Tăng cường tuyên truyền nhận diện các hình thức lừa đảo trên không gian mạng
Thời gian gần đây, các vụ lừa đảo trực tuyến tăng mạnh với nhiều cách thức, như: Trúng thưởng qua điện thoại, tuyển cộng tác viên làm việc online, vay tiền qua mạng… Các đối tượng lừa đảo tận dụng các tiện ích, công nghệ hiện đại để thực hiện hành vi lừa đảo tinh vi, khiến người dùng khó nhận diện, có trường hợp bị chiếm đoạt số tiền hàng tỷ đồng.
Lãnh đạo Sở TT và TT phát động Chiến dịch "Tháng hành động tuyên truyền về nhận diện và phòng chống lừa đảo trực tuyến”. Ảnh: Lam Giang
Điển hình, vào ngày 26/4/2023, Phòng Cảnh sát hình sự Công an tỉnh đã tiếp nhận đơn trình báo của nạn nhân. Qua sử dụng Facebook, nạn nhân nhận được tin nhắn từ nick có tên “Ellis tặng quà tri ân mừng đại lễ 30/4 - 1/5”. Do tò mò nên nạn nhân đã vào tài khoản trên và ngay lập tức được các đối tượng nhắn tin hướng dẫn tham gia sự kiện để nhận quà. Tuy nhiên, để nhận được quà, đối tượng yêu cầu chị phải chuyển tiền trước, số tiền chuyển sẽ tăng dần theo số lần tham gia sự kiện với cam kết khách hàng sẽ nhận được tiền gốc và 30% số tiền đã chuyển để tham gia sự kiện.
Những lần đầu số tiền nhỏ, nạn nhân đều nhận được số tiền gốc và cộng thêm 30%. Nhưng những lần sau, nạn nhân không nhận lại được tiền như đã cam kết. Nhận thấy có dấu hiệu lừa đảo, chiếm đoạt tài sản, nạn nhân đã trình báo sự việc lên cơ quan công an.
Người dân đến trình báo về lừa đảo qua mạng tại Công an huyện Mường La. Ảnh: Lam Giang
nạn nhân chỉ là một trong nhiều nạn nhân trên địa bàn tỉnh bị lừa đảo qua mạng. Theo thống kê của Phòng Cảnh sát hình sự, Công an tỉnh: Từ 15/12/2021 đến 10/7/2023, toàn tỉnh tiếp nhận 21 tin báo, tố giác về tội phạm lợi dụng mạng máy tính, mạng viễn thông, internet để chiếm đoạt tài sản với tổng số tiền bị chiếm đoạt trên 10,2 tỷ đồng. Riêng Phòng Cảnh sát hình sự Công an tỉnh Sơn La đã tiếp nhận, giải quyết 6 vụ, trong đó, khởi tố 1 vụ 1 đối tượng; tạm dừng xác minh 2 vụ, đang xác minh 3 vụ.
Tăng cường nhận thức, kiến thức về lừa đảo trực tuyến, bảo vệ người dân Việt Nam trước những rủi ro tiềm ẩn trên không gian mạng, vừa qua, Bộ Thông tin và Truyền thông đã phát động Chiến dịch “Tháng hành động tuyên truyền về nhận diện và phòng chống lừa đảo trực tuyến”, triển khai từ ngày 23/6 đến ngày 23/7/2023.
Ông Phạm Quốc Chinh, Phó Giám đốc phụ trách Sở Thông tin và Truyền thông, cho biết: Lan tỏa Chiến dịch, Sở đã phát động và gửi tới các cơ quan, đơn vị bộ tài liệu nhận diện 24 hình thức lừa đảo đang diễn ra trên không gian mạng Việt Nam, như: Lừa đảo "combo du lịch giá rẻ"; lừa đảo cuộc gọi video Deepfake, Deepvoice; lừa đảo "khóa SIM" vì chưa chuẩn hóa thuê bao; giả mạo biên lai chuyển tiền thành công; giả danh giáo viên/nhân viên y tế báo người thân đang cấp cứu; chiêu trò lừa đảo tuyển người mẫu nhí; thủ đoạn giả danh các công ty tài chính, ngân hàng; cài cắm ứng dụng, link quảng cáo cờ bạc, cá độ, tín dụng đen,…; giả mạo trang thông tin điện tử, cơ quan, doanh nghiệp (Bảo hiểm xã hội, ngân hàng…).
Ngoài ra, còn có hình thức lừa đảo SMS Brandname, phát tán tin nhắn giả mạo; đầu tư chứng khoán, tiền ảo, đa cấp; lừa đảo tuyển cộng tác viên online; đánh cắp tài khoản mạng xã hội, nhắn tin lừa đảo; giả danh cơ quan công an, viện kiểm sát, tòa án gọi điện; rao bán hàng giả, hàng nhái trên sàn thương mại điện tử; đánh cắp thông tin căn cước công dân đi vay nợ tín dụng; chuyển nhầm tiền vào tài khoản ngân hàng; dịch vụ lấy lại tiền khi đã bị lừa. Lừa đảo dịch vụ lấy lại Facebook; lừa tình cảm, dẫn dụ đầu tư tài chính, gửi bưu kiện, trúng thưởng; rải link phishing lừa đảo, seeding quảng cáo bẩn trên Facebook; lừa cho số đánh đề...
Các hình thức lừa đảo trên không gian mạng được các đối tượng thực hiện bằng nhiều hình thức khác nhau và ngày càng tinh vi, trong đó nhắm vào nhiều nhóm đối tượng, bao gồm: Người cao tuổi, trẻ em, sinh viên, đối tượng công nhân, nhân viên văn phòng… Mỗi nhóm đối tượng ở độ tuổi khác nhau, kẻ xấu thực hiện những hình thức dẫn dụ khác nhau, mục tiêu chung là lấy lòng tin, đánh cắp thông tin người dùng, sau đó chiếm đoạt tài sản.
Công an xã Chiềng Muôn, huyện Mường La tuyên truyền cho nhân dân cảnh giác với các hình thức lừa đảo. Ảnh: Lam Giang
Sở Thông tin và Truyền thông đã tăng cường đăng tải và tuyên truyền bộ tài liệu trên các phương tiện truyền thông. Yêu cầu lãnh đạo các cơ quan, đơn vị phối hợp phát động hưởng ứng chiến dịch, tuyên truyền các nội dung thông điệp tới toàn thể cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức và người lao động trong cơ quan, đơn vị và lan tỏa đến người thân trong gia đình. Đối với UBND các huyện, thành phố, xã, phường, thị trấn tăng cường phối hợp, phát động hưởng ứng chiến dịch và chỉ đạo hệ thống truyền thanh cơ sở và Tổ chuyển đổi số cộng đồng tích cực tuyên truyền, lan tỏa các nội dung thông điệp tới toàn thể người dân trên địa bàn.
Chiến dịch này sẽ phủ sóng rộng khắp trên các phương tiện truyền thông đại chúng, nền tảng mạng xã hội để cung cấp đầy đủ thông tin, trang bị và phổ biến kiến thức về lừa đảo trực tuyến đến với mọi nhà, cho từng nhóm đối tượng, thông qua các clip tình huống để hướng dẫn người dân nhận diện 24 hình thức lừa đảo. Đồng thời, cung cấp bộ cẩm nang kiến thức phòng tránh để người dân tự bảo vệ bản thân và gia đình trên không gian mạng.
Nhân dân tìm hiểu 24 hình thức lừa đảo trên không gian mạng. Ảnh: Lam Giang
Trước thực tế tình hình tội phạm trên không gian mạng diễn biến phức tạp và ngày càng tinh vi, cùng với sự vào cuộc của các cơ quan chức năng, người dân cần nâng cao cảnh giác, không nên cung cấp thông tin cá nhân cho người lạ qua mạng xã hội, internet… nếu có nghi ngờ, nên báo ngay cho công an địa phương để có hướng giải quyết, tránh bị lừa đảo chiếm đoạt tài sản.
Các tổ chức, cá nhân, doanh nghiệp đề cao cảnh giác khi nhận các cuộc gọi điện thoại từ người lạ, từ số điện thoại lạ; tuyệt đối không cung cấp thông tin cá nhân, số điện thoại, số CMND/CCCD, địa chỉ nhà ở, số tài khoản ngân hàng, mã OTP trên điện thoại cá nhân... cho bất kỳ ai không quen biết hoặc khi chưa biết rõ nhân thân, lai lịch.
