Tăng cường thực thi Nghị quyết của Quốc hội về Quy định cấm thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng

Cảnh báo rõ ràng về mức độ nguy hại và tốc độ lan rộng

Theo đó, Cục Báo chí tiếp tục tổ chức Hội thảo với chủ đề “Cung cấp thông tin về tăng cường thực thi nghị quyết của quốc hội về quy định cấm thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng”. Sự kiện nằm trong chuỗi các hoạt động triển khai thực hiện công tác truyền thông chính sách năm 2025. Tham dự hội thảo có các đại diện Bộ Y tế: Quỹ phòng chống tác hại thuốc lá, Vụ Pháp chế. Cùng với đó có đại diện Tổ chức Y tế thế giới, Tổ chức Chiến dịch Vì trẻ em không thuốc lá, Vital Strategy, các chuyên gia y tế,…

Cục Phó Cục Báo chí, Bộ Văn hóa thể thao và du lịch ThS. Đặng Khắc Lợi phát biểu khai mạc. Ảnh: Hải Yến

Thuốc lá một trong những nguyên nhân chính gây ra các bệnh không lây nhiễm, cướp đi hàng triệu sinh mạng mỗi năm trên toàn cầu. Các hợp chất độc hại trong thuốc lá như nicotine, hắc ín và hàng trăm chất gây ung thư đã được chứng minh là tác nhân trực tiếp dẫn đến ung thư, bệnh tim mạch, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính và nhiều hệ lụy sức khỏe khác.

Toàn cảnh hội thảo. Ảnh: Hải Yến

Phát biểu khai mạc, Cục Phó Cục Báo chí, Bộ Văn hóa thể thao và du lịch ThS. Đặng Khắc Lợi nhấn mạnh, bên cạnh thuốc lá truyền thống, các sản phẩm thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng - dù được quảng cáo là “ít hại hơn” song thực tế các sản phẩm này có chứa nhiều hóa chất độc hại và có khả năng gây nghiện mạnh. Nhiều nghiên cứu cho thấy, việc sử dụng các sản phẩm này có thể ảnh hưởng tiêu cực đến não bộ và hệ thần kinh, đặc biệt ở lứa tuổi thanh thiếu niên, khi não chưa phát triển hoàn thiện.

Đại diện Tổ chức Y tế thế giới tại Việt Nam TS. Angela Pratt phát biểu và trả lời các câu hỏi thảo luận. Ảnh: Hải Yến

Tổ chức Y tế thế giới cũng đã liên tục cảnh báo về việc tất cả các sản phẩm thuốc lá đều có hại, thuốc lá nung nóng và thuốc lá điện tử không phải là giải pháp thay thế an toàn hơn cho thuốc lá điếu truyền thống. Các sản phẩm này cũng được thiết kế với kiểu dáng hiện đại, bắt mắt, mùi vị hấp dẫn và được quảng bá như các sản phẩm công nghệ làm tăng tính hấp dẫn và nhắm thẳng vào giới trẻ, trở thành mối đe dọa trực tiếp đối với sức khỏe của thanh thiếu niên.

Tại Việt Nam, tình trạng sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng cũng đang gia tăng đáng báo động. Theo báo cáo của Bộ Y tế, tỷ lệ sử dụng thuốc lá điện tử trong học sinh ở nhóm tuổi 13 - 17 tăng từ 2,6% năm 2019 lên 8,2% năm 2023. Ở nhóm 13 - 15 tuổi, tỷ lệ đã tăng hơn gấp đôi từ 3,5% năm 2022 lên 8% năm 2023. Những con số này là lời cảnh báo rõ ràng về mức độ nguy hại và tốc độ lan rộng của sản phẩm này trong thanh thiếu niên.

Để Nghị quyết đi vào cuộc sống và thực thi hiệu quả

Nghị quyết số 173/2024/QH15 của Quốc Hội là quyết sách mạnh mẽ, kịp thời và hết sức cần thiết. Để Nghị quyết của Quốc hội đi vào cuộc sống và được thực thi hiệu quả, vai trò của báo chí, truyền thông có ý nghĩa vô cùng quan trọng.
Báo chí chính là lực lượng tiên phong trong việc cung cấp thông tin chính xác, khoa học về tác hại của thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng. Phản ánh tình hình vi phạm, các chiêu trò quảng cáo, kinh doanh trái phép. Đồng thời, tuyên truyền quy định pháp luật đến người dân; góp phần tạo sự đồng thuận xã hội, củng cố niềm tin, ý thức chấp hành và sự ủng hộ đối với quy định của Nhà nước để bảo vệ thế hệ trẻ.

Đại diện Vụ Pháp chế, Bộ Y tế chia sẻ về quy định pháp luật hiện hành, khoảng trống pháp lý và kiến nghị chích sách. Ảnh: Hải Yến

“Chúng ta đang đứng trước một thách thức lớn khi thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng dược “ngụy trang” dưới nhiều hình thức công nghệ mới, bắt mắt, mùi vị hấp dẫn, lan truyền qua mạng xã hội với tốc độ rất với nhiều thông tin sai lệch như “ít hại hơn”, “sản phẩm công nghệ”, “xu hướng dành cho giới trẻ”. Trong bối cảnh đó, báo chí cần tiếp tục phát huy vai trò xung kích, góp phần bảo vệ sức khỏe cộng đồng và xây dựng môi trường sống lành mạnh, an toàn cho thanh thiếu niên” – ông Đặng Khắc Lợi nhấn mạnh.

Giám đốc Trung tâm chống độc, Bệnh viện Bạch Mai TS. Nguyễn Trung Nguyên phát biểu. Ảnh: Hải Yến

Tại hội thảo, các đại biểu được lắng nghe phần trình bày của đại diện Tổ chức Y tế thế giới tại Việt Nam TS. Angela Pratt; chia sẻ của đại diện Vụ Pháp chế (Bộ Y tế) về quy định pháp luật hiện hành, khoảng trống pháp lý và kiến nghị chích sách để tăng cường thực thi Nghị quyết số 173/20240QH15 của Quốc hội về cấm thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng; Thông tin về tác hại và các ca bệnh điển hình của thuốc lá điện tử, thuốc lá nug nóng sau khi ban hành Nghị quyết 173;… cùng các bài tham luận từ các chuyên gia.

Giám đốc Điều hành của Liên minh Phòng chống tác hại thuốc lá Đông Nam Á (SEATCA) TS. Ulysses Dorotheo đưa ra khuyến nghị. Ảnh: Hải Yến

Đại diện Tổ chức Y tế thế giới tại Việt Nam ThS.BS. Nguyễn Tuấn Lâm chia sẻ kinh nghiệm quốc tế. Ảnh: Hải Yến

Về việc thực thi chính sách cấm sản phẩm quốc lá mới, Giám đốc Điều hành của Liên minh Phòng chống tác hại thuốc lá Đông Nam Á (SEATCA) TS. Ulysses Dorotheo khuyến nghị giám sát, phơi bày và phản bác sự can thiệp của ngành thuốc lá: làm rõ các thông tin sai lệch, công khai các đơn vị/tổ chức được hậu thuẫn với ngành cũng như mối quan hệ giữa ngành công nghiệp thuốc lá và chính phủ.

Quang cảnh hội thảo. Ảnh: Hải Yến

Các đại biểu và chụp ảnh lưu nịem tại hội thảo.

Đồng thời, tăng cường truyền thông nâng cao nhận thức cho công chúng: Phát động chiến dịch nâng cao nhận thức toàn quốc với các thông điệp rõ ràng, dựa trên bằng chứng, nhằm phản bác các luận điệu/ thông tin sai lệch ủng hộ ngành. Xây dựng liên minh phòng chống tác hại thuốc lá vững mạnh, huy động các nhóm y tế, xã hội dân sự và thanh thiếu niên tham gia giám sát thị trường và vận động chính sách. Cùng với đó, thực thi Điều 5.3 của WHO FCTC, tăng cường củng cố phối hợp liên ngành, thiết lập hệ thống báo cáo vi phạm và áp dụng các hình phạt đủ sức răn đe.

Qua các hoạt động trao đổi, thảo luận, hội thảo mang lại thông tin bổ ích, phục vụ thiết thực cho hoạt động nghiệp vụ của các nhà báo, đồng thời góp phần quan trọng vào thành công chung trong việc triển khai thực thi Nghị quyết 173 của Quốc hội.

Hải Yến