'Tăng tốc' trong công tác chống khai thác IUU trên vùng biển Cà Mau
Với mục tiêu gỡ 'thẻ vàng' mà Ủy ban châu Âu (EC) đang áp dụng đối với thủy sản Việt Nam, thời gian qua, các đơn vị thuộc BĐBP tỉnh Cà Mau đã tăng cường phối hợp với các cơ quan chức năng tại địa phương triển khai rà soát, quản lý, theo dõi, kiểm soát, giám sát chặt chẽ tàu cá đánh bắt tại các vùng biển. Đồng thời, tăng cường tuyên truyền, vận động để nâng cao nhận thức, ý thức chấp hành pháp luật của ngư dân; kiên quyết xử lý các trường hợp vi phạm.

Cán bộ Trạm Kiểm soát Biên phòng Đất Mũi, Đồn Biên phòng Đất Mũi, BĐBP tỉnh Cà Mau kiểm tra hoạt động của thiết bị giám sát hành trình tàu cá trước khi ra khơi. Ảnh: Hoàng Tá
Nâng cao năng lực thực thi nhiệm vụ
Đại tá Hà Văn Thanh, Chỉ huy trưởng BĐBP tỉnh Cà Mau cho biết, vùng biển của tỉnh có diện tích trên 120.000km2, tiếp giáp với vùng biển Thái Lan và Malaysia. Bờ biển dài 310km, có hơn 90 cửa sông lớn, nhỏ thông ra biển. Toàn tỉnh Cà Mau hiện có hơn 5.000 tàu cá hoạt động khai thác hải sản, trong đó, hơn 1.500 tàu có chiều dài trên 15m và có gần 1.700 tàu của các tỉnh lân cận đến hoạt động trên vùng biển tỉnh Cà Mau.
Để tăng hiệu quả công tác chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU), từ đầu năm 2025, Đảng ủy, Ban Chỉ huy BĐBP tỉnh Cà Mau đã xây dựng kế hoạch, xác định các nhiệm vụ, giải pháp và phân công các cơ quan, đơn vị quyết tâm triển khai thực hiện nhiệm vụ này đạt hiệu quả cao nhất. Các đơn vị đã chủ động phối hợp với các lực lượng Vùng 5 Hải quân, Vùng Cảnh sát biển 4 trong trao đổi thông tin, thông báo tình hình, điều tra, xác minh tàu cá ngư dân khai thác hải sản trái phép ở vùng biển nước ngoài. Cùng với đó, đẩy mạnh tuyên truyền, vận động ngư dân chấp hành nghiêm các quy định khi đánh bắt trên biển; không tiếp tay cho hoạt động buôn lậu, gian lận thương mại; vận động 100% chủ tàu, thuyền trưởng ký cam kết không vi phạm vùng biển nước ngoài khai thác hải sản trái phép và 100% tàu cá có chiều dài từ 15m trở lên lắp đặt thiết bị giám sát hành trình.
BĐBP tỉnh Cà Mau cũng duy trì các tổ, chốt tuần tra, chốt chặn, kiểm soát tại các cửa biển không có trạm kiểm soát Biên phòng, kiên quyết không cho xuất bến đối với các tàu cá chưa đảm bảo đầy đủ giấy tờ, thủ tục theo quy định. Đồng thời, tăng cường công tác nắm tình hình, hoạt động của tàu cá trên các vùng biển, triển khai đồng bộ các mặt công tác nghiệp vụ, kịp thời phát hiện, đấu tranh, ngăn chặn, xác minh, xử lý các tổ chức, cá nhân môi giới, tổ chức đưa tàu cá và ngư dân Việt Nam đi khai thác hải sản trái phép ở vùng biển nước ngoài.
Trung tá Phạm Quốc Trung, Đồn trưởng Đồn Biên phòng Rạch Gốc cho biết: Hưởng ứng đợt thi đua cao điểm chống khai thác IUU, Đồn Biên phòng Rạch Gốc đã tổ chức lễ phát động trong toàn đơn vị, tạo khí thế thi đua sôi nổi, quyết tâm cao của cán bộ, chiến sĩ. Ngoài quân số thực hiện nhiệm vụ tại trạm kiểm soát Biên phòng, đơn vị đã tăng cường thêm 2 chốt, tổ chức tuần tra, kiểm tra, kiểm soát chặt chẽ người và phương tiện hoạt động trên biển. Các tàu cá chưa trang bị đầy đủ các máy móc, thiết bị theo yêu cầu hoặc thiếu giấy tờ hợp lệ, cán bộ đơn vị đều tuyên truyền, giải thích, hướng dẫn cụ thể để bà con ngư dân nắm và chấp hành tốt. Ngoài ra, đơn vị duy trì và phát huy hiệu quả hệ thống giám sát hành trình tàu cá, quản lý chặt chẽ 100% tàu cá hoạt động trên biển; xây dựng phần mềm số hóa phục vụ công tác chống khai thác IUU, cập nhật đầy đủ số liệu tàu cá xuất, nhập bến để quản lý và truy xuất nguồn gốc, thống kê sản lượng khai thác hải sản trên địa bàn theo quy định.
Tuyên truyền, vận động kết hợp với tuần tra, xử lý vi phạm
Theo Đại tá Hà Văn Thanh, để góp phần gỡ “thẻ vàng” của EC, thời gian tới, đơn vị tập trung lực lượng, phương tiện tiếp tục triển khai thực hiện nghiêm túc, quyết liệt các văn bản chỉ đạo của Bộ Tư lệnh BĐBP, UBND tỉnh Cà Mau về chống khai thác IUU. Bên cạnh đó, rà soát, bổ sung các nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm, trong đó, tập trung làm tốt công tác kiểm tra, kiểm soát 100% tàu cá xuất, nhập bến tại các trạm kiểm soát Biên phòng; ngăn chặn tàu cá vi phạm vùng biển nước ngoài; làm tốt công tác chuẩn bị phục vụ đoàn kiểm tra của EC. Ban Chỉ huy BĐBP tỉnh cũng chỉ đạo các đơn vị tăng cường công tác tuyên truyền đến chủ tàu và ngư dân về tính cấp thiết trong chống khai thác IUU, vận động ngư dân ký cam kết không vi phạm các quy định hiện hành.

Cán bộ Đồn Biên phòng Khánh Hội phát tờ rơi, tuyên truyền cho ngư dân về chống khai thác IUU. Ảnh: Hoàng Tá
Các đơn vị trong BĐBP tỉnh với quyết tâm cao nhất tiếp tục phối hợp chặt chẽ với các lực lượng thực thi pháp luật trên biển và các cơ quan chức năng của địa phương kiểm soát chặt chẽ tàu cá khai thác hải sản xa bờ, dài ngày trên biển; tăng cường tuần tra, kiểm soát trên biển, kiên quyết xử lý nghiêm tàu cá vi phạm quy định về chống khai thác IUU. Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin phục vụ công tác quản lý, giám sát hoạt động tàu cá trên biển, phát huy có hiệu quả Trung tâm giám sát hành trình tàu cá, phần mềm kiểm soát lưu thông tàu cá; ứng dụng số hóa vào chống khai thác IUU.
Bà Lê Kim Chung (ấp 4, xã Khánh Lâm), chủ tàu cá CM95963TS cho biết: Thời gian qua, Đồn Biên phòng Khánh Hội đã tổ chức nhiều đợt tuyên truyền, vận động ngư dân không đánh bắt hải sản trái phép ở vùng biển nước ngoài, luôn chấp hành nghiêm các quy định khi hoạt động trên biển. Là chủ tàu, tôi luôn nhắc nhở thuyền trưởng và các thuyền viên phải đánh bắt trong vùng biển nước mình, không được vi phạm vùng biển nước bạn. Bà con ở đây giờ ai cũng ý thức được hậu quả nếu để xảy ra sai phạm”.
Từ đầu năm 2025 đến nay, thông qua nhiều hình thức, các đơn vị trong BĐBP tỉnh Cà Mau đã tuyên truyền được 87 buổi/5.221 lượt người; hơn 2.000 chủ tàu cá ký cam kết thực hiện nghiêm các quy định trong lĩnh vực thủy sản, không vi phạm chủ quyền vùng biển nước ngoài; cấp phát hơn 3.500 tờ rơi tuyên truyền về chống khai thác IUU; tặng 1.800 lá cờ Tổ quốc cho ngư dân vươn khơi bám biển. Các đơn vị cũng đã triển khai 56 lượt tàu/782 lượt cán bộ, chiến sĩ tuần tra, kiểm soát trên biển. Qua đó, đã phát hiện, xử lý vi phạm hành chính 65 vụ/87 trường hợp, xử phạt hơn 1 tỷ đồng; tham mưu cho UBND tỉnh xử phạt 2 chủ tàu cá vi phạm vùng biển nước ngoài với số tiền hơn 1,5 tỷ đồng.