Tâm nguyện trước khi mất của người phụ nữ giúp hồi sinh 5 cuộc đời

Ngày 23/10, Bệnh viện Thống Nhất (TPHCM) cho biết, đơn vị này đã thực hiện thành công ca ghép tim đầu tiên từ người hiến chết não, cứu sống một bệnh nhân suy tim giai đoạn cuối trong tình trạng "thập tử nhất sinh".

Theo đó, người hiến là một phụ nữ bị tai nạn giao thông, chấn thương sọ não nặng, dập phổi và ngưng tim khi nhập viện cấp cứu. Mặc dù được hồi sức tích cực, tình trạng não của bệnh nhân không cải thiện và được xác định chết não vào sáng 17/10.

Đặc biệt, người phụ nữ này từng chia sẻ tâm nguyện được hiến xác, hiến tạng cho y học khi còn sống. Khi được thông tin, con trai chị đã đồng ý thực hiện ý nguyện thiêng liêng của mẹ.

"Chúng tôi hiểu rằng khi đã nỗ lực đến cùng mà người mẹ không thể qua khỏi thì cách trọn vẹn nhất để tôn trọng ý nguyện của chị là cứu sống những người khác", PGS.TS.BS Đỗ Kim Quế, Phó Giám đốc Bệnh viện Thống Nhất chia sẻ.

5 cuộc đời được hồi sinh

Sau khi hoàn tất quy trình xác nhận chết não, Bệnh viện Thống Nhất phối hợp Trung tâm Điều phối ghép tạng Quốc gia xác định các mô tạng đủ điều kiện ghép gồm tim, hai thận và hai giác mạc.

Trái tim được ghép ngay tại Bệnh viện Thống Nhất. Hai giác mạc và một thận được điều phối đến Bệnh viện Trung ương Huế. Một thận còn lại ghép cho bệnh nhân suy thận giai đoạn cuối tại Bệnh viện Nhân dân Gia Định. Hiện tất cả các ca ghép đều thành công, các bộ phận hoạt động trở lại ở người nhận tạng.

Các y bác sĩ phẫu thuật lấy mô, tạng từ cơ thể người hiến. Ảnh: BVCC

Người nhận tim là bệnh nhân nam 61 tuổi bị suy tim nặng, được chẩn đoán mắc loạn sản thất - bệnh lý di truyền hiếm gặp gây rối loạn nhịp tim nặng, có thể dẫn tới đột tử bất kỳ lúc nào. Suốt 4-5 năm qua, ông sống nhờ máy phá rung tự động được cấy trong lồng ngực, nhiều lần thoát chết trong gang tấc.

Theo TS.BS Trương Quang Khanh, Trưởng Khoa Loạn nhịp tim, Bệnh viện Thống Nhất, bệnh nhân đã suy tim độ IV - mức nặng nhất. Dù được điều trị nội khoa tối đa, thuốc không còn tác dụng, máy phá rung phải hoạt động liên tục đến mức hết pin và phải thay lần thứ hai.

Suốt hai tháng nằm viện, tình trạng bệnh nhân ngày càng xấu đi. Ngày 17/10, ông lại rơi vào cơn rung thất nặng, bác sĩ tiên lượng nếu không ghép tim, sự sống chỉ còn tính bằng ngày.

Vấn đề đặt ra là Bệnh viện Thống Nhất chưa được cấp phép thực hiện kỹ thuật ghép tim. Trong khi đó, tình trạng người bệnh quá nặng, chỉ cần nhúc nhích sẽ xảy ra tim rung thất, phù phổi, ngưng tim, không thể chuyển sang bệnh viện khác.

Quyết định khẩn cấp cứu người

Trong tình huống khẩn cấp, Cục Quản lý Khám chữa bệnh (Bộ Y tế) đã có văn bản cho phép bác sĩ Bệnh viện Thống Nhất thực hiện ca ghép, đồng thời huy động các trung tâm ghép tạng hàng đầu như Bệnh viện Chợ Rẫy và Bệnh viện Trung ương Huế hỗ trợ trực tiếp.

"Đây là trường hợp chúng tôi hoàn toàn không chuẩn bị trước, nhưng khi đối diện ranh giới sinh tử, chỉ còn lựa chọn là cứu người", Phó Giám đốc Bệnh viện Thống Nhất nhấn mạnh.

Sáng 18/10, sau phút tri ân người hiến tạng, ca ghép tim bắt đầu. Đúng 8h15, trái tim người hiến đập trở lại trong lồng ngực người nhận, sau 127 phút kể từ khi lấy tạng.

Các bác sĩ tiến hành ghép tim cho người đàn ông 61 tuổi. Ảnh: BVCC

Sau 6 giờ phẫu thuật, bệnh nhân tỉnh lại và có thể giao tiếp. 26 giờ sau, ông được rút nội khí quản, sức khỏe hồi phục tốt. Câu nói đầu tiên khi tỉnh dậy của ông khiến cả ê-kíp xúc động: "Tôi cảm ơn người đã hiến trái tim cho tôi".

Hiện tại, bệnh nhân ổn định, tự thở, ăn uống nhẹ và có thể trò chuyện. Theo bác sĩ Quế, ca ghép này không chỉ là bước ngoặt chuyên môn của Bệnh viện Thống Nhất, mà còn thể hiện sức lan tỏa của phong trào hiến, ghép mô tạng tại Việt Nam.

Tính đến giữa năm 2025, cả nước đã ghi nhận 56 trường hợp hiến mô, tạng, vượt cả tổng số trước năm 2024. Đây là ca hiến tạng từ người chết não thứ tư và là ca ghép tim đầu tiên tại Bệnh viện Thống Nhất TPHCM.

Phước Sáng