Tăng vốn phải đi đôi với quản trị hiệu quả

Theo ông, đâu là động lực chính để các ngân hàng đẩy mạnh tăng vốn?

Tôi cho rằng có hai nhóm động lực lớn. Thứ nhất là yêu cầu từ cơ quan quản lý, với các chuẩn mực an toàn vốn ngày càng khắt khe theo quy định tại Basel II, Basel III. Đơn cử, Thông tư 14/2025/TT-NHNN quy định tỷ lệ an toàn vốn đã đặt ra yêu cầu các ngân hàng không chỉ cần tăng vốn điều lệ mà còn phải củng cố vốn tự có. Đây là điều kiện tiên quyết để duy trì an toàn hệ thống và nâng cao khả năng chống chịu trước rủi ro.

Thứ hai là động lực từ thị trường và cạnh tranh. Cạnh tranh giữa các ngân hàng trong nước ngày càng gay gắt, trong khi áp lực hội nhập buộc chúng ta phải chuẩn bị để đối đầu với các định chế tài chính nước ngoài ngay trên sân nhà. Khi vốn điều lệ ở mức thấp, nhiều giới hạn pháp lý sẽ trực tiếp thu hẹp dư địa kinh doanh, trong đó có tăng trưởng tín dụng. Do đó, việc tăng vốn sẽ mở rộng “không gian” hoạt động, giúp ngân hàng nâng cao năng lực cung ứng tín dụng và dịch vụ, từ đó phục vụ nền kinh tế hiệu quả hơn.

Ngoài ra, tôi muốn nhấn mạnh thêm một khía cạnh mang tính chiến lược: đầu tư công nghệ. Nhu cầu đầu tư cho chuyển đổi số, số hóa, AI hiện nay rất lớn. Chi phí những khoản đầu tư này không hề nhỏ. Việc tăng vốn sẽ giúp ngân hàng có điều kiện đầu tư, nâng cấp mô hình kinh doanh và vận hành.

Cuối cùng, cần phải thấy rằng trong bối cảnh nước ta hình thành các trung tâm tài chính tại TP. Hồ Chí Minh và Đà Nẵng thì việc các ngân hàng tăng cường năng lực tài chính thông qua tăng vốn là cần thiết. Bởi một trung tâm tài chính quốc gia khó phát triển nếu hệ thống ngân hàng nội địa không đủ mạnh về quy mô và quản trị.

Vậy theo ông, đâu đang là kênh tăng vốn khả thi và bền vững nhất?

Trong bối cảnh hiện nay, chia cổ tức bằng cổ phiếu là phương án phổ biến và khả thi. Việc Đại hội đồng cổ đông thông qua chủ trương giữ lại lợi nhuận để phát hành cổ phiếu trả cổ tức giúp ngân hàng tăng vốn một cách thuận lợi. Nhất là trong bối cảnh thị trường chứng khoán tích cực, thì việc phát hành cổ phiếu trả cổ tức thu hút được sự quan tâm của nhà đầu tư.

Tuy nhiên, các ngân hàng cần đa dạng hóa kênh tăng vốn như phát hành cổ phiếu riêng lẻ cho nhà đầu tư trong và ngoài nước… Với nhà đầu tư trong nước, điều quan trọng là phải tuyệt đối tuân thủ các quy định tại Luật Các TCTD nhằm phòng ngừa rủi ro thao túng và ngăn chặn tình trạng doanh nghiệp “sân sau”.

Việc lựa chọn kênh tăng vốn phải được thực hiện linh hoạt, tuân thủ pháp luật và gắn với một chiến lược phù hợp, để đảm bảo nguồn vốn điều lệ thực sự phục vụ cho hoạt động sản xuất - kinh doanh và nâng cao năng lực tài chính của ngân hàng.

Ở góc độ toàn hệ thống, làm thế nào để quá trình tăng vốn không chỉ nhằm đáp ứng yêu cầu về hệ số CAR mà còn thực sự nâng cao năng lực tài chính và quản trị?

Tôi cho rằng vốn chỉ là điểm khởi đầu. Điều quan trọng hơn là sử dụng đồng vốn đó ra sao, hiệu quả thế nào và liệu có giúp nâng cao năng lực quản trị hay không. Về quản trị, ngân hàng phải chú trọng từ quản trị nội bộ, doanh nghiệp đến mối quan hệ giữa cổ đông, ban điều hành và ban kiểm soát.

Song song với đó là quản trị rủi ro trong mọi hoạt động bao gồm rủi ro thanh toán, thanh khoản và tín dụng. Đặc biệt, cần chủ động nhận diện và lường trước những rủi ro mới như nguy cơ tụt hậu trong cạnh tranh nếu không bắt kịp công nghệ và chuyển đổi số.

Như vậy, có thể thấy tăng vốn rất quan trọng, nhưng điều cốt lõi là phải phát huy hiệu quả gắn với nâng cao năng lực hoạt động và khả năng phòng ngừa rủi ro, từ đó củng cố sức cạnh tranh của các TCTD trên thị trường. Tăng vốn mà không đi kèm sử dụng hiệu quả sẽ là sự lãng phí, thậm chí có thể gây ra những hệ lụy tiêu cực cho ngân hàng.

Xin cảm ơn ông!

Hồng Sơn