Tăng tốc giải ngân vốn đầu tư công ngay từ đầu năm

Tuyến đường Nam Định - Lạc Quần - Đường bộ ven biển đang được tăng tốc thi công, góp phần thúc đẩy tiến độ giải ngân vốn đầu tư công năm 2025.

Hành động quyết liệt ngay từ đầu năm

Quán triệt tinh thần chỉ đạo của UBND tỉnh, các sở, ngành, địa phương xác định giải ngân VĐTC là nhiệm vụ chính trị quan trọng hàng đầu. Ngay từ khâu lập kế hoạch, các cấp chính quyền, ngành chức năng đã rà soát kỹ lưỡng để đảm bảo phân bổ vốn phù hợp với tiến độ thực hiện của từng dự án. Trong kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021-2025 và kế hoạch năm 2025, tỉnh đã điều chỉnh và đưa ra khỏi danh mục đối với các dự án vướng mắc kéo dài trong công tác giải phóng mặt bằng hoặc thủ tục đầu tư, không khả thi; kịp thời bổ sung thêm danh mục các khu đô thị, khu dân cư có tính khả thi cao hơn; từ đó dự kiến được tổng nguồn vốn cho đầu tư phục vụ công tác chỉ đạo, điều hành kế hoạch đầu tư công trung hạn của tỉnh linh hoạt, hiệu quả, sát thực tế. Phần tổng vốn ngân sách tỉnh trực tiếp quản lý, Nam Định ưu tiên tập trung giải ngân VĐTC năm 2025 cho các nhiệm vụ cấp thiết như: Tập trung vốn cho 7 dự án trọng điểm, trong đó có Khu Trung tâm lễ hội thuộc Khu di tích lịch sử - văn hóa thời Trần; tuyến đường bộ Nam Định - Lạc Quần - Đường bộ ven biển; xây dựng Bệnh viện Đa khoa tỉnh; đường trục phát triển kết nối vùng kinh tế biển với cao tốc Cầu Giẽ - Ninh Bình; giải phóng mặt bằng tuyến cao tốc Ninh Bình - Hải Phòng, đoạn qua Nam Định; xây dựng cầu vượt sông Đáy nối Ninh Bình - Nam Định; đầu tư xây dựng tuyến đường cao tốc Ninh Bình - Nam Định - Thái Bình - Hải Phòng. Bố trí vốn đối ứng cho dự án ODA nâng cấp hệ thống thủy lợi tỉnh Nam Định thích ứng biến đổi khí hậu sử dụng vốn vay của Ngân hàng Phát triển châu Á ADB và Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững. Bố trí vốn cho công tác giải phóng mặt bằng, xây dựng cơ bản, chuẩn bị đầu tư các chương trình, dự án khởi công mới năm 2025 và giai đoạn 2026-2030 cùng các khoản hỗ trợ khác theo quy định của pháp luật về đầu tư công… Phần vốn các huyện, thành phố chủ động dự kiến danh mục dự án sử dụng tiền thu từ sử dụng đất từ các khu đô thị, khu (điểm) dân cư tập trung, khu tái định cư trên địa bàn ưu tiên bố trí cho giải phóng mặt bằng và đầu tư xây dựng hạ tầng các khu đô thị, khu (điểm) dân cư tập trung, khu tái định cư; bố trí cho các dự án tỉnh quyết định đầu tư…

Theo Cục Thống kê tỉnh, trong tháng 1/2025, VĐTC thực hiện ước đạt 4,9% kế hoạch năm. Nhiều dự án lớn đang bước vào giai đoạn nước rút: Dự án tuyến đường Nam Định - Lạc Quần - Đường bộ ven biển (5.995 tỷ đồng) đã hợp long cầu Lạc Quần ngày 15/1/2025, phấn đấu thông xe cuối quý II/2025; Cầu vượt sông Đáy trên tuyến cao tốc Ninh Bình - Hải Phòng (1.450 tỷ đồng) đã hoàn thành trên 90% khối lượng, dự kiến thông xe trong năm nay; Cầu vượt sông Đào nối từ đường Song Hào đến Vũ Hữu Lợi (1.200 tỷ đồng) cũng đã hợp long, đạt trên 90% khối lượng thi công; Bệnh viện Đa khoa tỉnh (1.755 tỷ đồng) đang đẩy nhanh hoàn thiện hệ thống kỹ thuật, phấn đấu đưa vào vận hành đúng tiến độ.

Giải pháp trọng tâm thúc đẩy giải ngân

Nhiệm vụ giải ngân VĐTC năm 2025 lớn, với hàng loạt công trình, dự án trọng điểm nên áp lực hoàn thành đúng tiến độ đặt ra những thách thức không nhỏ. Vì vậy, tỉnh tiếp tục yêu cầu các ngành chức năng, các địa phương, đơn vị liên quan phải khắc phục những khó khăn, vướng mắc, tháo gỡ những rào cản gây ảnh hưởng đến tiến độ giải ngân VĐTC mà Nam Định cũng như các địa phương trên toàn quốc phải đối diện trong năm 2024. Cụ thể, vấn đề bảo đảm tiến độ giải phóng mặt bằng, đặc biệt tại các dự án quy mô lớn.

Đáng kể, thể chế, chính sách liên quan trực tiếp đến việc hình thành và triển khai dự án đầu tư công còn bất cập, ảnh hưởng đến tiến độ thực hiện dự án. Theo quy định, từ khi hình thành dự án đến khi có thể giải ngân được vốn, tổ chức thực hiện trải qua nhiều giai đoạn, với nhiều quy trình, trình tự, thủ tục chịu sự điều chỉnh của nhiều luật như Luật Đầu tư công, Luật Quy hoạch đô thị, Luật Xây dựng, Luật Ngân sách Nhà nước, Luật Đất đai, Luật Đấu thầu, Luật Bảo vệ môi trường, Luật Kiến trúc... mỗi giai đoạn có những vướng mắc khác nhau. Trong khi đó, việc thực hiện phải tuần tự theo quy định của pháp luật, tuân thủ thời gian, do đó dù có vướng mắc nhỏ thì cũng sẽ ảnh hưởng tới toàn bộ tiến độ tổng thể của dự án. Mức độ khả thi của kế hoạch phụ thuộc vào việc tháo gỡ các nút thắt quan trọng, bao gồm tối ưu hóa quy trình phân bổ vốn, cải thiện cơ chế chính sách, đẩy nhanh tiến độ giải phóng mặt bằng và bảo đảm nguồn cung vật liệu xây dựng ổn định. Giải pháp tối ưu mà tỉnh thúc đẩy là các ngành, các địa phương, đơn vị liên quan phải bám sát và thực thi nghiêm túc, hiệu quả các Luật Đầu tư công số 58/2024/QH15 và Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quy hoạch, Luật Đầu tư, Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư và Luật Đấu thầu đã được Quốc hội thông qua, có hiệu lực thi hành từ ngày 1/1/2025 cùng các hướng dẫn liên quan để tháo gỡ các khó khăn vướng mắc, tạo bứt phá tiến độ đầu tư công và giải ngân VĐTC năm 2025.

Đơn cử như Luật Đầu tư công năm 2024 đã có hiệu lực kể từ ngày 1/1/2025 sẽ tháo gỡ nút thắt, điểm nghẽn trong triển khai các dự án đầu tư công bao gồm: Rút ngắn thời gian làm thủ tục dự án, chuyển đổi phương thức quản lý từ tiền kiểm sang hậu kiểm và đơn giản hóa quy trình để khai thác tối đa các nguồn lực, nâng cao chất lượng dự án, đặc biệt là các dự án trọng điểm về xây dựng kết cấu hạ tầng...; tách giải phóng mặt bằng thành dự án độc lập; phân cấp, phân quyền mạnh mẽ hơn cho các cấp, các ngành trong triển khai, bảo đảm nguyên tắc cấp nào quản lý dự án thì cấp đó chịu trách nhiệm về các nội dung liên quan trong quá trình thực hiện. Đặc biệt, các cấp chính quyền, ngành chức năng cần đẩy mạnh công tác giải phóng mặt bằng và xây dựng cơ bản, chú trọng giải phóng mặt bằng nhanh chóng; xử lý triệt để các vướng mắc trong thủ tục hành chính để đưa dự án vào giai đoạn thi công sớm nhất. Tích cực ứng dụng công nghệ thông tin, rút ngắn thời gian xử lý hồ sơ và tăng cường minh bạch trong quy trình giải ngân VĐTC. Bên cạnh đó, tỉnh yêu cầu các sở, ngành, địa phương, các đơn vị liên quan phải tăng cường trách nhiệm người đứng đầu, ràng buộc kết quả giải ngân với hiệu quả lãnh đạo, lấy kết quả giải ngân VĐTC là một tiêu chí quan trọng để đánh giá mức độ hoàn thành nhiệm vụ của các cấp, theo quy định tại Quyết định số 1508/QĐ-TTg ngày 4/12/2024. Lãnh đạo các cơ quan, địa phương phải trực tiếp chỉ đạo, kiểm tra, rà soát để đảm bảo quy mô và chất lượng dự án phù hợp với quy hoạch và mục tiêu đã duyệt.

Thời gian tới, ngành Tài chính sẽ quyết liệt triển khai các giải pháp để bảo đảm điều hành, đáp ứng đủ nhu cầu vốn kế hoạch năm theo tiến độ cho các dự án trong phạm vi dự toán đã được giao. Kho bạc Nhà nước đồng bộ triển khai dịch vụ công trực tuyến, tạo điều kiện thuận lợi cho đơn vị sử dụng ngân sách có thể giao dịch với Kho bạc Nhà nước 24/7 kể cả ngày nghỉ, ngày lễ, tại bất cứ địa điểm nào có kết nối internet. Các cấp chính quyền, ngành chức năng cũng đẩy mạnh chỉ đạo các chủ đầu tư, Ban quản lý dự án đẩy nhanh tiến độ hoàn thiện thủ tục đầu tư, lập, thẩm định và phê duyệt thiết kế - dự toán công trình, xác định các mốc thời gian hoàn tất các thủ tục lựa chọn nhà thầu, phê duyệt kết quả đấu thầu, đẩy nhanh tiến độ ký kết hợp đồng đối với các dự án, gói thầu mới thực hiện trong năm 2025. Sau khi hợp đồng được ký kết, triển khai ngay các thủ tục tạm ứng theo quy định để các nhà thầu có vốn chuẩn bị các điều kiện cần thiết, vật tư, vật liệu phục vụ công tác thi công. Đồng thời, chú trọng hơn nữa đến công tác tập huấn về chế độ, chính sách cho các ban quản lý dự án, các chủ đầu tư; định kỳ tổ chức hội nghị giao ban hoặc có văn bản chỉ đạo, hướng dẫn chủ đầu tư và phổ biến, quán triệt những chỉ đạo của cấp trên về công tác quản lý, giải ngân VĐTC. Các chủ đầu tư, ban quản lý dự án sẽ phối hợp chặt chẽ với các nhà thầu, đơn vị cung ứng vật tư, vật liệu, đảm bảo điều kiện thi công, tập trung đẩy nhanh tiến độ thi công; phối hợp với nhà thầu để hoàn thiện các thủ tục về thanh toán, quyết toán để giải ngân các dự án đã được bố trí vốn.

Với tinh thần quyết liệt và các giải pháp đồng bộ, Nam Định đang tập trung nguồn lực tối đa để đảm bảo tiến độ giải ngân VĐTC, đưa các dự án trọng điểm sớm đi vào hoạt động. Những bước đi này không chỉ giúp cải thiện chất lượng hạ tầng mà còn tạo ra không gian phát triển kinh tế mới, thu hút đầu tư và nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân.

Bài và ảnh: Thanh Thúy