Tản mạn ngày tri ân

Cứ mỗi dịp 27/7, ngày tri ân thương binh và anh hùng liệt sĩ, tôi dành thời gian hòa vào dòng người về Nghĩa trang liệt sĩ tỉnh để thắp hương, và dừng lại lâu hơn trước mộ liệt sĩ Đỗ Bách Trú, cha ruột của chị tinh thần Đỗ Thị Kim Ngân ở khu tập thể Văn Chương, Đống Đa, TP Hà Nội. Cách đây 11 năm (7/2008), tôi và anh Nguyễn Hoài Sơn đã góp phần nhỏ cùng Sở LĐ-TB-XH tỉnh tìm ra phần mộ liệt sĩ Đỗ Bách Trú (số mộ 78, hàng thứ 4, lô C).

Chiến tranh đã qua đi 44 năm, Nam Bắc nối liền một dải nhưng nỗi đau mất mát vẫn chưa nguôi. Hơn 6.100 mộ liệt sĩ của Phú Yên và từ mọi miền đất nước yên nghỉ tại đây như một chứng nhân lịch sử về tinh thần “Quyết tử cho Tổ quốc quyết sinh” của người Việt Nam nói chung, người Phú Yên nói riêng, đặc biệt là những người đã hy sinh tuổi xuân, tính mạng của mình đổi lấy hòa bình cho Tổ quốc hôm nay.

Nhiều anh hùng liệt sĩ Phú Yên đã đi vào sử sách dân tộc, được đặt tên cho những con đường, những ngôi trường như: Lê Trung Kiên, Trần Kiệt, Nguyễn Thế Bảo, Nguyễn Kim Vang... Những ngôi mộ san sát, lặng yên dưới những tán cây phi lao, hoa sứ râm mát. Mộ phần được quy hoạch ngăn nắp từng lô, từng ô. Phần mái được ốp đá granit màu xanh ngọc dịu mát, đường đi giữa các lô mộ ngoài thảm cỏ xanh mượt còn được lát đá màu nâu, trước mỗi bia mộ có một lọ hoa, lư hương... tạo cảm giác trầm mặc, bình yên. Tất cả nói lên sự quan tâm đầu tư của lãnh đạo tỉnh, sự chăm sóc chỉn chu của Ban quản lý nghĩa trang đối với các anh hùng liệt sĩ.

Tại đây, nơi các anh yên nghỉ, vẫn còn đó nhiều phần mộ vô danh, trên bia là dòng chữ “Mộ liệt sĩ chưa xác định được thông tin”; chỉ ghi nơi quy tập, những thông tin khác liên quan. Chợt nhớ ngày xưa, khi tỉnh Phú Yên tái lập (1/7/1989), anh Đinh Thanh Đồng, Bí Thư Tỉnh đoàn Phú Yên có về dự tọa đàm “Tuổi trẻ huyện Tuy Hòa với anh hùng liệt sĩ” do Huyện đoàn Tuy Hòa tổ chức, trong phát biểu anh có nói: “Muốn thấm nỗi đau chiến tranh, các đồng chí đến nghĩa trang liệt sĩ sẽ cảm nhận hết sự hy sinh của người lính Cụ Hồ; sẽ cảm nhận nỗi đau của người mẹ, người cha của các anh hùng liệt sĩ”.

Sự đóng góp, hy sinh của các anh hùng liệt sĩ sẽ mãi mãi ghi vào trang sử vàng của dân tộc như một thiên anh hùng ca bất diệt… Những bó hoa, những nén nhang hôm nay dâng lên các anh, các chị là lời hứa quyết tâm của thế hệ chúng tôi sẽ tiếp tục phát huy trí tuệ, sức sáng tạo, kế thừa, gìn giữ những thành quả cách mạng mà các anh hùng liệt sĩ đã giành được.

Tháng 7! Một ngày tri ân lại về, chúng tôi xin thắp nén tâm hương và kính cẩn nghiêng mình trước anh linh các anh hùng liệt sĩ.

HOÀNG HÀ THẾ