Tạo điều kiện để Thủ đô phát triển nhanh, bền vững

Đại biểu Nguyễn Sỹ Cương (Ninh Thuận) nhấn mạnh, Hà Nội là địa phương duy nhất có luật là Luật Thủ đô. Năm 2017, Chính phủ cũng đã có Nghị định 63/2017/NĐ-CP quy định một số cơ chế, chính sách tài chính ngân sách đặc thù đối với Thủ đô Hà Nội. Qua 3 năm thực hiện Nghị định cho thấy đã đạt một số kết quả bước đầu trong việc huy động nguồn lực để phục vụ phát triển kinh tế xã hội của Thủ đô. “Tuy nhiên, các quy định về cơ chế tài chính, chính sách chưa thực sự đáp ứng được nhu cầu phát triển của Hà Nội” - đại biểu Nguyễn Sỹ Cương nói.

Đại biểu cho biết, Hà Nội đang đứng trước những thách thức mọi mặt như: tăng trưởng kinh tế chưa thực sự ổn định bền vững. Tình trạng quá tải của hệ thống hạ tầng kinh tế xã hội nhất là hạ tầng đô thị do gia tăng dân số cơ học. Quy hoạch, xây dựng, quản lý đô thị chưa đáp ứng được yêu cầu thực tiễn. Ô nhiễm môi trường, ngập úng, ùn tắc giao thông chưa được giải quyết căn cơ trong khi quyền hạn và nguồn lực được giao chưa tương đồng với vai trò, trách nhiệm nặng nề của Thủ đô. Do đó, việc xem xét, bổ sung cơ chế, chính sách về tài chính ngân sách cho Thủ đô là cần thiết để thực hiện mục tiêu từ nay đến năm 2025 xây dựng và phát triển Thủ đô giàu đẹp, văn minh, hiện đại tiêu biểu cho cả nước, xứng đáng là Thủ đô, là động lực phát triển của vùng và của cả nước.

Đại biểu Nguyễn Sỹ Cương (Ninh Thuận): “Việc xem xét, bổ sung cơ chế, chính sách về tài chính ngân sách cho Thủ đô là cần thiết”. Ảnh: T.Hải

Về quan điểm của một số đại biểu cho rằng, cơ chế đặc thù nên dành cho các tỉnh nghèo, có điều kiện còn nhiều khó khăn để giúp các tỉnh đó vươn lên, đại biểu Nguyễn Sỹ Cương cho biết ông có quan điểm khác. “Đúng là địa phương nào cũng có đặc thù. Nhưng mỗi địa phương có điều kiện khác nhau thì cơ chế có những quy định riêng cho địa phương ấy. Thực tế cho thấy, việc ban hành văn bản, cơ chế chính sách ban hành ra không thể phù hợp với tất cả các địa phương được. Cho nên, cơ chế đặc thù được coi là sự bổ khuyết và cho phép các địa phương năng động hơn về cơ chế, chính sách để phát triển nhanh hơn, mạnh mẽ hơn”, đại biểu nói.

Nhận định việc gọi là “đặc thù” có thể gây hiểu lầm thành đặc quyền, đặc lợi, đại biểu Nguyễn Sỹ Cương đề nghị không nên dùng từ “đặc thù” và nên bỏ từ “đặc thù” trong Dự thảo Nghị quyết. Thay vào đó là Dự thảo Nghị quyết thí điểm một số cơ chế chính sách tài chính ngân sách đối với TP Hà Nội. Theo đại biểu, điều này “không ảnh hưởng đến nội dung của văn bản”, cũng “không phải né tránh mà là cơ chế chính sách cho địa phương nào riêng cho địa phương ấy”.

Góp ý về một số vấn đề cụ thể trong Dự thảo Nghị quyết, đại biểu Hoàng Văn Cường (TP Hà Nội) cho biết: Dự thảo đề xuất 9 cơ chế đặc thù thì có 7 cơ chế có tính tương đồng với nhiều cơ chế tài chính - ngân sách đặc thù đối với TP HCM theo Nghị quyết số 54/2017/QH14 của Quốc hội. 7 cơ chế tương đồng này TP HCM đã áp dụng hiệu quả. Còn lại 2 nội dung khác biệt, đại biểu phân tích, “việc Hà Nội xin sử dụng kinh phí chi thường xuyên còn dư dôi đầu tư cho các công trình cấp bách thực chất là tiết kiệm chi thường xuyên cho chi đầu tư. Chúng ta khuyến khích việc này vì vậy không lí do gì không đồng tình”.

Phát biểu kết luận phiên họp, Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển cho biết, các ý kiến đều cơ bản tán thành sự cần thiết ban hành Nghị quyết cho phép TP thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù. Từ đó tạo điều kiện để phát triển Thủ đô nhanh, bền vững, xứng đáng là trung tâm chính trị, kinh tế, văn hóa, giáo dục, khoa học của đất nước, khẳng định vai trò đầu tàu nền kinh tế của Thủ đô Hà Nội, ở phía Bắc đồng bằng sông Hồng và cả nước.

Về một số ý kiến đề nghị phải cân nhắc khi dùng từ “đặc thù”, tuy nhiên Phó Chủ tịch Phùng Quốc Hiển chỉ rõ, từ “đặc thù” này đã được quy định trong Luật Ngân sách Nhà nước. Có đại biểu đề nghị quy định về quyền ban hành phí, lệ phí nên quy định hợp lý, tránh quy định quá cao và cần có sự đồng thuận của nhân dân; đề nghị giao cho TP rà soát, ưu tiên một số chính sách. Các chính sách này nên đánh giá đầy đủ, sát với tình hình thực tế.

Theo chương trình, ngày 19-6-2020, Quốc hội sẽ biểu quyết thông qua Nghị quyết về một số cơ chế, chính sách tài chính - ngân sách đặc thù đối với Thủ đô Hà Nội.

Mức phí phù hợp sẽ tạo ra dịch vụ tốt hơn

Đối với quản lý thu ngân sách Nhà nước, Chính phủ đề nghị thí điểm giao HĐND TP Hà Nội quyết định việc thu phí, đại biểu Nguyễn Sỹ Cương (Ninh Thuận) cho rằng, quy định này là phù hợp. Nhiều nước cũng đã thực hiện quy định này. Tuy nhiên khu đô thị của trung tâm Hà Nội, các đô thị của các tỉnh lân cận cần xây dựng làm sao đáp ứng điều kiện cần thiết, quan trọng cân nhắc mức phí cao nhưng cao hợp lý, phải có sự đồng thuận của nhân dân.

Đồng tình, đại biểu Hoàng Văn Cường (Hà Nội) cũng cho rằng, việc xác định phí lệ phí phụ thuộc vào nhu cầu phát triển các dịch vụ ở những địa phương đó và khả năng chi trả. Nếu Hà Nội có các phí phù hợp với các khu vực thì hoàn toàn có thể tạo ra dịch vụ tốt hơn.

Thanh Hải