Tăng trưởng đến từ đâu?

Nguồn: ITN

Theo số liệu của Tổng cục Thống kê, tổng sản phẩm trong nước (GDP) quý II.2023 ước tăng 4,14% so với cùng kỳ năm trước; kết quả này chỉ cao hơn tốc độ tăng 0,34% của qúy II.2020 trong giai đoạn 2011 - 2023. GDP 6 tháng đầu năm 2023 tăng 3,72%, cũng chỉ cao hơn tốc độ tăng 1,74% của 6 tháng đầu năm 2020 trong giai đoạn 2011 - 2023.

Xét về sử dụng GDP 6 tháng đầu năm 2023, tiêu dùng cuối cùng tăng 2,68% so với cùng kỳ năm 2022; tích lũy tài sản tăng 1,15%; xuất khẩu hàng hóa và dịch vụ giảm 10,0%; nhập khẩu hàng hóa và dịch vụ giảm 13,20%. Tuy xuất nhập khẩu hàng hóa và dịch vụ đều giảm so với cùng kỳ năm trước, nhưng chênh lệch xuất nhập khẩu hàng hóa và dịch vụ rất cao - khoảng 10 tỷ USD theo giá hiện hành và đóng góp vào tăng trưởng đến 63,45 %.

Về hàng hóa, kim ngạch xuất khẩu hàng hóa tháng 6.2023 ước đạt 29,3 tỷ USD, tăng 4,5% so với tháng trước và giảm 11,4% so với cùng kỳ năm trước. Tính chung 6 tháng, kim ngạch xuất khẩu hàng hóa ước đạt 164,45 tỷ USD, giảm 12,1% so với cùng kỳ năm trước. Kim ngạch nhập khẩu hàng hóa tháng 6 ước đạt 26,71 tỷ USD, tăng 2,6% so với tháng trước và giảm 16,9% so với cùng kỳ năm trước. Tính chung 6 tháng, kim ngạch nhập khẩu hàng hóa ước đạt 152,2 tỷ USD, giảm 18,2% so với cùng kỳ năm trước.

Về dịch vụ, kim ngạch xuất khẩu dịch vụ trong 6 tháng ước đạt 8,8 tỷ USD, tăng 99,5% so với cùng kỳ năm 2022; kim ngạch nhập khẩu dịch vụ ước đạt 12,9 tỷ USD (trong đó đã tính trong phí dịch vụ vận tải và bảo hiểm của hàng hóa nhập khẩu là 3,8 tỷ USD), giảm 0,8% so với cùng kỳ năm trước. Nhập siêu dịch vụ 6 tháng là 4,1 tỷ USD. Tính chung chênh lệch xuất nhập khẩu hàng hóa và dịch vụ sau khi điều chỉnh c.i.f và f.o.b khoảng 10 tỷ USD.

Chênh lệch xuất nhập khẩu hàng hóa cao là do xuất siêu của khu vực có vốn đầu tư nước ngoài (FDI) quá lớn, khoảng 21 tỷ USD, trong khi đó khu vực kinh tế trong nước nhập siêu hàng hóa khoảng 9 tỷ USD.

Về tiêu dùng cuối cùng của người dân quý II và 6 tháng tốc độ tăng trưởng thấp hơn tốc độ tăng trưởng GDP (qúy II: 2,41% và 4,14%; 6 tháng: 2,68% và 3,72%). Cơ cấu tiêu dùng cuối cùng trong GDP theo phương pháp sản xuất có vẻ như không thay đổi nhiều - khoảng 59% GDP nhưng nếu so với GDP theo phương pháp sử dụng cuối cùng thì tỷ lệ này của cả qúy II và 6 tháng chỉ là 56% GDP; điều này phần nào cho thấy tiêu dùng cuối cùng đang trầm lắng!

Tích lũy tài sản qúy II và 6 tháng cũng chỉ tăng tương ứng 2,11% và 1,15%; trong đó tích lũy tài sản cố định qúy II và 6 tháng tăng rất nhỏ nhẹ tương ứng là 2,9% và 1,7%; chú ý là tích lũy tài sản lưu động quý II và 6 tháng giảm tương ứng là -10,4% và 7,06%; tỷ lệ tích lũy gộp tài sản so với GDP từ phía cầu chỉ khoảng trên 29%.

Ở phía cung giá trị tăng thêm nhóm ngành công nghiệp qúy II và 6 tháng tăng trưởng rất thấp tương ứng là 1,7% và 0,4%.

Những điều này cho thấy tăng trưởng GDP qúy II và 6 tháng cơ bản do khu vực FDI mang lại hầu như không lan tỏa gì đến khu vực kinh tế trong nước, tạo cảm giác có hai nền kinh tế trong một đất nước. Cũng may là Quốc hội và Chính phủ đã kịp thời nhận thấy vấn đề nên tiếp tục hỗ trợ cắt giảm chi phí cho doanh nghiệp, người dân trong năm 2023.

Một trong những quyết sách của Quốc hội tại Kỳ họp thứ Năm vừa qua làm cộng đồng doanh nghiệp và người dân hết sức vui mừng đó là tiếp tục giảm 2% thuế suất thuế giá trị gia tăng (VAT), quy định tại Nghị quyết số 43/2022/QH15 về chính sách tài khóa, tiền tệ hỗ trợ Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội; giảm thuế VAT sẽ giúp kích cầu và thúc đẩy thị trường nội địa, qua đó mang lại lợi ích cho doanh nghiệp, người dân và toàn xã hội.

Hay mới đây, Bộ Tài chính cũng đã ban hành Thông tư, quyết định giảm mức thu từ 10 - 50% đối với 36 khoản phí, lệ phí cũng áp dụng trong 6 tháng cuối năm. Tuy nhiên, ngoài các khoản thuế gián thu, trực thu còn nhiều phí, lệ phí khiến giá cả hàng hóa trong nước không thể cạnh tranh với hàng hóa nhập khẩu và người dân phải gánh một lượng thuế phí lớn.