kiến tăng trưởng kép 30,5%/năm giai đoạn 2024 - 2031. Có thể thấy, xuất khẩu qua thương mại điện tử đang trở thành xu hướng trong thương mại toàn cầu, mở ra cơ hội lớn để doanh nghiệp Việt Nam vươn ra thị trường quốc tế. Các doanh nghiệp Việt Nam đã và đang mở rộng sự hiện diện trực tuyến tại nhiều thị trường trọng điểm như: Hoa Kỳ, Trung Quốc, EU, Nhật Bản, Hàn Quốc, đồng thời tìm kiếm cơ hội tại các thị trường tiềm năng mới như ASEAN, Trung Đông, Nga hay Úc.

TẬN DỤNG TIỀM NĂNG XUẤT KHẨU QUA THƯƠNG MẠI ĐIỆN TỬ

Thông qua chương trình Amazon Global Selling đã hỗ trợ doanh nghiệp Việt Nam xuất khẩu qua thương mại điện tử, phát triển kinh doanh trên quy mô toàn cầu, tiếp cận khách hàng của Amazon trên khắp thế giới và xây dựng thương hiệu quốc tế.

"Thương mại số Việt Nam đang trong giai đoạn chuyển mình," Tổng Giám đốc Amazon Global Selling Đông Nam Á Larry Hu chia sẻ. "Amazon Global Selling nhận thấy xuất khẩu qua thương mại điện tử đang trở thành một động lực quan trọng trong chiến lược thương mại quốc tế và phát triển thương hiệu của Việt Nam. Trên cơ sở đó, Amazon định hướng sẽ hỗ trợ doanh nghiệp tại các khu vực kinh tế đang phát triển đổi mới sản phẩm, chuyển đổi số hoạt động và vươn ra toàn cầu bằng cách cung cấp cho doanh nghiệp Việt Nam những công cụ và chuyên môn cần thiết để thành công với thương mại điện tử toàn cầu."

Theo số liệu của Amazon, hàng Việt xuất khẩu và bán trên Amazon tăng 300% trong 5 năm qua, riêng năm 2023 lên tới 17 triệu sản phẩm. Từ 2019-2023, số lượng doanh nghiệp Việt Nam đạt doanh số 1 triệu USD mỗi năm trên Amazon tăng gấp 10 lần. Cùng đó, số lượng đối tác bán hàng Việt tham gia chương trình Đăng ký Thương hiệu (Brand Registry) của Amazon gấp 35 lần trong 5 năm.

Nhận thấy tiềm năng của xuất khẩu qua thương mại điện tử, Sunhouse đã quyết định mở rộng sang kênh xuất khẩu trực tuyến với bước đi chiến lược cho hành trình đa dạng hóa thị trường và chinh phục người tiêu dùng Mỹ.

Bước vào thị trường Mỹ thông qua nền tảng thương mại điện tử xuyên biên giới Amazon từ giữa năm 2021, Sunhouse đã nỗ lực trong chiến lược tối ưu sản phẩm và thương hiệu trên kênh thương mại điện tử, doanh số Amazon của Sunhouse đã tăng gấp ba lần so với giai đoạn đầu, vươn lên Top 3 “Sản phẩm bán chạy nhất trên Amazon (Amazon Best Sellers)” trong danh mục nồi hấp, với doanh số hơn 2.000 sản phẩm mỗi tháng. Các nhóm sản phẩm khác cũng đạt được các kết quả tích cực.

Tính trên quy mô toàn cầu, Sunhouse mỗi năm xuất khẩu khoảng 13 triệu sản phẩm tới Mỹ, Mexico, Hàn Quốc… và đang tiếp tục mở rộng mạnh mẽ.

Ông Lê Tùng, Giám đốc chiến lược Tập đoàn Sunhouse, cho biết việc hợp tác với Amazon để xuất khẩu sang thị trường Mỹ giống như có được "tấm hộ chiếu thông hành. "Việc này giúp Sunhouse tiếp cận khách hàng quốc tế trực tiếp, không cần trung gian xuất khẩu hay trung gian bán lẻ, với tầm nhìn mang gia dụng Made-in-Vietnam vươn tới 200 quốc gia và vùng lãnh thổ," ông Tùng nhấn mạnh. "Phải dám đi vào thị trường khó nhất – thị trường Mỹ bới nếu đạt chuẩn Mỹ, đó chính là tấm hộ chiếu giúp thương hiệu Việt tự tin đi bất kỳ đâu."

Chia sẻ tại “Diễn đàn Toàn cảnh Thương mại điện tử và Thương mại điện tử xuyên biên giới – Hướng đi cho doanh nghiệp xuất khẩu Việt Nam” hồi tháng 9, Thứ trưởng Bộ Công Thương Phan Thị Thắng cho biết năm 2024, thị trường thương mại điện tử Việt Nam đạt quy mô trên 25 tỷ USD, tăng trưởng 20% so với năm trước đó, chiếm khoảng 10% tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng cả nước, giúp Việt Nam giữ vững vị trí trong top 3 thị trường thương mại điện tử lớn nhất Đông Nam Á.

Theo Kế hoạch tổng thể phát triển thương mại điện tử quốc gia giai đoạn 2026- 2030, thương mại điện tử xuyên biên giới là một trong những trụ cột chiến lược của giai đoạn tới, với mục tiêu xây dựng hệ sinh thái xuất khẩu số bền vững, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc tế của doanh nghiệp Việt Nam và đưa hàng Việt vươn xa hơn trên bản đồ thương mại toàn cầu.

THAM GIA SÂN CHƠI LỚN CHƯA BAO GIỜ LÀ DỄ DÀNG

Dù có vị thế vững chắc tại thị trường nội địa, việc vận hành thương mại điện tử xuyên biên giới lại mở ra một cuộc chơi hoàn toàn mới.

Trong năm đầu tiên, doanh số còn rất khiêm tốn, chỉ đạt vài trăm nghìn USD. Từ năm 2022 đến 2024, tốc độ tăng trưởng của Sunhouse trên Amazon khá chậm. "Với doanh thu 400.000 – 700.000 USD, đối với một tập đoàn như chúng tôi thì chưa thể gọi là thành công," ông Nguyễn Xuân Minh, Giám đốc Kinh doanh mảng Thương mại điện tử Tập đoàn Sunhouse cho biết.

Ông Minh cũng thẳng thắn nhìn nhận Sunhouse đã chọn sai sản phẩm và sai cách tiếp cận. "Đội ngũ chưa có nhiều kinh nghiệm trong thương mại điện tử xuyên biên giới, nên chưa hiểu đầy đủ khẩu vị, xu hướng và kỳ vọng của người tiêu dùng Mỹ," ông cho biết.

Thực tế cho thấy, những sản phẩm từng bán rất chạy ở Việt Nam chưa chắc đã thành công tại Mỹ. Ông Tùng cũng chia sẻ Tập đoàn cũng gặp rất nhiều khó khăn trong giai đoạn đầu mới kinh doanh trên Amazon, có thể nói là "thất bại".

Theo ông Tùng, doanh nghiệp tham gia thị trường lớn nhưng sản phẩm chưa hoàn toàn phù hợp nhu cầu và xu hướng tiêu dùng của thị trường Mỹ, bên cạnh đó còn có nhiều đối thủ cạnh tranh đã có tiếng trên thị trường. Ngoài ra, việc chưa hoàn toàn tối ưu được logistics và quảng cáo trên Amazon như cách đóng gói sản phẩm khiến chi phí logistics tăng cao, chưa tiếp cận được đúng tệp khách hàng hiệu quả,… và hàng hàng loạt rào cản khác về quy trình, giấy tờ,...

"Chỉ một chi tiết nhỏ sai sót từ thông số kỹ thuật đến nhãn cảnh báo trên bao bì đều có thể khiến sản phẩm bị từ chối," ông Tùng chia sẻ. "Kết quả là lượng hàng tồn kho lớn, chi phí lưu kho tăng cao, ảnh hưởng đến hiệu quả kinh doanh năm đầu tiên. Nhưng chúng tôi hiểu rằng, nếu không nỗ lực đến cùng, thương hiệu Việt sẽ mãi đứng ngoài cuộc chơi toàn cầu."

Bà Lê Thị Khánh Hà, Giám đốc truyền thông Amazon Việt Nam, chia sẻ rằng kinh doanh trên Amazon không hề dễ, không phải cứ có năng lực sản xuất là thành công. "Doanh nghiệp phải chịu thay đổi tư duy mới có thể thành công," bà cho biết.

DÁM THAY ĐỔI ĐỂ CHINH PHỤC THỊ TRƯỜNG

Sunhouse đặt mốc 100 triệu USD trên Amazon vào năm 2030, mục tiêu gấp gần trăm lần giai đoạn đầu. Để có thể đứng vững trên sân chơi lớn Amazon và đạt được mục tiêu này, Sunhouse buộc phải thay đổi tư duy – từ sản xuất đến quản trị thương hiệu.

Sau khi rà soát toàn bộ danh mục, Sunhouse chuyển hướng sang chiến lược "thử nghiệm nhanh – tối ưu liên tục", tức là thay vì lao vào danh mục bão hòa, Tập đoàn chọn ngách nhỏ có dung lượng vừa phải, nơi cạnh tranh không quá khốc liệt nhưng phù hợp năng lực sản xuất của Việt Nam.

"Một ngách nhỏ trên Amazon có thể đạt 50–70 triệu USD/năm," ông Minh phân tích. "Nếu chọn đúng ngách, vừa tránh đối đầu thương hiệu lớn, vừa có không gian xây dựng thương hiệu. Do đó, việc đầu tiên chúng tôi làm là thay đổi tư duy – từ "bán những gì mình có" sang "bán những gì thị trường cần"."

Cụ thể, thay vì chỉ test 1-2 mã sản phẩm với số lượng rất lớn như trước đây, Sunhouse quyết định cho ra mắt cùng lúc nhiều dòng sản phẩm với mẫu mã, kích thước đa dạng, số lượng nhỏ để tìm tín hiệu tích cực, đẩy nhanh quá trình thử nghiệm thị trường.

Kết quả chỉ sau sáu tháng, danh mục sản phẩm của Sunhouse trên Amazon tăng từ 10 lên hơn 40 mã hàng. Qua quá trình phân tích dữ liệu và phản hồi người dùng, công ty nhanh chóng xác định được nhóm "Hero Products" – những sản phẩm đầu tàu mang lại doanh thu và uy tín thương hiệu.

Bên cạnh đó, ông Tùng chia sẻ thêm rằng chi phí logistics và lưu kho là yếu tố ảnh hưởng lớn lợi nhuận của mọi nhà bán hàng trên Amazon. Vì vậy, hãng bắt đầu từ những thay đổi tưởng chừng nhỏ nhất: thiết kế hộp, vật liệu, cách xếp lớp, thậm chí là hát triển mẫu chảo tháo rời cán, giúp giảm thể tích đóng gói, đưa chi phí hoàn thiện đơn hàng; đồng thời tìm kiếm các doanh nghiệp đi cùng để chia sẻ chi phí logistics này.

Từ góc độ doanh nghiệp, ông Tùng cũng mong muốn doanh nghiệp Việt Nam có thể hợp tác và liên kết để cùng nhau đi ra thế giới, như vậy sẽ giảm được rất nhiều chi phí, đặc biệt là logistics và lưu kho.

Đại diện Amazon, bà Hà cho biết Amazon có rất nhiều công cụ phát hiện cơ hội, xác định ngách sản phẩm tiềm năng, khoảng trống cung - cầu, mức độ cạnh tranh, hành vi tìm kiếm của khách hàng. "Song công cụ chỉ phát huy hiệu quả khi doanh nghiệp đầu tư đúng người, đúng việc, đúng quy trình, có khả năng kết nối dữ liệu với năng lực sản xuất để đưa ra sản phẩm đáp ứng đúng yêu cầu của thị trường," bà nhấn mạnh.

Ngọc Lan