Tăng tốc ra mắt đồng EUR kỹ thuật số

Theo tờ Politico, ECB muốn hệ thống đồng EUR kỹ thuật số có khả năng xử lý hơn 50 tỷ giao dịch mỗi năm ngay từ khi triển khai. Quy mô này được đánh giá có thể chiếm tới hơn một phần ba tổng số giao dịch bằng thẻ thanh toán trong khu vực đồng tiền chung châu Âu (eurozone), tạo áp lực lớn lên nguồn thu truyền thống của các nhà cung cấp dịch vụ thanh toán.

Sử dụng tiền mặt tại châu Âu. Ảnh: M. Skolimowska/DW

Thực tế năm 2024, thẻ thanh toán đã được sử dụng trong 84,6 tỷ giao dịch, trị giá tổng cộng 3.200 tỷ EUR (3.700 tỷ USD) trên toàn eurozone. Nếu duy trì mức tăng trưởng khoảng 10% mỗi năm, con số này có thể đạt gần 125 tỷ giao dịch vào năm 2028 - thời điểm sớm nhất có thể triển khai đồng EUR kỹ thuật số. Với công suất 50,5 tỷ giao dịch/năm, loại tiền tệ mới này có thể chiếm thị phần khoảng 40%.

Một trong những mục tiêu chính của ECB là giảm sự phụ thuộc vào các tập đoàn thanh toán quốc tế, chủ yếu đến từ Mỹ, như Visa và Mastercard. Hiện nay, khoảng hai phần ba số giao dịch thẻ trong eurozone được xử lý thông qua các hệ thống quốc tế, trong khi hơn một nửa các quốc gia thành viên Liên minh châu Âu hoàn toàn dựa vào hạ tầng thanh toán ngoài châu Âu. ECB cho rằng đồng EUR kỹ thuật số sẽ không chỉ ngăn chặn dòng phí dịch vụ chảy ra nước ngoài, mà còn giúp củng cố khả năng tự chủ công nghệ và tài chính của châu Âu trong bối cảnh môi trường địa chính trị biến động.

Việc bổ sung tiền số bên cạnh tiền truyền thống cũng hỗ trợ củng cố hệ thống tiền tệ hai tầng, giúp đồng EUR giữ vai trò phương tiện thanh toán và đơn vị kế toán. Đồng EUR kỹ thuật số sẽ tồn tại song song với tiền mặt và có đầy đủ đặc điểm của tiền mặt, nghĩa là cho phép người tiêu dùng thanh toán ẩn danh dù có kết nối mạng hay không hoặc có sử dụng điện thoại thông minh hay không.

Tuy nhiên, kế hoạch này cũng vấp phải nhiều lo ngại. Hiệp hội ngành thanh toán Payments Europe cảnh báo, đồng EUR kỹ thuật số có thể làm suy yếu mô hình doanh thu dựa trên phí giao dịch của các ngân hàng và tổ chức tài chính. Việc người dân hạn chế gửi tiết kiệm có thể làm giảm lượng tiền gửi tại ngân hàng, từ đó ảnh hưởng tới khả năng cho vay đối với doanh nghiệp và hộ gia đình. Ông Diederik Bruggink, Giám đốc cấp cao phụ trách thanh toán, tài chính số và đổi mới tại Hiệp hội Ngân hàng tiết kiệm và Bán lẻ châu Âu, nhận định tác động của đồng EUR kỹ thuật số phụ thuộc vào các giới hạn nắm giữ mà ECB đưa ra cũng như mô hình hoạt động cụ thể. Nếu hạn mức giữ tiền cao và phí dịch vụ thấp, các ngân hàng sẽ chịu áp lực lớn hơn.

Mặc dù vậy, ECB lập luận rằng dự án này cũng có thể mở ra cơ hội mới cho các nhà cung cấp dịch vụ trong nước. Các ngân hàng có thể đóng vai trò là đơn vị phát hành ví điện tử, đồng thời phát triển dịch vụ bổ sung để giữ chân khách hàng trước sự cạnh tranh ngày càng lớn từ các tập đoàn công nghệ. Một khảo sát do công ty tư vấn BearingPoint thực hiện hồi tháng 2 cho thấy, khoảng một phần ba người dân trong khu vực eurozone sẵn sàng sử dụng đồng EUR kỹ thuật số. Tuy nhiên, một khảo sát khác của Payments Europe thì có 56% người tiêu dùng hiện vẫn chưa chắc chắn liệu họ có sử dụng hay không.

PHƯƠNG NAM