Tận dụng nguồn dữ liệu dân cư, động lực giúp ngân hàng chuyển đổi số
Tại họp báo công bố sự kiện 'Chuyển đổi số ngành Ngân hàng năm 2023' do Ngân hàng Nhà nước (NHNN) tổ chức ngày 11/5, bà Hoàng Thanh Nhàn, Tổng biên tập Thời báo Ngân hàng cho biết: 'Ứng dụng dữ liệu dân cư trong hoạt động ngân hàng - động lực thúc đẩy chuyển đổi số' dự kiến diễn ra ngày 18/5.
Những tháng đầu năm nay, giao dịch qua Internet tăng hơn 88%, qua điện thoại tăng 65,55%... Tận dụng hiệu quả nguồn dữ liệu về dân cư đang giúp ngành Ngân hàng tăng tốc chuyển đổi số.
Theo bà Hoàng Thanh Nhàn, sự kiện được tổ chức nhằm đánh giá những kết quả ngành Ngân hàng đạt được sau 2 năm triển khai Kế hoạch chuyển đổi số ngành ngân hàng đến năm 2025, định hướng đến năm 2030; đồng thời hưởng ứng thông điệp của Thủ tướng Chính phủ “Năm 2023 - năm Dữ liệu số, tạo lập và khai thác dữ liệu để tạo ra giá trị mới”.
Ông Phạm Anh Tuấn, Vụ trưởng Vụ Thanh toán (NHNN) cho biết: NHNN đã ban hành Quyết định 810/QĐ-NHNN về Kế hoạch chuyển đổi số ngành ngân hàng đến năm 2025, định hướng đến năm 2030 với quan điểm lấy người dân làm trung tâm và tiện ích, thuận tiện cho người sử dụng dịch vụ là thước đo hiệu quả chuyển đổi số. Sau gần 2 năm triển khai Quyết định 810/QĐ-NHNN, hoạt động chuyển số ngành Ngân hàng đã ghi nhận những thành tựu rõ nét.
Theo Bộ Thông tin và Truyền thông, năm 2021, NHNN được xếp hạng nhất về an toàn thông tin mạng; thứ 2 về kiến tạo thể chế và thứ 4 về hoạt động chuyển đổi số. Hiện 95% tổ chức tín dụng (TCTD) đã và đang xây dựng, triển khai chiến lược chuyển đổi số tại đơn vị mình.
Bên cạnh đó, nhiều TCTD chuyển đổi số ở tốp đầu hiện đã đạt 90% giao dịch khách hàng thực hiện trên kênh số; nhiều TCTD có hiệu quả hoạt động tốt nhờ tích cực chuyển đổi số, giảm tỷ lệ chi phí trên thu nhập xuống ngưỡng 30%, tiệm cận tỷ lệ mà nhiều ngân hàng khu vực, quốc tế đang nỗ lực hướng tới.
Trong 3 tháng đầu năm 2023, giao dịch thanh toán không dùng tiền mặt tăng 53,51% về số lượng ; qua kênh Internet tăng 88,11% về số lượng và 7,43% về giá trị; qua kênh điện thoại di động tăng tương ứng 65,55% và 13,31%; qua phương thức QR code tăng tương ứng 160,71% và 43,84%; qua POS tăng tương ứng 37,57% và 32,09%; giao dịch qua ATM giảm 2,37% về số lượng và 4,02% về giá trị, phản ánh xu hướng dịch chuyển sang thanh toán điện tử, thanh toán không dùng tiền mặt.
Tổng số lượng giao dịch qua hệ thống thanh toán điện tử liên ngân hàng tăng 8,55% về giá trị; qua hệ thống chuyển mạch tài chính và bù trừ điện tử tăng 70,77% về số lượng và 18,55% về giá trị.
Theo Phó Cục trưởng Cục Công nghệ thông tin – NHNN, ông Đoàn Thanh Hải, thời gian qua, NHNN là một trong số các bộ, ngành đã được Thủ tướng Chính phủ đánh giá cao và biểu dương về tinh thần tích cực vào cuộc quyết liệt trong triển khai thực hiện Đề án phát triển ứng dụng dữ liệu về dân cư, định danh và xác thực điện tử phục vụ việc chuyển đổi số quốc gia giai đoạn 2022 - 2025, tầm nhìn đến năm 2030 ban hành theo Quyết định số 06/QĐ-TTg ngày 6/1/2022 của Thủ tướng Chính phủ (Đề án 06).
Mới đây, Thống đốc NHNN và lãnh đạo Bộ Công an đã ký Kế hoạch phối hợp thực hiện các nhiệm vụ tại Đề án 06. Trong đó nêu cụ thể các nhiệm vụ, giao đơn vị đầu mối với sản phẩm đầu ra và thời hạn hoàn thành cụ thể. Đây là căn cứ quan trọng để các đơn vị thống nhất triển khai thực hiện.
Nhờ chủ động triển khai đồng bộ các giải pháp, ngành Ngân hàng đã đạt kết quả tích cực trong triển khai Đề án 06. Đó là Dịch vụ công của NHNN (cấp chứng thư số cá nhân) đã hoàn thành kết nối, khai thác cơ sở dữ liệu quốc gia về dân chính thức từ tháng 12/2022. NHNN đã phối hợp C06 - Bộ Công an đối soát, làm sạch 25 triệu hồ sơ khách hàng trong cơ sở dữ liệu thông tin tín dụng quốc gia. Hiện đang tiếp tục rà soát làm sạch 26 triệu hồ sơ khách hàng...
Đề cập tới vấn đề này, TS Lê Xuân Nghĩa, Thành viên Hội đồng tư vấn chính sách tài chính, tiền tệ Quốc gia cho biết: Thách thức lớn nhất của phát triển ngân hàng số và chuyển đổi số ngân hàng truyền thống thành ngân hàng số là phải thay đổi căn bản khung pháp lý hiện hành. NHNN cần đưa ra mô hình chuyển đổi ngân hàng số phù hợp với thực tiễn Việt Nam trên cơ sở nghiên cứu các mô hình phát triển ngân hàng số của các nước Đông Nam Á.
Kinh nghiệm quốc tế cho thấy, mô hình ngân hàng số chồng lên ngân hàng truyền thống khá thích hợp với cách thức chuyển đổi hiện nay của Việt Nam. Toàn bộ dịch vụ tiền gửi và tín dụng cũng cần được thay đổi, nhất là tín dụng doanh nghiệp để có thể số hóa theo hướng tiệm tiến, giảm thiểu tối đa sự can thiệp của con người trên cơ sở sử dụng kỹ năng quản lý dữ liệu lớn, trí tuệ nhân tạo (AI)…
Ngân hàng tận dụng “kho vàng” dữ liệu dân cư
NHNN đã phối hợp với C06 – Bộ Công an đối soát, làm sạch 25 triệu hồ sơ khách hàng trong cơ sở dữ liệu thông tin tín dụng quốc gia. Hiện đang tiếp tục rà soát làm sạch 26 triệu hồ sơ khách hàng…Về phía các TCTD, năm 2022 một số đơn vị như Vietcombank, BIDV, VietinBank… đã phối hợp với C06 - Bộ Công an hoàn thành triển khai thử nghiệm giải pháp ứng dụng xác thực qua thẻ căn cước công dân (CCCD) gắn chíp trong một số nghiệp vụ như xác thực, định danh khách hàng tại quầy giao dịch; xác thực, định danh khách hàng giao dịch tại ATM, bước đầu cung cấp dịch vụ thử nghiệm tại một số chi nhánh trên địa bàn Hà Nội, Quảng Ninh từ tháng 5/2022, hiện triển khai mở rộng cho các tỉnh, thành phố.