Tấm lòng của người lưu giữ kỷ vật về đồng đội

Người sưu tầm kỷ vật

Chúng tôi đến thăm bảo tàng kỷ vật chiến tranh của CCB Bùi Văn Bình khi ông đang kiểm tra, sắp xếp, lau dọn tỉ mỉ từng kỷ vật do chính tay ông sưu tầm.

Sau những cái bắt tay thân tình, ông mời chúng tôi vào tham quan cơ sở 2 của bảo tàng với hơn 1.000 kỷ vật vô giá. Vừa đi, ông vừa giới thiệu thêm về cơ sở 1 của bảo tàng cách đó 50m chứa hơn 500 kỷ vật khác.

CCB Bùi Văn Bình kể rằng, từng là chiến sĩ tham gia chiến đấu ở Thành cổ Quảng Trị, may mắn hơn nhiều đồng đội đã ngã xuống nơi chiến trường, ông được trở về, dù trên cơ thể có nhiều thương tích.

Sau khi xuất ngũ, ông Bình đi học Trường Đại học Sư phạm Hà Nội 1 (nay là Trường Đại học Sư phạm Hà Nội), rồi về giảng dạy ở quê nhà. Trong những năm công tác, ông chưa khi nào ngừng đau đáu trong lòng ước nguyện sưu tầm và lưu giữ những kỷ vật chiến tranh của đồng đội năm xưa.

CCB Bùi Văn Bình giới thiệu về những kỷ vật tại bảo tàng. Ảnh: KIÊN THÁI

Năm 2013, khi đã nghỉ hưu, ông chính thức bắt tay vào thực hiện ước nguyện từ những đồng lương hưu và khoản trợ cấp thương binh hạn hẹp của mình.

Vậy là chiếc xe máy "cà tàng", ba lô và cơm nắm đã đồng hành cùng ông trên khắp các cung đường phía Bắc của Tổ quốc. Sau này, khi kinh tế đã ổn định hơn, ông thường xuyên vào các chiến trường năm xưa ở miền Trung, miền Nam, gặp lại những người đồng đội cũ và đi tìm kỷ vật. Bất cứ ở đâu có người giới thiệu kỷ vật là ông tìm đến để sưu tầm và tìm mua bằng được.

Tiếng lành đồn xa, không chỉ đồng đội của ông, mà nhiều CCB, gia đình liệt sĩ cũng gửi tặng ông những món kỷ vật vô giá. “Hơn 1.500 kỷ vật là đại diện của gần 250 người đã đi ra từ chiến trường và nằm lại nơi chiến trường. Nhiều gia đình khi biết tin cũng lặn lội từ miền Nam mang kỷ vật tặng bảo tàng. Cũng có những người đến hỏi mua kỷ vật với giá chục triệu đồng nhưng tôi không đồng ý, bởi đó là xương máu của đồng đội tôi. Tôi làm công việc này để tri ân, trả ơn nợ với đồng đội của mình”, CCB Bùi Văn Bình chia sẻ.

Không gian bảo tàng của CCB Bùi Văn Bình. Ảnh: NINH NHI

Tham quan không gian của bảo tàng, chúng tôi xúc động trước những đồ vật được bài trí, sắp xếp gọn gàng, ngăn nắp và khoa học. Ông Bình trầm ngâm hồi lâu rồi nói: “Vượt qua biết bao khó khăn, có khi là cả những lời dị nghị, bàn tán bảo tôi gàn dở, tôi mới xây dựng được bảo tàng này. Cũng may tôi có bà nhà tôi cùng đồng hành, giúp đỡ”, ông Bình chia sẻ.

Bà Nguyễn Thị Lại, vợ CCB Bùi Văn Bình chia sẻ: “Thời gian đầu rất khó khăn với gia đình tôi, hàng xóm láng giềng cũng có lời ra tiếng vào khi thấy ông ấy mang những món đồ cũ rích, hoen gỉ về nhà. Khi ấy, tôi cũng không bằng lòng, đáng ra ở cái tuổi nghỉ hưu phải ở nhà nghỉ dưỡng, chăm lo con cháu, nhưng ông Bình suốt ngày đi, có những lần đi biệt tăm, biệt tích hàng tuần trời. Lo lắng lắm, bởi ông ấy là thương binh, tuổi cao sức yếu, lại một thân một mình. Khuyên nhủ mãi chẳng nghe, ông ấy nói: Vì mình còn sống, mình phải có trách nhiệm với đồng đội. Rồi ông ấy giải thích cho tôi và gia đình về ý nghĩa của công việc đang làm. Dần dần, gia đình cũng thuận ý, tôi và các con ủng hộ và giúp đỡ ông. Hằng ngày, hai vợ chồng chúng tôi thay nhau dọn dẹp, lau chùi kỷ vật. Bảo tàng mở cửa miễn phí, nhưng thấy khách đến tham quan, quan tâm đến kỷ vật kháng chiến là chúng tôi mừng lắm”.

Những hiện vật biết nói

Nhờ sự chỉn chu của ông bà, hơn 1.500 kỷ vật còn được cẩn thận ghi số thứ tự, ngày, tháng nhận, thông tin chủ nhân kỷ vật… rồi được chụp ảnh lại để lưu giữ vào sổ. Mỗi hiện vật là một câu chuyện mà ông Bình trân trọng, ghi nhớ.

CCB Bùi Văn Bình tâm huyết với việc sưu tầm kỷ vật chiến tranh.

Lật từng trang sổ, ông Bình dừng lại giới thiệu với chúng tôi về kỷ vật số 27 - chiếc ca của Anh hùng LLVT nhân dân Bùi Trường Cư, quê ở xã Tứ Xã, huyện Lâm Thao, tỉnh Phú Thọ.

Chiếc ca được gia đình gửi tặng cho bảo tàng đã hoen gỉ phần nào, nhưng vẫn thấy rõ được hai câu khẩu hiệu: “Kiên quyết làm tròn nhiệm vụ” và “Kháng chiến nhất định thắng lợi”, cùng hình ảnh đôi chim bồ câu hòa bình.

Trên thành ca có in hình ba lá cờ Đảng Cộng sản Liên Xô, Trung Quốc và Việt Nam lồng vào nhau, thể hiện sức mạnh đoàn kết của các nước xã hội chủ nghĩa. Chiếc ca đã theo Anh hùng LLVT nhân dân Bùi Trường Cư suốt những năm tháng kháng chiến chống thực dân Pháp.

Quyển sổ ghi chi tiết thông tin của từng kỷ vật. Ảnh: NINH NHI

Hay câu chuyện về kỷ vật số 43, chiếc bình tông của đồng chí Đào Tiến Lợi, chiến sĩ trực tiếp tham gia chiến đấu ở chiến trường Quảng Trị.

Trong những năm tháng ở chiến trường, đồng chí đã viết dòng chữ: “Chưa thắng giặc Mỹ / Chưa về với em / 1968” trên chiếc túi đã sờn vải, thể hiện sự căm thù đế quốc Mỹ và tình yêu quê hương. Đồng chí Lợi luôn giữ kỷ vật bên mình, nhưng khi biết đến bảo tàng kỷ vật kháng chiến, ông đã đem đến gửi tặng cho ông Bình.

Hơn 1.500 kỷ vật là hơn 1.500 câu chuyện khác nhau tại bảo tàng kỷ vật chiến tranh của ông Bình. Những kỷ vật có giá trị lịch sử như: Cờ giải phóng, vỏ đạn, hòm đạn, máy thông tin, chăn màn, quần áo của địch, những lá thư tay của tiền tuyến gửi hậu phương, hay những trang nhật ký, đồ dùng cá nhân của đồng chí, đồng đội trong kháng chiến… tất cả đều được ông lưu giữ, bảo quản như tài sản vô giá của gia đình.

Những năm gần đây, bảo tàng của CCB Bùi Văn Bình được nhiều người biết đến, trở thành "địa chỉ đỏ" giáo dục truyền thống lịch sử cho các tầng lớp nhân dân, đặc biệt là thế hệ trẻ hôm nay và mai sau.

PHƯƠNG NINH