Tăng năng lực và hiệu quả hoạt động của cơ quan dân cử

Được đánh giá là "điểm sáng" trong hoạt động của các cơ quan dân cử cả nước, thời gian qua, Hội đồng nhân dân (HÐND) thành phố Hà Nội đã chủ động và không ngừng đổi mới nội dung, phương thức hoạt động giám sát theo hướng sâu sát, khoa học, hiệu quả, vì dân, sát cơ sở. Xây dựng và triển khai các chương trình giám sát của HÐND bảo đảm đúng quy định của luật, phù hợp tình hình thực tiễn địa phương. Năm 2022, thành phố đã tổ chức hai phiên chất vấn, hai phiên giải trình, 41 cuộc giám sát, khảo sát của HÐND, Thường trực HÐND, các ban, tổ đại biểu. Các nội dung giám sát được lựa chọn đều là những vấn đề lớn, quan trọng, cấp thiết, được dư luận và cử tri quan tâm như: Giám sát về công tác quy hoạch; về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí; về quản lý, sử dụng tài sản công; các dự án chậm triển khai; xử lý nước thải, thoát nước và thu gom, xử lý rác thải; việc đầu tư các thiết chế văn hóa; hệ thống hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội tại các khu đô thị không đồng bộ.

Ðáng chú ý, báo cáo kết quả hai cuộc giám sát chuyên đề của HÐND thành phố về thực hiện các quy định của pháp luật trong quản lý, sử dụng tài sản công là nhà, đất thuộc sở hữu nhà nước và bảo vệ môi trường, xử lý nước thải sinh hoạt trên địa bàn đã được đưa vào nội dung chất vấn, trả lời chất vấn tại các kỳ họp trong năm. HÐND thành phố cũng đã ban hành nghị quyết về giám sát đối với các nội dung này. Việc thực hiện các kết luận giám sát cũng là tiêu chí để cơ quan tổ chức xem xét, đánh giá cán bộ và xét thi đua, khen thưởng…

Kết quả cho thấy nhiều nội dung, vấn đề đã tồn tại nhiều năm, thậm chí đã được giám sát nhưng chậm chuyển biến, được chỉ ra và giám sát lại để làm rõ nguyên nhân, trách nhiệm, giải pháp, lộ trình cụ thể để khắc phục hiệu quả. Có nhiều vấn đề lớn, quan trọng được chuyển hóa thành các nội dung chất vấn, giải trình và toàn bộ nội dung đều được phản ánh, cung cấp bằng phim tư liệu bảo đảm sinh động và chân xác nhất; đồng thời theo dõi, đôn đốc cho đến khi thực hiện xử lý dứt điểm vấn đề đặt ra.

Trao đổi về những kinh nghiệm và giải pháp nâng cao chất lượng, hiệu lực, hiệu quả giám sát, giám sát lại của HÐND các cấp trên địa bàn, Phó Bí thư Thành ủy, Chủ tịch HÐND thành phố Hà Nội Nguyễn Ngọc Tuấn nhấn mạnh, hoạt động của HÐND các cấp, cũng như hoạt động giám sát cần nghiên cứu, bám sát tình hình thực tiễn tại địa phương, các chỉ đạo của Trung ương, đặc biệt là vai trò, sự lãnh đạo của các cấp ủy đảng. Năm 2022, Ðảng đoàn HÐND thành phố đã tham mưu Ban Thường vụ Thành ủy Hà Nội ban hành Ðề án số 15 về "Nâng cao năng lực, hiệu lực, hiệu quả hoạt động của HÐND các cấp thành phố Hà Nội giai đoạn 2021-2026 gắn với thực hiện thí điểm tổ chức mô hình chính quyền đô thị và củng cố chính quyền nông thôn tại thành phố Hà Nội". Cùng với đó, cần bám sát và thực hiện hiệu quả các quy định của Luật và hướng dẫn của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, nhất là Nghị quyết số 594 ngày 12/9/2022 hướng dẫn hoạt động giám sát của HÐND các cấp. Khi triển khai giám sát cần chuẩn hóa trong lựa chọn nội dung, vấn đề, xây dựng chương trình, kế hoạch và tổ chức thực hiện đến phạm vi, đối tượng giám sát, chất vấn, giải trình. Một nội dung quan trọng khác, đó là phải định lượng được kết quả thực hiện. Kết luận giám sát phải chỉ ra các bất cập, hạn chế, xác định rõ nguyên nhân và lộ trình, giải pháp khắc phục. Tăng cường công tác theo dõi đôn đốc việc thực hiện các kết luận giám sát, giám sát lại của HÐND thành phố thông qua việc hệ thống hóa và phân công theo dõi việc thực hiện; đồng thời quan tâm đến cơ chế nguồn lực để nâng cao chất lượng hoạt động giám sát - đồng chí Nguyễn Ngọc Tuấn lưu ý.

Ðể tăng cường năng lực, hiệu lực và hiệu quả hoạt động HÐND các cấp trong thời gian tới, tại Hội nghị toàn quốc tổng kết công tác HÐND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương năm 2022 và triển khai kế hoạch công tác năm 2023, thành phố Hà Nội đề nghị Bộ Chính trị, Quốc hội, Chính phủ, các cơ quan Trung ương quan tâm, chỉ đạo để thành phố sớm hoàn thiện dự thảo Luật Thủ đô (sửa đổi) trình Quốc hội thông qua, trong đó nghiên cứu tăng số lượng đại biểu HÐND chuyên trách, bổ sung thẩm quyền của HÐND, Thường trực HÐND Thủ đô. Thành phố cũng đề nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội nghiên cứu, quy định đưa việc thực hiện hiệu quả cam kết, lời hứa trong chất vấn, trong giám sát của HÐND là tiêu chí đánh giá cán bộ, lấy phiếu tín nhiệm đối với các chức danh do HÐND bầu.

An Trân