TAND cấp tỉnh và TAND khu vực sẽ có những tòa chuyên trách nào?
Theo dự thảo Thông tư, nguyên tắc tổ chức tòa chuyên trách phải bảo đảm tính chuyên sâu, chuyên môn hóa việc giải quyết, xét xử theo từng lĩnh vực xét xử.
TAND Tối cao đã công bố Dự thảo Thông tư quy định tổ chức các Tòa chuyên trách tại TAND tỉnh, thành phố, TAND khu vực.
Nguyên tắc tổ chức tòa chuyên trách phải bảo đảm tính chuyên sâu, chuyên môn hóa việc giải quyết, xét xử theo từng lĩnh vực xét xử. Tổ chức các Tòa chuyên trách bảo đảm tinh gọn, hoạt động hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả.
Xác định quy mô của tòa án để thành lập tòa chuyên trách
TAND cấp tỉnh có quy mô đặc biệt lớn là tòa án đặt tại các trung tâm chính trị, kinh tế - xã hội, văn hóa của đất nước, có quy mô dân số đông. Có số lượng vụ án, vụ việc thụ lý trung bình trong 3 năm liên tiếp đạt trên 2.000 vụ/năm, biên chế có từ 140 người trở lên, trong đó có từ 50 thẩm phán trở lên.
TAND cấp tỉnh có quy mô lớn là tòa án có số lượng vụ án, vụ việc thụ lý trung bình trong 3 năm liên tiếp đạt trên 1.000 vụ/năm, biên chế có từ 50 người trở lên, trong đó có từ 20 thẩm phán trở lên.

TAND Tối cao
TAND cấp tỉnh có quy mô vừa và nhỏ là tòa án có số lượng vụ án, vụ việc thụ lý trung bình trong 3 năm liên tiếp đạt dưới 1.000 vụ/năm, biên chế có dưới 50 người, dưới 20 thẩm phán.
TAND khu vực có quy mô đặc biệt lớn là tòa án đặt tại thành phố lớn là trung tâm chính trị, kinh tế - xã hội, văn hóa của đất nước, có quy mô dân số đông. Có số lượng vụ án, vụ việc thụ lý trung bình trong 3 năm liên tiếp đạt trên 3.000 vụ/năm, biên chế có từ 80 người trở lên, trong đó có từ 40 thẩm phán trở lên.
TAND khu vực có quy mô lớn là tòa án có số lượng vụ án, vụ việc thụ lý trung bình trong 3 năm liên tiếp đạt trên 1.000 vụ/năm, biên chế có từ 40 người trở lên, trong đó có từ 20 thẩm phán trở lên.
TAND khu vực có quy mô vừa và nhỏ là tòa án có số lượng vụ án, vụ việc thụ lý trung bình trong 3 năm liên tiếp đạt dưới 1.000 vụ/năm, biên chế có biên chế có dưới 40 người, dưới 20 thẩm phán.
Trong trường hợp đặc biệt để đáp ứng yêu cầu của thực tiễn, Chánh án TAND Tối cao quyết định việc tổ chức các Tòa chuyên trách tại các tòa án chưa đáp ứng được yêu cầu trên.
Tổ chức tòa chuyên trách tại TAND cấp tỉnh, khu vực
Theo Điều 4 Dự thảo, việc tổ chức Tòa chuyên trách tại TAND cấp tỉnh được thực hiện như sau:
- Đối với TAND cấp tỉnh có quy mô đặc biệt lớn được tổ chức 05 Tòa chuyên trách gồm Tòa Hình sự, Tòa Dân sự, Tòa Gia đình và người chưa thành niên, Tòa Kinh tế, Tòa Hành chính.
- Đối với TAND cấp tỉnh có quy mô lớn được tổ chức 4 Tòa chuyên trách gồm Tòa Hình sự, Tòa Dân sự, Tòa Gia đình và người chưa thành niên, Tòa Hành chính.
- Đối với TAND cấp tỉnh có quy mô vừa và nhỏ được tổ chức 3 Tòa chuyên trách gồm Tòa Hình sự, Tòa Dân sự, Tòa Hành chính.

Quang cảnh một phiên tòa. Ảnh: TRẦN LINH
Việc tổ chức Tòa chuyên trách tại TAND khu vực được thực hiện như sau:
- Đối với TAND khu vực có quy mô đặc biệt lớn được tổ chức Tòa chuyên trách khi số lượng vụ án, vụ việc theo lĩnh vực xét xử của Tòa chuyên trách đạt từ 400 vụ việc/năm trở lên.
- Đối với TAND khu vực có quy mô lớn được tổ chức Tòa chuyên trách khi số lượng vụ án, vụ việc theo lĩnh vực xét xử của Tòa chuyên trách đạt từ 300 vụ việc/năm trở lên.
- Đối với TAND khu vực có quy mô vừa và nhỏ thì không tổ chức Tòa chuyên trách.
- Đối với TAND khu vực có số lượng vụ án, vụ việc theo lĩnh vực xét xử chưa đạt mức tối thiểu để thành lập Tòa chuyên trách tương ứng nhưng có tổng số lượng vụ án, vụ việc thuộc các lĩnh vực xét xử chưa có Tòa chuyên trách đạt mức tối thiểu đủ để thành lập 1 Tòa chuyên trách.
Ví dụ: TAND khu vực 1 - Hà Nội có số lượng vụ án, vụ việc phải giải quyết, xét xử thuộc lĩnh vực kinh doanh, thương mại, lao động là 450 vụ việc/năm, thuộc lĩnh vực hành chính là 50 vụ việc/năm.
Căn cứ quy định tại điểm a khoản 2 Điều 4 Thông tư thì không đủ điều kiện thành lập Tòa chuyên trách về các lĩnh vực tương ứng, nhưng đủ điều kiện để thành lập 1 Tòa chuyên trách có thẩm quyền giải quyết các vụ việc thuộc lĩnh vực kinh doanh, thương mại, lao động và hành chính theo quy định tại điểm c khoản 2 Điều 4 Thông tư này.
Nhiệm vụ của Tòa chuyên trách
Tòa Hình sự có nhiệm vụ giải quyết, xét xử các vụ án hình sự, trừ các vụ án hình sự thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa Gia đình và người chưa thành niên. Xem xét, quyết định áp dụng các biện pháp xử lý hành chính tại TAND, trừ trường hợp việc xem xét, quyết định áp dụng các biện pháp xử lý hành chính thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa gia đình và người chưa thành niên.
Tòa Dân sự có nhiệm vụ giải quyết, xét xử các vụ án, việc dân sự.
Tòa Kinh tế có nhiệm vụ giải quyết, xét xử các vụ án, việc kinh doanh thương mại, lao động.
Tòa Hành chính có nhiệm vụ giải quyết, xét xử các vụ án hành chính.
Tòa Gia đình và người chưa thành niên giải quyết các vụ án hình sự mà bị cáo là người dưới 18 tuổi; các vụ án hình sự có bị hại là người dưới 18 tuổi... xem xét áp dụng các biện pháp xử lý hành chính tại TAND đối với người chưa thành niên; các vụ án, vụ việc hôn nhân gia đình theo quy định của BLTTDS...
- Đối với tòa án không tổ chức hoặc không tổ chức đủ Tòa chuyên trách thì việc tổ chức giải quyết, xét xử vụ việc thuộc các lĩnh vực xét xử được thực hiện như sau:
Trường hợp tại tòa án không tổ chức Tòa chuyên trách thì phân công Thẩm phán chuyên trách để giải quyết, xét xử.
Trường hợp tại tòa án chỉ tổ chức một hoặc một số tòa chuyên trách thì việc tổ chức công tác xét xử và phân công thẩm phán giải quyết vụ việc thuộc thẩm quyền của tòa án đối với lĩnh vực xét xử không tổ chức tòa chuyên trách do Chánh án Tòa án đó quyết định.