Tăng giá điện để bù lỗ: Cần sự minh bạch và trách nhiệm

Hội Bảo vệ người tiêu dùng Việt Nam cho rằng, cần nghiên cứu tác động đến người tiêu dùng và doanh nghiệp khi tính chi phí cũ vào giá bán điện tương lai. Ảnh minh họa

Người dân không đồng tình với đề xuất của Bộ Công Thương về việc bù lỗ giá điện vào giá điện bình quân là một phản ứng dễ hiểu và có lý do chính đáng. Đề xuất này, về bản chất là một cách để phân bổ gánh nặng tài chính từ việc kinh doanh thua lỗ của ngành Điện sang toàn bộ người tiêu dùng.

Lý do lớn nhất khiến người dân phản đối là họ sẽ phải gánh thêm chi phí. Việc cộng khoản lỗ vào giá điện bình quân đồng nghĩa với việc giá điện sẽ tăng, dù ít hay nhiều. Trong bối cảnh kinh tế khó khăn, lạm phát và thu nhập của người dân bị ảnh hưởng, bất kỳ sự tăng giá nào, đặc biệt là với một mặt hàng thiết yếu như điện, đều tạo thêm áp lực tài chính. Người dân cho rằng họ đã và đang phải trả tiền điện với mức giá cao, và giờ lại phải gánh thêm cả khoản lỗ của doanh nghiệp.

Một vấn đề khác là sự thiếu minh bạch. Người dân đặt câu hỏi về nguồn gốc của khoản lỗ. Liệu khoản lỗ này có phải là kết quả của việc quản lý kém hiệu quả, đầu tư thiếu tính toán, hay các chi phí phát sinh không hợp lý hay không? Khi người dân phải trả tiền cho những khoản thua lỗ này, họ cảm thấy bất công.

Họ cho rằng, nếu doanh nghiệp kinh doanh lỗ do quản lý kém, thì trách nhiệm phải thuộc về doanh nghiệp, không thể chuyển gánh nặng sang người tiêu dùng. Đề xuất của Bộ Công Thương được xem là một sự “cứu trợ” cho doanh nghiệp, mà người dân là bên phải “trả giá”.

Dư luận cho rằng, đáng lẽ ra Bộ Công Thương nên tìm cách nâng cao hiệu quả hoạt động, minh bạch hóa chi phí và tìm giải pháp căn cơ hơn thay vì chọn giải pháp dễ nhất là tăng giá điện. Việc chọn phương án bù lỗ bằng cách tăng giá điện bị coi là một giải pháp mang tính “đổ lỗi” và thiếu trách nhiệm, không giải quyết được gốc rễ của vấn đề.

Người dân từng được trấn an giá điện sẽ được điều chỉnh hợp lý, dựa trên các yếu tố thị trường. Tuy nhiên, việc đề xuất bù lỗ lại cho thấy sự can thiệp hành chính, không theo quy luật thị trường, khiến người dân cảm thấy thiếu tin tưởng. Họ lo ngại đây có thể là tiền lệ cho những lần tăng giá khác, khi doanh nghiệp lại tiếp tục kinh doanh thua lỗ và người tiêu dùng lại là người phải gánh chịu.

Để tạo ra được sự đồng thuận trong xã hội, điều quan trọng là phải đảm bảo được tính hợp lý, sự minh bạch. Bộ Công Thương cần làm rõ để công luận hiểu được quy định của pháp luật về quyền, nguyên tắc điều hành giá điện. Ngành Điện phải thực hiện các giải pháp quản trị hiện đại, tối ưu hóa chi phí, nâng cao hiệu quả quản lý chi phí, hiệu quả đầu tư… và sớm “bước ra” thị trường bán lẻ điện cạnh tranh.

Khánh Chi