Tạo điều kiện thuận lợi cho các nhà khoa học nữ sáng tạo, cống hiến

Đó là chia sẻ của GS - TS Nguyễn Thị Thanh Mai, Phó Giám đốc ĐHQG TP HCM, tại hội thảo "Dấu ấn trí tuệ của nhà khoa học nữ Việt Nam và khát vọng bứt phá trong kỷ nguyên mới" do Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương, ĐHQG TPHCM và Báo Phụ Nữ TPHCM phối hợp tổ chức ngày 28-8.

Nhà khoa học nữ đóng vai trò quan trọng

Tổng Biên tập Báo Phụ nữ TP HCM Lý Việt Trung cho biết hội thảo nhằm tôn vinh những đóng góp nổi bật của các nhà khoa học nữ Việt Nam trong nhiều lĩnh vực. Hiện nay, số lượng nguồn nhân lực nữ nghiên cứu khoa học ở nước ta có sự gia tăng (chiếm khoảng 46% tổng số nhân lực nghiên cứu phát triển của cả nước). Phụ nữ ngày càng có những đóng góp lớn lao trong công tác nghiên cứu khoa học và công nghệ, qua đó góp phần thúc đẩy sự phát triển của nền kinh tế đất nước.

GS-TS Nguyễn Thị Thanh Mai, Phó Giám đốc ĐHQG TP HCM, khẳng định nhà khoa học nữ có vai trò quan trọng, là mắt xích không thể thiếu để gắn kết "3 nhà" (nhà nước, nhà trường và nhà doanh nghiệp). Thực tế cho thấy nhiều phụ nữ Việt đã tiên phong trong các lĩnh vực biến đổi khí hậu, y sinh, nông nghiệp thông minh… mang lại giải pháp thiết thực cho đất nước.

"Trong công việc, tôi đã tham gia và trực tiếp dẫn dắt nhiều dự án có sự phối hợp của cả "3 nhà". Đặc biệt, trong quá trình đàm phán một số hợp tác chiến lược, tôi đã trực tiếp đóng vai trò cầu nối, thúc đẩy niềm tin và sự đồng thuận giữa các bên. Những trải nghiệm này cho tôi thấy rõ, khi nữ trí thức được trao quyền và cơ hội, họ có thể đảm nhiệm vai trò hạt nhân trong việc gắn kết nhà nước – nhà trường – nhà doanh nghiệp, góp phần kiến tạo những đột phá khoa học – công nghệ cho đất nước trong kỷ nguyên mới"- GS - TS Mai chia sẻ.

GS - TS Nguyễn Thị Thanh Mai, Phó Giám đốc ĐHQG TP HCM, cho biết để phá bỏ những rào cản và giúp nữ trí thức phát huy tối đa vai trò, cần có một hệ thống giải pháp đồng bộ.

PGS - TS Nguyễn Minh Hòa, chuyên gia Xã hội học và Phát triển đô thị, khẳng định các nhà khoa học nữ có đóng góp lớn cho đất nước trong nhiều lĩnh vực. Ngoài những lĩnh vực thế mạnh như nông nghiệp, sinh học, y khoa, dược học, một số lĩnh vực mới cũng cần nhà khoa học nữ đẩy mạnh nghiên cứu như: Bất bình đẳng giới, bạo lực gia đình, bạo lực xã hội với phụ nữ trẻ em, xâm phạm tình dục trẻ em, tình trạng đói nghèo của phụ nữ các dân tộc thiểu số, việc làm của nữ...

"Tuy nhiên, chúng ta không thể phủ nhận, nhà khoa học nữ cũng gặp phải nhiều khó khăn, nhất là trong việc vừa phải hoàn thành đúng tiến độ nghiên cứu, vừa phải quán xuyến việc gia đình, chăm sóc con cái. Một số nhà khoa học nữ vẫn còn cả nể, thiếu quyết đoán, sợ mất lòng đồng nghiệp.,..." - PGS Hòa cho biết thêm.

Tạo điều kiện tốt đa để phụ nữ phát triển

TS Bùi Hồng Đăng, Chủ tịch Hội đồng Trường ĐH Công Thương TP HCM, cho biết trong năm học 2024- 2025, nhà trường có 135 đề tài nghiên cứu khoa học cấp cơ sở. Trong đó, có 69 đề tài có nữ giới tham gia, số lượng 104 người chiếm 51%.

TS Bùi Hồng Đăng - Chủ tịch Hội đồng Trường ĐH Công thương TP HCM, cho biết trong năm 2024-2025, trường có 39 giảng viên nữ làm hồ sơ phó giáo sư (33,33%); 21 cán bộ, giảng viên nữ đã hoàn thành chương trình tiến sĩ, thạc sĩ.

Trong thương mại hóa và chuyển giao kết quả nghiên cứu, nhà trường có 12 hợp đồng tư vấn, chuyển giao khoa học công nghệ với tổng kinh phí là 7,4 tỉ, trong đó có 33 giảng viên nữ tham gia, chiếm tỉ lệ 39,2%.

Nhiều giảng viên nữ còn điều phối các nhóm nghiên cứu liên ngành, dẫn dắt các đề tài có tính ứng dụng cao, đóng góp công bố quốc tế và triển khai các sản phẩm khoa học và công nghệ phục vụ doanh nghiệp.

TS Đăng nhấn mạnh Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị là một quyết sách mang tính chiến lược, định hướng cho sự phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia. Trong đó, sự hiện diện và đóng góp của nhà khoa học nữ tại nhà trường là minh chứng sống động cho định hướng đúng đắn trong phát triển giáo dục đại học Việt Nam.

Tại hội thảo, TS Đăng đề xuất tăng cường chính sách hỗ trợ dành riêng cho nữ giảng viên và nhà khoa học; phát triển hệ sinh thái đổi mới sáng tạo lấy phụ nữ làm trung tâm; tăng cường hợp tác quốc tế; xây dựng môi trường làm việc linh hoạt, thân thiện với phụ nữ; đẩy mạnh truyền thông và tôn vinh.

Ngoài ra, GS -TS Nguyễn Thị Thanh Mai gợi ý thành lập các mạng lưới nữ khoa học theo lĩnh vực để kết nối, chia sẻ kinh nghiệm và hỗ trợ nhau. Những phụ nữ thành công đi trước "rước người đi sau", đóng vai trò cố vấn, dẫn dắt lớp trẻ vượt qua khó khăn.

Huế Xuân